Les

Dit is de les, die ‘k leren moet

in ’s levens bang gevecht:

God is oneindig goed

en ik oneindig slecht.

Br.

 

Oudejaarsoverdenking

“Wachter wat is er van de nacht”? “De morgenstond is gekomen, en het is nog nacht” (Jes. 21:11-22)

Het jaar 1945 snelt ten einde, nog maar enkele dagen en het behoort weer tot het verleden. We staan nu nog in het oude jaar, maar we zien reeds de eerste stralen van het nieuwe. En we stellen ons de vraag: wat zal het ons geven? Ook aan de profeet Jesaja werd een woord des Heren gevraagd en het werd hem gegeven. Aan de ene kant klinkt het: de morgenstond is gekomen, maar tevens is het nog nacht. Dit schijnt elkander tegen te strijden, maar zo is het niet; de profeet ziet hier met verlichte ogen, die de donkere nacht doorboren en het eerste morgengloren van een nieuwe dag aanschouwen.

Wanneer wij terugzien op het jaar dat heenvlood, o, dan moeten wij uitroepen: wat is het een fel bewogen jaar geweest. Hoe donker is het vele malen geweest: wat een zorgen voor het dagelijks brood, wat een leed en kommer is er geleden onnoemlijk lijden is over de ganse aarde gegaan en heerst nog. Wat een stroom van bloed en tranen heeft het aardrijk ingedronken, hoeveel malen hebben we uitgeroepen: Wachter wat is er van de nacht?” Het scheen maar alsof de dageraad van onze bevrijding niet wilde komen, tot tenslotte de morgenstond ook van deze dag aanbrak. Wat een vreugde overal. Hoe hoog steeg de hoop en verwachting. En toch, we moeten zeggen, dat het voor de meesten teleurstelling is geworden. De hoge verwachting is niet in vervulling gegaan. Wat een ontgoocheling op ieder gebied. Zij die niet bij het profetische Woord leefden, dachten dat er nu werkelijk vrede zou komen. Doch, Gods kinderen wisten dat dit niet zou zijn. Wat zal de wereld en de mens die een vijand Gods is, kunnen terechtbrengen van een aards vrederijk, waar al het verdichtsel zijns harten enkel ijdelheid is. Het is enkel van uit God als het centrale middel punt, dat we een nieuwe hemel en een nieuwe aarde kunnen verwachten.

We vragen het andermaal aan de wachter op Zions muren: “Wachter wat is er van de nacht?” Voor ons is het van het grootste gewicht wat het Goddelijk antwoord zal zijn. We horen het “de morgenstond is gekomen het is nog nacht”. Eerst schijnt ons dit vreemd toe, maar wanneer we ons door de Geest laten verlichten, ja dan stemmen we volkomen in met Gods woord.

Kunnen wij als Gods kinderen, nu wij staan aan het oude jaar jubelen en blijde zijn? Als we weten hoeveel miljoenen, hunne geliefden bewenen. In hoeveel duizenden en nog eens duizenden gezinnen mist men geliefden. Is het dan mogelijk en past het ons als Gods kinderen om verheugd te zijn? Ja, in de wereld is dat onmogelijk, daar kan opstand in het hart komen, over het lot dat beschikt is geworden, vuisten worden gebald tegen wat men noemt de “Voordeligheid”, of men vervalt in een doffe gelatenheid en zegt: “Het is nu eenmaal niet anders “. Hoe geheel anders kan het bij het kind van God zijn, ook daar zullen tranen geschreid worden omdat de plaats maar ledig blijft, en het geliefde gelaat op aarde niet meer aanschouwd wordt, maar men weet dat men in deze droefheid niet alleen is: de Hei­land. die eens tranen schreide bij het graf van Lazarus is nog altijd Dezelfde, die ook in droefheid en smart dicht nabij is.

De morgenstond is gekomen en het is nog nacht. Beiden tegelijk. Eén wijzer gaat naar de 6 en zegt: de morgen­stond is gekomen en de andere loopt naar de 12 en zegt: het is nacht. Het wordt nacht voor de wereld, doch tevens breekt de dag der heerlijkheid aan voor Gods kinderen.

O, zegt u, wat klinkt dat somber wat is dat pessimistisch. Doch het is maar van welk standpunt we het bezien.

Voor Gods kinderen is het als een lichtbaken in de woe­lige zee van het wereldgebeuren, het is Gods vuurtoren, die ons wenkt naar de veilige haven. We zeggen het Petrus na: “En wij hebben het profetische woord dat zeer vast is; en gij doet wel, dat gij daarop acht hebt, als op een licht schij­nende in een duistere plaats, totdat de dag aanlichte (aanbreekt) en de morgenstond opga in uwe harten. ” (2 Petr. 01:19).

De morgenstond is gekomen.

Duizenden zien uit en begroeten de eerste schemering van deze dag der verlossing. Zij danken God, dat de donkere eeuwen van zonde en dood bijkans voorbij zijn. Alles maakt zich daarvoor gereed. De hemel maakt zich klaar om deze dag in te luiden, maar ook de aarde komt in gereedheid en ziet uit naar deze verlossing, want wij weten dat het ganse schepsel tezamen zucht en tezamen als in barensnood is tot nu toe. Maar zij zal niet altijd in deze barensnood blij­ven, eenmaal breekt de dag der verlossing aan, de manlijke zoon zal geboren worden. Wanneer dan hemel en aarde zich klaarmaken voor deze morgenstond, hoe staat het met u, mijn broeder en zuster? Zijn uw lampen wel gevuld en is er olie in de kruiken? Wees klaar om Hem tegemoet te gaan.

Door de werking van de Heilige geest heeft in de laatste 40 jaren een machtige roep des Geestes geklonken en wel deze: “Ontwaakt gij die slaapt en staat op uit de doden en Christus zal over u lichten”. Miljoenen hebben deze wekkende roepstem gehoord en zijn ontwaakt en zeg­gen met de ziener: de lange nacht is doorbroken, de mor­genstond van de komst des Heren genaakt.

Dat is de zalige hope, die ons draagt door al de donker­heid heen. Wanneer de Heilige Geest ons dit heeft kunnen verklaren, dan kan er jubel en blijdschap in onze harten zijn, ook aan het einde van dit harde en kommervol jaar. Dan buigt de ziel zich, ook al zijn wij geslagen en hebben vele kastijdingen moeten verdragen en we kunnen niet an­ders zeggen dan: “Looft de Here mijne ziel en vergeet geen van Zijne weldaden”.

De verwachting van deze morgenstond doet onze hoofden opwaarts heffen, omdat onze verlossing nabij is, ja zeer dicht nabij. Een Zuid-Afrikaans liedje zegt het zo een­voudig:

Nog een klein rukkie tijd

Ons krij dan een woon

So liefelijk en skoon

Sou het niet heerlijk zijn daar te woon?

Nog een klein rukkie tijd.

Onze wandel is toch in de hemel waaruit we de Zalig­maker Jezus Christus verwachten. De aarde trekt naar be­neden. maar de hemel trekt naar boven. Voelen wij deze aantrekkingskracht?

En het is nog nacht.

De wereld ziet en bespeurt niet, dat het gaat naar de nacht van de grote verdrukking, ja bemerkt niet dat de wijzer der klok van het wereldgebeuren naar 12 gaat. Men hoopt en streeft naar verbetering. Wat wordt er al niet gedaan om toch alles weer op gang te krijgen, maar het schijnt niet te willen, men leeft maar in hoop en vreze. Nog nimmer is het op aarde zo donker geweest. De grootste optimist moet wel haast bezwijken onder dit alles. Het is waar: duisternis bedekt de aarde en donkerheid de volken, doch over u zal de Here opgaan en Zijn heerlijkheid zal over u gezien worden. (Jes. 60:02).

Snel daalt de nacht der grote verdrukking over het aard­rijk, de zonde neemt hand over hand toe. De ongerechtig­heid wordt vermeerderd en de liefde van velen verkiloud. Gods woord spreekt geen onzekere taal, luister slechts naar enkele uitspraken van dit lichtbaken in werelds donkere nacht:

“Doch de Geest zegt duidelijk, dat in de laatste ‘ tijden sommigen zullen afvallen van het geloof, zich begevende tot verleidende geesten en leringen der duivelen. Door geveinsdheid der leugensprekers, hebbende hun eigen geweten als met een brandijzer dichtgeschroeid”. (1 Tim. 04:01-02).

“En weet dit, dat in de laatste dagen ontstaan zullen zware tijden. Want de mensen zullen zijn liefhebbers van zich zelven, geldgierig, laatdunkend, hovaardig, lasteraars, de ouderen ongehoorzaam, ondankbaar, onheilig, zonder natuurlijke liefde, onverzoenlijk, achterklappers, onmatig, wreed, zonder liefde tot het goede, verraders, roekeloos, opgeblazen, meer liefhebbers der wellusten dan liefhebbers Gods, hebbende een gedaante van godzaligheid maar die de kracht daarvan verloochend hebben. Heb ook een afkeer van deze.” (2 Tim. 03:01-05).

O ja het is nog nacht, nog is de dageraad niet aangebro­ken, maar het zal niet lang meer duren, dan zien wij de eerste stralen van de nieuwe dag der verlossing, waarnaar miljoenen verloste zielen hals reikend naar uitzien. We willen daarom ook, terwijl wij op de grenslijn staan van dit jaar, op onze wachttoren uitzien en horen wat Hij in ons te zeggen zal hebben. In al het wereldgebeuren, hoe donker en duister het ook moge wezen, beluistert het kind van God tweeërlei voetstap. De ene komt met donderend geweld nader en nader. Alles spits zich toe onder de volkeren. De wetenschap zal vermeerderd worden. (Dan. 12:04). Benauwdheid der volkeren, zodat des mensen hart zal bezwijken van vrees en verwachting der dingen, die het aardrijk zullen overko­men; want de krachten der hemelen zullen bewogen worden. Wat is dit anders dan de voetstap van de komende Antichrist?

Eerst werd in de wereld gesproken over de “big three” (grote drie) Amerika, Rusland en Engeland, nu spreekt men reeds van de twee machten: Amerika en Rusland, maar weldra kunnen we verwachten dat het wordt: De grote Een, dat is: de Antichrist. Maar daar is ook nog die andere voetstap, die slechts gehoord wordt door hen, die waarlijk Gods kinderen zijn. Deze voetstap kunnen alleen zij horen, die een oor hebben om te horen, wat de Geest tot de gemeente zegt. Dat zijn de voetstappen van onzen hemelse Bruidegom Jezus Christus. Hebt gij deze ook reeds gehoor, op deze. bijkans laatste dag van 1945?

“Dat is de stem mijns Liefsten; ziet Hem, Hij komt, springende op de bergen, huppelende op de heuvelen.” (Hoogl. 01:08).

“Wachter, wat is er van de nacht?” “De morgenstond is gekomen, en het is nog nacht. “

1. K.

 

De dagen onzer jaren

Zij konden het water van Egypte niet drinken want het was bitter. (Ex. 15:23)

Met grote verwachtingen was het volk Israël uit Egypte getrokken. Zij waren vrij van het slavenjuk en gingen het land, overvloeiende van melk en honing, tegemoet. Als een volk met een nieuwe toekomst schreden zij door de Rode Zee en aan de oever, zongen zij het lied van Mozes: “Ik zal de Here prijzen, want Hij is hoog verheven: het paard en zijn ruiters heeft Hij in de zee geworpen”.

Velen droomden zich een wonderlijke tocht van weelde en overvloed.

Doch hoe anders was het geworden: de tocht bleek een woestijntocht te zijn. Reeds de eerste plaats waar zij aan­kwamen gaf een grote teleurstelling: het water, dat zij er vonden, was bitter.

Is deze korte reis, van de oever der Rode Zee naar de bronnen van Mara, niet een treffend beeld van de reis, die de wereld dit jaar heeft afgelegd? De reis van de dag der herwonnen vrijheid, toen men droomde van éénheid, wereldvrede en welvaart naar de bittere en verwarde toestand waarin men zich thans bevindt?

De naoorlogse weeën zijn zo pijnlijk, dat ze de vreugde over de geboren vrede reeds bij velen hebben weggenomen. Corruptie, willekeur en onrecht vieren hoogtij. Uit verschil­lende landen komen de berichten over de verwording onder het opgroeiende geslacht. Italië en Amerika klagen over de terreur, die door benden jonge misdadigers wordt uitge­oefend. Omkoopbaarheid in alle kringen. Verwarring, on­rust, strijd in ons Indië en in eigen land het vraagstuk van de duizenden, die onberecht opgesloten zitten in primitieve kampen. Honderden kinderen, die verwaarloosd worden en een schreeuwende aanklacht zijn tegen de naoorlogse men­taliteit.

In Duitsland en China onbeschrijfelijke ellende onder de van alles beroofde en dakloze bevolking, die de dood door honger en koude voor ogen hebben. En over de gehele we­reld een geweldige ontwrichting van het economisch ver­keer; reeds dreigt opnieuw het vooroorlogse spook der werkeloosheid. De Amerikaanse minister van handel ver­klaarde, dat alleen in Amerika het volgend jaar niet minder dan 7 miljoen arbeiders werkeloos zullen zijn.

Daarnaast een moedwillig verloren laten gaan van energie en voedsel door stakingen dan hier, dan daar.

En ondertussen vergaapt zich de wereld aan de recht­spraak over de oorlogsmisdadigers in Neurenberg en andere plaatsen. Hun schuld is duidelijk en kan door document na document overtuigend worden aangetoond. Toch vraagt men zich af of deze geweldig opgezette rechtspraak met zijn geluidsinstallatie en films niet reeds is geworden een wel­kome afleiding om de afgunst en het wantrouwen onder de winnaars te camoufleren. Het geeft altijd een gevoel van voldaanheid als men de schuldige aan de ellende, waarin we verkeren, kan aanwijzen en daarin nog een eenheid kan demonstreren, die in werkelijkheid reeds bedenkelijke scheu­ren vertoont.

Want nog klinken de vredesfanfares, maar reeds worden het de dreigende bazuinstoten van nieuwe militaristische voorbereiding. Nog beluisteren we de vredestoespraken maar reeds klinken bedekt en openlijk de woorden van dreiging en angst voor voormalige bondgenoten.

Zij, die zo eendrachtig samenwerkten tot het winnen van de oorlog begluren reeds met achterdocht elkanders hande­lingen. Vele vredesconferenties hebben slechts korte vreugde geschonken, doch die om het handvest der volkeren van San Francisco, is toch wel heel kort geweest. Nog was men bezig te beraadslagen of reeds bleek de innerlijke verdeeldheid. En thans zien Engeland en Amerika verbeten toe, hoe de bondgenoot Rusland zich tegen alle afspraken in meester raakt van de olieterreinen in Iran en in een brutaal rechts-verkrachten de wettige regering belet een opstand in eigen gebied te onderdrukken. Uit Oostenrijk wordt gemeld een wrede terreur, die uit- geoefend wordt door soldaten van het Rode Leger over de weerloze bevolking, die moet toezien hoe hun vrouwen worden geschonden, het voedsel weggehaald en de fabrieken geplunderd worden.

Neen, recht en gerechtigheid heerst nog lang niet op aarde en het zou wel eens kunnen blijken, dat, toen men het nationaalsocialisme met behulp van het communisme neersloeg, men Beëlzebub met Beëlzebub heeft uitgedreven.

En dit alles gelijkt reeds weer het wanhopige voorspel van een nieuwe wereldbrand. Een oorlog, die een totale ver­lenging van steden en volken zal betekenen. Het vernuft van de mens heeft wapenen uitgevonden, die een verschrikking zijn voor hemzelf: de Duitse V 1 en V 2 gecombineerd net de atoombomwapens die de bewoonde wereld in een woestijn kunnen veranderen. Het is geen zwartgallige oudejaarsoverpeinzing, die we hier neerschrijven, neen dat dit ernstige werkelijkheid is, blijkt wel uit wat vooraanstaande mannen uitspreken.

Zo lezen we in het officiële rapport van generaal Arnold, het hoofd van de Amerikaanse luchtmacht aan het ministerie van Oorlog:

“De luchtmacht der Verenigde Staten moet met een zo doelmatig mogelijke spionagedienst worden uitgerust. Deze dienst moet uitvoerige plannen uitwerken voor alle strategische steden en industrieën van mogelijke vijandige grote mogendheden, opdat die door atoombommen zou­den kunnen worden vernietigd. De V2 is het soort wapen, dat ideaal geschikt is om atoombommen te ver­voeren, aangezien een doelmatige afweer daartegen uiter­mate moeilijk is. We moeten ons voorbereiden deze wapenen af te vuren van onverwachte punten. Dit kan gedaan worden door middel van luchtboten, die zich niet buiten de stratosfeer bewegen. Het ontwerpen van der­gelijke luchtboten is tegenwoordig mogelijk. Heden ten dage kunnen vele moderne wapenen van onvoorstelbare grote vernielingskracht in het geheim worden vervaar­digd. Oorlog kan plotseling over ons losbarsten door duizenden “robots” (zichzelf besturende machines), die ongemerkt over onze kusten binnenkomen, tenzij wij thans handelen en zulks verhinderen. “

Maar ook in het kamp aan de overzijde, in Rusland, heerst eenzelfde achterdocht. Zo schrijft het blad “Nieuwe tijden” uit Moskou:

“De atoombom was voor de reactionairen in de hele wereld het sein om een nieuwe kruistocht tegen de Sovjet-Unie te ontketenen. Hun duistere doeleinden na­jagend, schromen zij niet, opruiende verklaringen af te leggen over de onvermijdelijkheid van een oorlog tegen de Sovjet-Unie. “

Zo gaat de wereld vol wantrouwen het tweede vredes­jaar in.

Wie het van de goodwill der volkeren, van wereldorgani­satie en conferenties heeft verwacht moet toch wel opnieuw dit jaar gedesillusioneerd zijn. Hoeveel jonge mannen, die in de bange oorlogsjaren voor hun idealen gevochten hebben moeten het op het ogenblik zuchten: “Hebben wij daarvoor gestreden?”

Bitter zijn de wateren van Mara.

Alleen zij, die het niet meer van deze wereld verwachten zijn niet ontgoocheld. Zij weten, hoe de Heiland reeds 2000 jaar geleden heeft gezegd, dat tegen het einde de oorlogen, de geruchten van oorlogen, de hongersnoden en pestziekten zullen vermeerderen. Zij zien in alles wat om hen gebeurt het voorspel van de tijd, als radeloze angst onder de volke­ren zal zijn vanwege het bulderen van zee en branding, terwijl de mensen bezwijmen zullen van vrees en angst voor de dingen, die over de wereld komen. (Luc. 21:25-26).

Doch zij weten dan ook, dat dwars door deze ellende de tocht gaat naar het hemelse Kanaän en dat na deze woestijnreis de wereld zal komen tot de heerlijke rust van het ko­mende Vrederijk. Dat spoedig de Heiland zal komen om Zijn gemeente tot Zich te halen.

We lezen in Exodus hoe Mozes dit bittere water van Mara drinkbaar maakte door er een hout in te werpen. Niet alleen verwachten wij de heerlijke toekomst, ook thans reeds kan ons leven gedurende de dagen van het komende jaar, een leven zijn van innerlijke vrede en blijdschap, on­danks de waanzin der volkeren, door het kruishout dat hef leven zoet heeft gemaakt. Want voor hen, die door het bloed van Christus verlost zijn van de angst voor de dood en de toorn Gods geldt het liefderijke woord des Heren: “Vrees niet, gij klein kuddeke”.

Achter ons vergaan de jaren, die we niet terug zouden wensen. Voor ons liggen de onbekende dagen met onbe­kende gebeurtenissen. Op deze oudejaarsavond zullen we ons niet overgeven aan weemoedige bespiegelingen over het verleden of aan angstige beschouwingen over de toekomst, doch we willen zien op het doel van onze reis en het met Tersteegen zingen:

Komt laat ons voortgaan, kind’ren

Want d’ avond is nabij:

Het stilstaan kan licht hind’ren

In deze woestenij

Komt sterkt opnieuw de moed!

De wandelstaf geheven

Om hemelwaarts te streven;

Zo wordt het einde goed.

Br.

 

Oudejaarsavond thuis

De uren schrijden vreemd en langzaam henen,

minuten zijn als zware druppels lood,

wij spreken over dat, wat is verdwenen

en van een vriend, die wegviel door de dood.

 

Mijn moeder gaat nog zorgend heen en weder,

zij glimlacht als ik peinzend naar haar kijk,

wij zijn haar kind’ren en haar stem is teder:

met ons voelt zij zich deze avond rijk.

 

Dan zegt mijn vader: “Laat ons niet meer wachten”,

Hij leest ontroerd de negentigste psalm:

“Gij zijt, o God, een toevlucht der geslachten;

wij zijn een droom, een ras verdorde halm”.

 

Wij buigen ’t hoofd om samen God te danken,

voor al de weldaan van ’t voorbije jaar,

wij vragen troost voor eenzamen en kranken,

en kracht voor hen, die leven in gevaar.

 

Dan slaat de torenklok traag twaalf slagen,

wij rijzen op, mijn vader wenst ons vree:

“Hij, Die ons tot deez’ ure heeft gedragen,

ga ook dit jaar met ieder van ons mee. ‘”

 

Een getuigenis van mevr. N. van Kol.

“Ik ben bekeerd en wedergeboren”, zo schreef zij, “dat is iets anders, iets dat alleen verstaan wordt door degenen, die reeds dezelfde ervaring maakten. Het is geen overgang tot deze of gene kerk of sekte, – al kan dat er mede ge­paard gaan; het is geen aannemen van een stel dogma’s, op gezag van mensen of boeken of van de Bijbel zelf, – al krijgt men een anderen blik, op het geestelijke gezag van de Bijbel; neen, het is een overgang van het natuurlijke tot het geestelijke, van vaagheid tot vastheid, van zoeken tot gevonden hebben, van duisternis tot het licht, van dood tot leven. Ja, tot leven, leven. Het is iets, dat een vol­komen scheiding maakt tussen het toen en nu; het is een volkomen vernieuwing en herschepping, een overplanting in geheel anderen grond van uit de bodem van het aardse en vergankelijke in dien van het hemelse en onverganke­lijke, het leven met Christus in God”.

 

Niet meer ik           

“Niet meer ik leef, maar Christus leeft in mij”

Dit heerlijk woord kan ‘k nooit te dikwijls horen.

Ben ik niet zelf in Christus opnieuw geboren?

En ik leef nu als koningskind zo blij!

“Niet meer ik leef, maar Christus leeft in mij”

Een ander schepsel ben ik dan vóór deze.

Voor niets ter wereld wil ik meer de oude wezen:

In Christus ben ‘k gebonden – en dus vrij!

 

“Niet meer ik leef, maar Christus leeft in mij”

Onpeil’bre diepte van genade en zegen!

Mijn blijde ziel getuigt het allerwegen;

Ik? – ik ben dood, maar Christus leeft in mij!

Nelly van Kol.

 

Een gevangene en toch… (deel 20) door Corrie ten Boom

Als ik zo schrijf over Vught, lijkt het alles maar betrekke­lijk erg. Is ’t hier misschien niet meer dan een oorlogsavontuur; ten slotte toch wel interessant om ook eens mee te maken? Nee, Vught is vreselijk. De uiterlijke omstandigheden lijken vrij gunstig: niet al te zwaar werk, veel buiten­lucht en zon, vriendschap en liefde bij de gevangenen onder­ling. Wat is het dan, dat het zo erg maakt! Is het dat ikzelf, maar ook anderen, mensen zoals mijn moeder was, als rekruten behandeld worden?

Wij zijn onze vrijheid kwijt. Nooit besef je wat dat be­tekent, dan wanneer je in gevangenschap leeft.

Hoe zijn wij nu zo smadelijk geslagen.

In der onvrijheid kluisterende klamp

Hoe slijten wij, gevangen, onze dagen

In dit omheinde concentratiekamp.

’t Erge ligt niet in het materiële maar in het feit, dat het opgedrongen wordt door degenen, die je vijanden zijn.

Je hebt steeds een gevoel van machteloosheid. Je hebt de zaak niet meer in handen. Als je gaat kamperen, ontzeg je je ook veel comfort, maar het is vrijwillig.

Ons lot is in handen van domme, minderwaardige wezens. Wij weten ons bespioneerd door Duitsers en soms, wat nog erger is, door hun trawanten. Het komt voor, dat mede­gevangenen voor een extra hap eten verrader spelen. En wij weten nooit wat ons het volgende ogenblik kan overkomen. Er is eigenlijk een voortdurende dreiging om ons heen.

Contrasten.

De sfeer is alleen te begrijpen door wie het meegemaakt heeft. Vastleggen kan ik ’t niet. Misschien een moment­opname, maar dat is even onvoldoende als elke foto; een schilder, een kunstenaar, kan pas de stemming, de ziel weergeven.

De radio krast, er zijn misschien acht platen, die steeds weer worden afgedraaid. Banale muziek, een klein aantal van onze barak kan het waarderen en zet ze zo hard moge­lijk aan.

Achter de soldeertafel zit ik met Lily een preek te bespre­ken. Ze is een zonnige Zwitserse, zo bijzonder mooi; je kunt niet genoeg naar haar kijken door de allerliefste uitdrukking op haar gezicht. We bespreken: “Vergetende hetgeen ach­ter is, jaag ik naar het doel tot de prijs der roeping Gods. “

De machines maken lawaai, ieder praat, het is een geroe­zemoes van geluiden. Buiten schijnt de zon op de witte berken en op het prikkeldraad dat onder stroom staat. Plotseling een geraas en gekraak; de kartonnen zoldering komt naar beneden. Een Belgische man en vrouw zochten daar de eenzaamheid en zakten er gedeeltelijk door.

De voorman springt op de tafel en houdt het stuk zolde­ring tegen. Een ander slaat gauw wat spijkers in de dunne latten, die het strobord van de zoldering tegen houden.

Door de radio kermt een vrouwenstem: “dat smaakt naar meer, naar meer. “

We komen aangemarcheerd, keurig in de pas. Aufseherin Hanny zei zo even: “Lauft euch gerade so gut wie gestern?”

“O ja, ” riepen we “voor u doen we ’t wel, u bent altijd vriendelijk. “

Soms krijst ze wel eens als ze voor de troep staat, maar dat is voorschrift en haar ogen lachen erbij. Haar gezicht staat altijd vriendelijk onder haar scheve kwartiermutsje. “Links, zwei, drei, vier. “

We gaan de poort van de fabriek door naar ’t terrein waar we wonen. Ik kom vlak vooraan terecht, waar alle Aufseherinnen bij elkaar staan. Sommigen zijn “Ehrenbrauten”, jonge, ordinaire wichten, lange jaren opgevoed onder het “régime”; thans is hun veel macht toevertrouwd over een groot aantal oudere, meer ontwikkelde en beschaaf­de mensen, ongeveer zevenhonderd in getal. Zij zijn met z’n zevenen, aan ’t hoofd de “Oberknol”, een verwrongen ziel met wrede ogen, tweeëntwintig jaar oud. Allen dragen het grijze uniform. De Ober komt op Maria af: “Je hebt je lippen geverfd! Waar doe je dat voor; wil je de mannen behagen of mij soms? Jullie zijn idioten, je loopt in een donkere overall met een nummer erop en nog probeer je je op te maken. “

Ze trekt de hoofddoek af bij een ander. Haar krullen! mag niet, het haar moet met een bandje bij elkaar gebonden worden! “Ihr seid Haftlinge. “

Maria ontkent zich opgemaakt te hebben. Zij is een jonge vrouw met heel lange wimpers, een jong, dromerig gezichtje, grijze haren.

Zij zag verleden jaar haar man voor haar ogen ver­moorden; nu is ze sindsdien meer dan een jaar hier gevan­gene.

Boven ons hoofd verheft zich de Brabantse hemel. Helle kleuren van gulden wolken, aan de horizon zachte pastelkleuren, een reiger vliegt over ons hoofd.

Katja, de jongste Aufseherin, loopt langs de stoep. Ze wacht een kindje. Kamppraatjes zeggen, dat de vader Meijerhof is, een heel lange officier, die een tijdlang ons hoofd was. Hij is een wreed mens; hij kon verschrikkelijk schelden en tieren.

Katja, de jongste Aufseherin, loopt langs de troep. Ze macht om ons kwaad te doen en gebruikt die waar ze kan. Ze scheldt en raast als een straatmeid, dreigt met onmoge­lijke straffen. En toch, als ik haar zo aankijk vind ik haar eigenlijk een doodongelukkig kind. Ze is negentien of twintig jaar; haar mondhoeken hangen pruilerig neer.

 

Dit is het einde van Kracht van Omhoog 1945.

 

 

1945.08.25

De “vrome” laster huichelt altijd diepe pijn,

ze gaat met hangend hoofd, wil liefdes dochter zijn,

ze weent om ’s broeders val, spreekt van zijn “oude mens”,

zo sluipt ze kweez’lend rond als Satans felst venijn.

Br.

 

De antithese onvermijdelijk

Al wat gij doet met woord of werk. doet het alles in de naam van de Here Jezus; God, de Vader, dankende door Hem. (Kol. 03:17)

Daar Christendom en humanisme twee levensbeschouwingen zijn, die en in uitgangspunt én in doel geheel verschillend zijn, daar is het duidelijk dat de antithese onvermijdelijk is.

Waar we echter, hoewel niet van de wereld, toch in de wereld geplaatst zijn, daar zullen we telkens voor de vraag geplaatst worden: zijn de wegen, die het humanisme be­wandelt, de middelen die het gebruikt om het doel te bereiken, verschillend van de onze? Met andere woorden kan er in deze tijd van opbouw en herstel der krachten sprake zijn van een vruchtbaar samenwerken?

Waar we zagen hoe het doel van het Christendom ruimer en hoger is dan dat van het humanisme (namelijk de ere van God), daar is het toch zo, dat het doel van het humanisme: de opheffing, de veredeling van de mens, vrede, gerechtigheid en vrijheid eigenlijk eerst recht veilig zijn in het christen­dom. Zij zijn gegarandeerd in het woord van Christus: Zoekt eerst het koninkrijk Gods en al deze dingen zullen u toe­geworpen worden. Het christendom maakt de mens eerst waarlijk mens. En waar het ware humanisme in gevaar is, wordt ook de Kerk bedreigd. We hebben het deze jaren gezien – waar de strijd gevoerd wordt tegen barbarisme, tegen dictatuur en de knechting van het geweten, daar strijden christendom en humanisme op éen front. We zullen ook in de toekomst samen te strijden hebben tegen de verwording en de bedreiging van het menselijke, tegen de verwildering der jeugd, en voor de vrijheid van het geweten. Al staan we op zeer verschillende grondslag, toch kan er in vele praktische zaken sprake zijn van een vruchtbaar samenwerken.

Laten we goed begrijpen: de antithese is onvermijdelijk, doch zij wordt niet gezocht. Het is niet nodig deze als partijleuze telkens weer naar voren te brengen op ieder gebied en zodoende de krachten te verdelen, die anders samen gebundeld konden worden. De ware antithese is de noodzakelijke scheiding, die ons bedroeft, doch die we aanvaarden om Christus wil, bij de valse antithese gaat het om eigen partij of organisatie groot te maken.

Toch zal ook in de praktijk van het dagelijks leven, in de middelen die beiden gebruiken de antithese zich open­baren. De christen staat namelijk anders tegenover het gebruik der middelen dan de ongelovige. Al gebruikt hij dezelfde methodes en werkwijzen, hij gebruikt ze anders: want hij verwacht het er niet van.

Zo zullen we samenwerken in de strijd tegen de oorlog, doch we zullen anders werken: immers wij weten dat de uiteindelijke wereldvrede niet door onze bemoeiingen, doch alleen door de grote invasie van Christus zal bereikt worden.

Het handvest der volkeren wordt dan ook door de christen anders gelezen als door de wereldling.

Wanneer de christen een nieuwe opvoedingsmethode toe­past, dan doet hij dit, omdat hij alle hem gegeven middelen wil gebruiken om de gaven en krachten van het kind tot volle ontwikkeling te brengen, om er een goed mens van te maken, doch hij weet tevens, dat al deze middelen niet zullen baten, als God niet zelf het kind verandert en als het ware opnieuw baart door Zijn Heilige Geest.

Boven al de middelen, die wij gebruiken en boven al ons werken tezamen met de wereld, lezen wij toch steeds het woord van de psalmist: Zo de Here het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden de bouwlieden daaraan, zo de Here de stad niet bewaart, tevergeefs waakt de wachter.

Dwaas is het om niet te bouwen en niet te waken voor de vrede, doch wel zullen wij het steeds doen met het weten, dat we afhankelijk zijn van Hem, die ons schiep.

Daarom komt ook hier weer de antithese naar voren en wel het scherpst in twee middelen die de christen gegeven zijn als zijn machtigste wapens: namelijk het Woord en het gebed.

Het Woord, dat doorgaat tot het binnenste van de mens en oordelend werkt in het leven van de volwassene en van het kind, is het middel, om toegepast door de Geest, de harten te veranderen. Een waarlijk goede maat­schappij zal zich vormen, daar, waar de mens luistert naar dit Woord. Het is meer dan alle sociale wetgevingen. Want zeker, deze zijn nodig en zullen ook door de christen moeten gebruikt worden om te komen tot een rechtvaardige behandeling van de arbeider. Ze zijn noodzakelijk in een wereld, waar de mens door uitzuiging en slavernij zichzelf tracht te verrijken, doch zij leren geen ware naastenliefde en weldadigheid. Gods Woord verandert het hart en zegt tegen de werkgever: Gij, heren, betracht jegens uw dienst­knechten recht en billijkheid; gij weet toch, dat gij ook een heer in de hemel hebt.

Maar zij zegt eveneens tegen de werknemer: “gehoor­zaamt uw heren in alles, niet als mensen die hen naar de ogen zien, maar met eenvoud des harten in de vreze des Heren. “

Het Woord, dat hoger staat dan alle opvoedingsmethoden, omdat dit, het kind stelt tegenover de Allerhoogsten, aan Wie het ook van zijn verborgen daden – verantwoordelijk­heid schuldig is, maar dat het ook spreekt van de ver­zoening en bevrijding van zijn zonden en hartstochten door het bloed van Christus. Het opvoeden tot een deugdzaam leven is nuttig, doch de verlossing en reiniging van de zonde is oneindig meer.

Zo is het ook met het andere ons gegeven middel: het gebed. En juist hier wordt de antithese het aller scherpst. Want het gebed is wel ons aller krachtigst wapen: het is een beroep doen op Gods vrijmachtige soevereiniteit en op Zijn grote mensenliefde. Hier wordt ons gevoel van af­hankelijkheid van God omgezet in diepe vreugde, omdat wij zo’n machtige Vader hebben.

En dit alles is nu in het oog van de humanist nutteloos. Het ligt ver buiten zijn denken.

Nu dreigen hier voor de christen twee gevaren. Aan de ene zijde is er een ziekelijk mysticisme, dat de natuurlijke, ons gegeven middelen uitschakelt. Zomin als de ouders het straffen en opvoeden mogen nalaten om enkel voor het kind te bidden, zomin mogen wij ten opzichte van de maat­schappij, de middelen, die God ons gaf om onrecht en keren, verwaarlozen.

Doch omgekeerd – en dit gevaar is even groot – moeten wij er ten alle tijde er voor waken, dat we niet onder invloed van de humanistische wereldbeschouwing het gebed gaan minachten. De wereld kent dit middel niet en begrijpt het niet. Wie op onderwijsconferenties na bespreking van alle mogelijke methodes zou spreken over de kracht van het gebed, zou vreemd worden aangekeken. Zo is het ook op staatkundig gebied. Daar rekent de wereld enkel met sociale verordeningen, conferenties en allianties.

Daarom zal de christen aan alle pogingen tot bevordering van de vrede, tot verbetering van de sociale toestanden medewerken, doch hij doet het anders als de wereldling. Hij doet het biddend. Hij doet het zoals de gelovige arts ziekte en dood bestrijdt, die weet, dat deze middelen zonder Gods zegen geen waarde hebben en dat hij ook nimmer ziekte en dood uit de wereld zal kunnen verdrijven.

Want deze ganse wereld ligt onder de vloek der zonde en wacht op de dag van de bevrijding der kinderen Gods.

Br.

 

Offertypen van het O.T. door dr. W. ten Boom te Hilversum.

1. Het brandoffer (Lev. 01:01-09).

Wat van alle offers van het Oude Testament geldt, geldt wel bijzonder van het brandoffer, dat alle centrale trekken van de offerdienst omvat. Het dient niet tot onderwerping, maar tot opbouwing. Het stervende in de mens moet sterven en het offer is een snel proces, waarin de doodskrachten hun eindpunt bereiken. Maar het is tevens en vooral een levensproces, waarin al wat levenskrachtig is, wordt opge­wekt. Wij Europeanen dragen nog altijd iets van de angst van het heidendom met ons mee en daarom hebben wij altijd min of meer moeite met de gedachte van opbouw. Wij voelen ons meer thuis in de afbraak, ook in de zelf-afbraak en maken dan ook bij voorkeur van God een grote Afbreker, een “Kaputmacher” zei Blumhardt Sr. Maar God is een God van opbouw en niet van afbraak en de offerande is een snel proces ter genezing en ter bevrijding en niet tot verergering van het leed en versombering van het leven.

Het brandoffer loopt uit in de vuurbrand, die het al verteert. Nu zijn wij geneigd, getrouw aan onze negatieve methode, er onmiddellijk bij te voegen: Ja zeker, het vuur brandt en verteert. En dit is waar, maar slechts als moment in het Goddelijk bestuur. De Hebreeër dacht zich de zaak anders. Bij vuur dacht hij in de eerste plaats aan iets positiefs, aan het zonnevuur, dat licht en warmte verspreidt. Als het geweken is, overheersen de duistere machten; de mens tast hulpeloos rond in het duister, kan zich niet oriënteren en loopt gevaar zich te stoten. Maar nu komt de zon op. Het zonnevuur brengt verkwikking, wekt krachten, geeft uitzicht, groeikracht en wasdom aan de mensen en aan de natuur. Nu, dat doet God ook met Zijn hemelvuur. Dat vuur klaart op, richt, vertroost, helpt, bevordert. “De God, Die door vuur antwoordt, Die zal God zijn”, zegt Elia en wij zingen met Luther:

 

Geest des Heren, kom van Boven,

Laaf met Uw genadegloed.

Alle zielen, die geloven.

Doe hen blaken door Uw gloed.

 

Wat ligt er op het altaar? Kop, voor- en achterpoten en allerlei organen van het dier. Maar het heeft geen betrekking op het dier. Wat er met deze offerdelen wordt gedaan, heeft betrekking op de mens, die erin wordt ver­tegenwoordigd. De kop vertegenwoordigt het hoofd van de offeraar, de voorpoten zijn armen, de achterpoten zijn benen en aan en in deze offerdelen drukt de mens uit, wat hem­zelf moet of zal geschieden. In zoverre, is het dier plaatsbekledend voor de mens. Om b. v. kracht bij te zetten aan de betuiging van de psalmist, dat Gods liefde hem tot in merg en been doordringt, zegt hij: “brandoffers van merg- beesten zal ik U offeren”. (Ps. 066:015). En als de offeraar doende is met deze offerdelen, geeft hij uiting aan de gedachte van Lodensteyn:

Het oog in ’t zien, de voet in ’t wandelen

Dat in mijn denken, spreken, hand’len

In alles Uw beeltenis blijk’.

In de eindbrand van dit offer voelt de zondaar zich tot zijn recht komen; alles in zijn leven komt op hoger plan. Hij gevoelt zich in de Goddelijke vuurstroom opgenomen, gelijkgeschakeld in het hemelleven Gods. De glans van deze eindoplossing ligt de offeraar reeds op het voorhoofd als hij met het offer begint. Immers; de inleidende acte is de vrolijke toenadering, waarbij hij zeggen kan: “Komt, nadert voor Zijn aangezicht, zingt Hem een vrolijk lof­gedicht”. Dan legt hij dankbaar zijn hand op des brand­offers hoofd, “opdat het voor Hem aangenaam zij hem te verzoenen”. Het is geen zwaar corvee, het is geen diep vernederende acte, maar een ‘ zielverheffend gebeuren, die offercultus. Het is in de grond voor de mens een “aangenaam” bedrijf. Wel is dank het begin en dank het einde van de offerhandeling. Zij stelt de mens echter ook (maar niet uitsluitend) zware eisen. Hij moet zijn volle nood aan God uitleveren en dit wordt uitgesproken in de 2e handeling de z. g. slachting. Hierbij ligt het zwaartepunt op het uitstorten van het bloed. Ook weer iets, dat op de mens betrekking heeft. De offeraar stort zijn bloed, d. w. z. zijn ziel voor God uit en daarin stelt hij zijn doodsproblemen en beeldt dit uit aan het dier. De zonde heeft zijn levenskracht verbroken, het bloed, drager van het leven, vloeit lijdelijk uit als het bloed van het offerdier.

Beeld van Hem, Die als de Middelaar en Vertegenwoordiger van heel de mensheid, Zijn ziel om onzentwille heeft uit­gestort in de dood.

Maar de offerhandeling is de voornaamste, namelijk de verzoening. “Dat is de kern van heel de offerdienst” (Mamonides). De priester treedt naderbij en vangt in naam van Israëls God het bloed op. Het angstig, bruisende bloed, beeld van hartstocht en van wanhoop. Hij zegt tegen de offeraar, die zelfstandig zijn zonde heeft beleden: geef het bloed maar aan mij, niet gij, maar God weet er raad mee en als bewijs daarvan werpt hij het bloed tegen het altaar. Daar komt het tot rust, tegen de vaste, opvangende kracht van God, zoals de bruisende stortzee tegen de harde dijk van basalt aan de kust te pletter slaat en tevens tot rust komt. Zo wordt de nood, de menselijke bloednood, bij God tot rust gebracht en gestild.

Hier koortsen onze hartstochten uit; hier komen onze zenuwcomplexen tot rust. Hier wordt de te hoop gelopen kracht uiteengelegd en omgezet in nieuwe energie. Het altaar Gods is eindpunt en rustpunt, maar tevens een vernieuwd krachtcentrum voor een in zonde verloren mensheid. Verzoenen betekent: tot rust brengen, uitdoven, beschermend bedekken, zoals de hand de kaarsvlam uitdooft. Staande voor het kruis van Christus (dat is het altaar bij uitnemendheid) zegt de mens:

Dat Uw bloed mijn hoop doen wekke,

en mijn schuld voor God bedekke.

Dit is een zuiver Goddelijke actie, waarbij de mens steil afhankelijk is. De mens stelt zijn probleem in de bloedstorting, God vangt het op en ons weerspannig overtreden verzoent en zuivert Hij. Het kruis der verzoening wordt in deze acte afgebeeld, terwijl de daarop volgende vuurbrand het Goddelijk zegel en antwoord is op de aangebrachte verzoening, zoals de opstanding het antwoord Gods was op Golgotha.

In deze enkele zinnebeeldige handelingen, wordt tevens de gehele weg des heils vertegenwoordigd en afgebeeld. Wij mogen en wij moeten dankbaar tot God komen en worden door het kruis tot op de grond verootmoedigd, maar door de opstanding tot de hemel opgeheven.

Ook het ophangen van de huid van het offerdier, van dat fijngevoelige, prikkelbare orgaan van de huid, dat alles op zichzelf betrekt, is een gewichtige acte, waarbij de ijdelheid van de mens er volkomen aangaat. Maar het einde is de opstanding, die in de laaiende vuurbrand van Gods gunst de mens vernieuwd en de volle kracht des hemels in zijn dienst stelt. Zo is het offer louter winst. Een gave Gods, die wel de afbrekende krachten in de mens maar niet de mens zelf neerdrukt, integendeel hem veeleer opheft en bruikbaar maakt in het strijdperk van dit leven. Wij kunnen er nog bijvoegen, dat sommige bijbelvertalers op goede gronden het woord brandoffer vertalen met “opheffingsoffer”. De gedachte is dezelfde, want door de verzoening leeft de mens op, zijn leven, zijn eigenlijke leven begint pas en hij kan zeggen met de dichter:

Het leven was mij sterven.

Tot Gij mij op deed staan.

Gij doet mij schatten erven,

Die nimmermeer vergaan.

 

Overdenking op de pelgrimsreis

Strijd de goede strijd des geloofs (1 Tim. 06:12)

Een krantenbericht deelt mee, dat de Japanse minister van Oorlog harakiri heeft gepleegd in zijn ambtswoning “ten einde te boeten voor zijn falen bij de vervulling van zijn plichten als minister van Zijne Majesteit”.

Er is iets ontroerends in dit bericht.

Een land gaat onder, verliest de strijd door de geweldige technische overmacht van de vijand. En zonder zich hier­mee te verontschuldigen sterft deze minister van oorlog.

En nu weet ik wel, dat de geestesgesteldheid van een Japanner geheel anders is dan die van een Europeaan. Hij geeft zijn leven, niet omdat hij daardoor denkt snel in het Paradijs te komen, want dit zegt hem weinig. Hij geeft het eenvoudig omdat hij gelooft, dat het zijn plicht is om het te doen. Geslacht op geslacht is hem ingeprent dat “Dai Nippon” “Groot Japan” recht op hem heeft en dat zelfs het offer van zijn leven daarbij niet te veel is.

En toch… Toch werd ik even stil bij dit bericht. En de vraag kwam bij mij op: Wat doen wij…?

Deze man dient een keizer, een mens. Hij geeft zijn leven gaarne voor zijn vaderland, een rijk, dat hem hoogstens wat tijdelijk geluk kan geven. Toch dient hij het met zijn ganse persoonlijkheid.

En wij? Wij, die strijder, worden genoemd van Jezus Christus, hoe strijden wij?

Voor Hem, Die meer is dan een mens. Wiens koninkrijk eeuwig is en Die recht op ons heeft, niet door natuurlijke geboorte slechts, doch doordat Hij ons uit de afschuwelijkste slavernij loskocht met het allerhoogste wat Hij kon geven: zijn eigen leven? Hoe strijden wij?

Hoe menigmaal leggen we onze wapenen neer voor de strijd ten einde is, hoe weinig vurigheid van geest is er, hoe menigmaal trachten wij het op een akkoordje te gooien met wereld en Satan.

Voorts weest krachtig in de Here en in de kracht Zijner mogendheid. Doet de gehele wapenrusting Gods aan, om te kunnen standhouden. . . ‘

Óns leven is in plaats van een strijd, zo menigmaal een genoeglijk voortwandelen langs die wegen, waar we de minste weerstand ontmoeten.

In plaats dat we strijden in de voorste linies, waar de bloed- en vuurbanier wappert boven ons hoofd.

Het is wel eens gezegd, dat, de moderne mens in een kinderlijk tijdperk is gekomen, waarin hij het spel beoefent met een ernst en een hartstocht een betere zaak waardig.

Wee ons als christenen zulk een slappe levenshouding aannemen. Als alle plichtsgevoel tegenover onze opperste Koning weg is.

Als sport en radio en krant en duizend andere dingen ons afhouden van onze strijd.

Zevenmaal eindigt Jezus een brief aan zijn gemeente met een rijke beloften aan hem, die overwint.

Ja, zegt het boek der Openbaring: “Wie overwint zal alles beërven”.

Maak ernst met uw leven, maak ernst met de strijd waartoe gij opgeroepen zijt.

Want wie deze strijd verliest, heeft in werkelijkheid geestelijk harakiri gepleegd. Zijn lot is de tweede dood.

Alleen wie overwint zal eten van de boom des levens.

Br.

 

Blood donor.

Als een symbool van ‘t leven vloeit deze rode stroom

– kracht van mijn kracht – om hem, die reeds ging sterven

te redden in zijn nood, maar in die helse droom

van vuile rook en vuur en dodelijke scherven

Hij vloeit in bleke lippen als een zegenrijke kracht,

en één zal weten, dat er vrienden aan hem denken,

wier bloed een sterker hulp geeft in zijn donkere nacht,

dan veel welsprekendheid hem ooit kon schenken.

 

Doch, o, ik vraag of hij ook kent het bloed,

die roder stroom, die zuivere diepe vloed

veel kostbaarder, dan ooit mijn bloed kan zijn,

dat eens vergoten werd in bittere pijn,

dat zijn beminde ziel van dood bevrijd

en ’t leven geeft en vreugd in eeuwigheid. Uit het Engels

*) Een blood-donor is iemand, die zijn bloed geeft om een ander door transfusie in het leven te behouden. In de 2^e wereldoorlog werd dit bloed per vliegtuig naar de fronten vervoerd en is in vele gevallen het middel geweest tot herstel van zwaar gewonden.

 

Een gevangene en toch… door Corrie ten Boom (deel 4)

Het gehele huis wordt doorzocht. Een kast in de huis­kamer, afgekeurd als schuilplaats voor personen, maar waar wij waardevolle dingen in gestopt hebben, wordt ontdekt. Zilveren rijksdaalders, door ons opgespaard, worden op tafel gesmeten en verdwijnen in de tas van de Kapitein. Doosjes met horloges van Joden en snuisterijen komen tevoorschijn.

Langs de muren staan en zitten allen, die in de val liepen. Niemand spreekt er. Er is iets onheilspellends in dit zwijgen. Vader is heel rustig. Hij zit in de stoel bij de kachel.

Ik wil naar hem toegaan, maar de Gestapo-man draait mijn stoel achterste voren en ik moet met mijn gezicht naar de muur blijven zitten. In mijn eigen huis heb ik niets meer te zeggen. Is er boosheid in mijn hart om die vernederende behandeling? Neen! ik gevoel enkel medelijden met al die mensen om mij heen. Och, daar komt de oude zendeling Lasschuit binnen! Hij ook al arrestant?

Een oude juffrouw in de gang babbelt argeloos tegen een Gestapo-man: “Mijnheer ik kom waarschuwen, dat oom Herman gepakt is, de mensen hier mogen ook wel oppassen. Wilt U ze even zeggen, dat ze voorzichtig moeten zijn?”

“Ja zeker, ” antwoordt poesliefde Gestapo-man: “Wie moet ik nog meer waarschuwen?”

“O, dat weet ik niet, al die mensen bijvoorbeeld, die hier zo over huis komen”.

De telefoon rinkelt. Ik ben wel een beetje trots geweest, dat ik de telefoon clandestien heb behouden. Nu verwens ik die telefoon. Ik moet zelf de boodschappen aannemen met een Gestapo-man naast me. Ik probeer zoveel in de toon van mijn stem te leggen, dat de mensen aan het andere eind moeten begrijpen dat er onraad is.

Herhaaldelijk klinkt het: “Weet je al, dat oom Herman gepakt is? Pas op hoor! Er is gevaar voor jullie!”

O durfde ik maar uit te gillen: “Ja, dat weet ik en wij zijn ook gearresteerd en naast mij staat zo’n Gestapo-man en luistert mee!”

Maar ik durf niet, want ik heb respect voor de hand naast me.

Op een ogenblik wil een van de mannen zelf opbellen. Hij krijgt echter geen gehoor. De clandestiene aansluiting is verbroken! Men, heeft mij begrepen. Woedend vraagt Kaptein: “Hoe komt het, dat de lijn verbroken is? Hebben jullie een geheim nummer”?

Ik antwoord onnozel: “Ik weet nergens van, ik weet niet wat het is”, maar in mijn hart ben ik opgelucht. Gelukkig geen telefoontjes meer. Men heeft reeds vermoeden van ons ongeluk.

Ik zit nu toch weer bij vader en probeer de kachel op te poken. Betsie deelt wat brood uit. Ik kan het moeilijk door mijn keel krijgen, maar ik zie, dat de bediende het gretig aanpakt.

“Wat ellendig voor hem, dat hij ook vastgehouden wordt” gaat het door mij heen, “wat een verdriet voor zijn vrouw en kinderen. “

Ik krijg ineens een gevoel of de dood in ons huis is binnengekomen. De verhoudingen van het leven veranderen, als er sprake is van sterven. Alle omstandigheden verliezen ineens hun belangrijkheid. Het komt er niet op aan of de kachel uitgaat, een knoop van mijn japon er af is, het buffet onopgeruimd blijft.

Als er zoiets ingrijpends gebeurt, betekent dat meestal de dood. Nu is het iets anders: voor ons komt de gevangenschap.

De Gestapo-mannen zijn bezig een streep te trekken onder ons leven.

Maar als ik Betsie’s blik ontmoet, wijst zij naar ons mooie, nieuwe schouwtje. Daar hangt op de tegels een eenvoudig gebrandschilderd plankje waarop staat: “Jezus is Overwinnaar”.

Vader volgt ook mijn blik en zegt hardop. ‘ “Ja hoor, dat is zeker. “

Het is net of er een zekere ontspanning komt op de gezichten, nu er iemand iets heeft gezegd. Of komt het doordat ook anderen de tekst hebben gelezen?

Ik peins bij mezelf: “Het lijkt wel of de Gestapo nu overwinnaar is, maar ’t is niet zo”. Begrijpen doe ik het niet helemaal, maar geloven is niet hetzelfde als begrijpen.

De poes springt op mijn schoot, zijn zacht huidje schuurt hij tegen mij aan. ’t Ontroert mij. Wat zal er van hem wor­den, als straks het huis leeg is?

Een Gestapo-man zegt ineens tegen vader: “Ik zie daar een Bijbel liggen. Vertel eens wat staat daarin over de overheid?”

Vader antwoordt: “Vreest God, eert de Koningin. “

“Niet waar, dat staat er niet. “

“Neen, er staat: Vreest God, eert de Koning, maar dat is in ons geval de Koningin. “

Ik ben bijna dankbaar als wij naar het politiebureau in de Smedestraat worden gebracht. Vader leunt op mijn arm. Als hij de Friese klok in de gang passeert, zegt hij: “Trek de klok eens op”.

Beseft hij niet, dat hij hier morgen niet meer zal zijn, in dit huis met zijn vele herinneringen?

Terwijl wij dit alles beleven, zitten in de geheime kamer zes duikelaars weggeborgen. De Gestapo weet, dat ze er zijn, maar kan nergens de kamer vinden. Ons huis is zo oud en wonderlijk gebouwd, dat niemand zien kan, dat er een kamer is, waar twee muren zijn, waartussen ruimte is voor acht personen.

Er blijft een wacht van twee politiemannen achter om het huis te bewaken. Na twee en halve dag is er echter politie gekomen van de goede richting.

Deze was ingelicht door onze medewerkers en heeft de arme verstekelingen bevrijd. Wat waren ze dankbaar uit hun nauwe hokje te mogen komen, waar ze meer dan vijftig uren gestaan hadden! Toen alles donker was, durfden ze eerst de straat op te gaan. Eusie was zo blij, toen hij buiten kwam, dat hij midden op straat zijn armen ophief en een Joods gebed uitsprak. Zal hij nooit verstandig worden?

In het politiebureau wordt een grote matras voor ons neergelegd, waarop we moeten slapen. Ik tel 35 gevangenen. Al vaders kinderen: drie dochters, een zoon en één kleinzoon liggen bij hem.

“Ik heb dat eens gezien in een droom” zegt Betsie, “Ik begreep niet wat het was, maar ik zag vader met al zijn kinderen en vele anderen, liggend op een matras. “

Voor we gaan liggen, verzamelt vader allen om zich heen. Mijn broer leest op zijn verzoek Psalm 91 en vader bidt met ons.

Hoe dikwijls heb ik hem horen bidden. Zo rustig en kalm als altijd klinkt ook nu zijn stem. Het zal de laatste maal zijn, dat hij met ons bidt, maar ik weet dat gelukkig niet.

In het lokaal houdt een agent de wacht. Hij is vriendelijk en als hij naar vader kijkt, komt er een bedroefde blik in zijn ogen.

“Dit is zeker wel de oudste arrestant, die U ooit te bewaren hebt gehad?” vraag ik hem.

“Het is erg genoeg” bromt hij.

Doordat we bijna geheel aan onszelf zijn overgelaten, hebben wij voldoende tijd om rustig met elkander te over­wegen, welke antwoorden wij zullen geven bij een eventueel verhoor.

Zo gaan wij de nacht in.

(Wordt vervolgd).

 

 

Gods sprake in profeten en in de Zoon.

Gods voortijds vele malen en op velerlei wijze tot de vaderen gesproken hebbende door de profeten, heeft in deze laatste dagen tot ons gesproken door de Zoon. Nadat God eertijds vele malen en op vele wijzen tot de vaderen gesproken had in de profeten, heeft Hij nu in het laatst der dagen tot ons gesproken in de Zoon, (Heb. 01:01 N.B.G.)

Kerstfeest 1945 is het geloofsfeest van de grote schare belijders van Jezus Christus. In onze dagen van politieke achterdocht en gewapende vrede waar wel het krijgsrumoer verstomd is, maar miljoenen mensen in bange nood nog ten onder gaan, daar weten zij van een tijdperk van eeuwige vrede te gewagen, wanneer hun Meester Koning zal zijn.

Kerstfeest vieren is voor hen een blik achteruit werpen op wat gebeurde op een bepaalde dag, toen de engelen zongen van “Vrede op aarde”, toen de Here God, de handen uitstrekte naar een reddeloze wereld om deze met zich zelven te verzoenen in de Geliefde. Het is het teruggrijpen van hun gedachten naar het ogenblik, dat de wrede historie der mensen doorkruist werd met hemelse gebeurtenissen van de hoogste orde. Want in het jaar onzes Heren werd de strijd tegen de satanische usurpatie van het Godsrijk daadwerkelijk teruggebracht op het domein van de overste dezer wereld.

Het licht scheen in de duisternis en de weg naar de hemelse gewesten werd van die dag af zichtbaar voor het oog, dat door zijn stralenbundel zou gegrepen worden. Vanaf dat ogenblik zouden miljoenen een schat meedragen, die hen zou sterken in de donkere nachten van het menselijke lijden, en die door geen boosheid of geweld zou kunnen ontroofd worden. Dit Heilwonder blijft een blijde prediking voor allen die gelovig terugzien naar dat uur, dat God Zijn Eniggeborene gaf om alles tot één te vergaderen, beide dat in de hemel en op de aarde is.

De volheid des tijds is het hoogtepunt van de Goddelijke bemoeiingen met een verstoorde schepping. Zij is de langzaam ontwikkelde knop, die een schone bloem te aanschou­wen geeft en eenmaal de kostelijke vrucht zal afwerpen van een nieuwe en heerlijke herschepping.

Vanaf de aanvang heeft de Eeuwige, die Geest is, een weg gezocht om zich aan het zondige vlees te openbaren.

En na de val is dan ook ogenblikkelijk het contact hersteld tussen de mens en het heilig Opperwezen. Hij openbaarde zich aan een verloren mensheid door de profeten. Door deze gezanten gaf hij haar een aanrakingsoppervlak met Zichzelf. Omdat Hij Zijn Geest op deze begenadigden deed rusten.

Hij gaf mannen die door de Heilige Geest gedreven zijnde Zijn woorden spraken. En als een kostbare klank ging het woord Gods door een ten ondergang gedoemde wereld. De woorden der profeten waren de stapstenen, die door het aardse moeras heen, de ziel zou voeren naar de stad des levenden Gods. God heeft gesproken door de mond zijner heilige profeten, die van het begin der wereld geweest zijn. (Luc. 01:70)

 Zij waren de instrumenten, die door Hem bespeeld werden; ieder met zijn eigen geluid maar gedreven door één en dezelfden Geest. Wie hen hoorde, hoorde God. (1 Joh. 04:06.) Zij konden het uitroepen; “Hoort des Heren Woord!” Zij waren het kanaal voor het eeuwig Wezen om Zijn wil te openbaren. Deze uitverkorenen waren de dra­gers van de juiste boodschap van God op deze wereld. Zij behoedden de wereld voor een volkomen uitlevering aan Satan. Zij vorm­den het fundament voor de gemeente van het Oude en Nieuwe Verbond.

Zij spreken nog tot ons als Heilig Woord van God met hun vermaningen en vertroostingen, bestraffingen en bedrei­gingen. Vele malen en op velerlei wijze! Nooit wordt de eeu­wige God, de Here, de Schepper van de einden der aarde, dit moede of mat. Hetzij men het horen wil of niet, in ondoor­grondelijke barmhartigheid blijft Hij spreken door Zijn pro­feten, omdat Hij niet wil, dat enigen zouden verloren gaan, maar dat zij allen tot bekering zouden komen

(2 Petr. 03:09).

En wie Gods sprake in de profeten gelooft, in hem zal ook Zijn kracht geopenbaard worden. Want de profetie is voor degene, die gelooft. (1 Kor. 14:22) Het is een licht op het pad en zij voert naar het eindpunt der tijden, waar­in wij nu alrede geplaatst zijn, opdat wij ook uit haar de kracht zouden putten de nieuwe dageraad te verwachten.

God sprak in de profeten. In hun woorden resoneert de hemelse gerechtigheid. Zij waren het ontvangtoestel der Goddelijke geheimenissen, maar tevens het zendstation voor een mensheid, die van haar Maker vervreemd is.

Onze tekst voert echter van heerlijkheid tot heerlijkheid. Het sleutelwoord van de Hebreërschrijver is “beter”. In de toekomende wereld, waarover hij spreekt en waarvan wij als kinderen Gods reeds het burgerschap bezitten, is Christus het hogere. Hij is beter dan Mozes, beter dan Aaron, beter dan de engelen. Het nieuwe Verbond is beter dan het oude en het hemelse Jeruzalem schoner dan het aardse. Daarom klinkt het: “God heeft tot ons in deze laatste dagen ge­sproken door de Zoon. ” Deze hoogste profeet is niet enkel het instrument, dat door de eeuwigen Geest bespeeld wordt en waardoor Gods stem op de aarde klinkt, neen, Hij is tevens God zelf. In Hem vinden de profeten haar vervul­ling. De Godsspraken culmineren alle in de Zoon. “Want de getuigenis van Jezus is de geest der profetie. ” (Open­b. 19:10).

Wie een profeet beluisterde, hoorde God, maar door een sterfelijk, zondig mens heen. Wie Jezus aanschouwde, hoor­de en zag God zelf. Dat is het Kerstwonder: God geopen­baard in het vlees! God, die een Geest is, wordt waar­genomen in de Zoon. Als de apostel Johannes die gedenk­waardige tiende ure voor het eerst bij de Meester aan huis komt, dan zit hij met God aan tafel. Dat is zo overweldi­gend en heerlijk, dat hij uitroept: “Wij hebben zijn heerlijkheid aanschouwd, een heerlijkheid als van de Eniggeborene van de Vader, vol van genade en waarheid. ” Het eeuwige Woord Gods manifesteert zich in de Zoon, want het Woord is vlees geworden. In Hem woont de volheid Gods lichamelijk (Kol. 02:09). Hij is de schittering van Zijn glorie en het uitgedrukte beeld van Gods zelfstandigheid. Daarom eist Jezus onze aanbidding op, opdat wij de Zoon zullen eren, gelijk wij de Vader eren. Daarom wordt ook de Hoog geloofde bij zijn geboorte geprezen in het geboorte-uur van het Nieuwtestamentische lied. Die klanken begreep Israël niet, omdat het de ure van haar bezoeking niet kende en omdat zij weigerde te geloven, dat God ook zou spreken in de Zoon.

De Zoon wordt de steen des aanstoots, toen en nu ook. Want Hij komt in het slavenkleed. Hij is de vernederde, die God openbaart in Zijn liefde jegens de mindere, het verachte, het buiten geworpene. Ook als profeet spreekt Hij daarom niet van zich zelven, maar slechts dat wat de Vader Hem gaf uit te spreken (Joh. 12:49). In de opperzaal wast God zelf de voeten der discipelen, opdat zij de grond­regel van het Koninkrijk Gods na deze zouden verstaan. En het pad tot de Vader leidt voortaan langs de weg der vernedering. Elke andere weg wordt door dit Kind in de nederige kribbe verder afgesneden. Wie dit niet begrijpt, valt in het oordeel. Maar waar de dienstknechtgestalte van het vleesgeworden Woord beleefd wordt, daar heerst vrede en liefde onder elkander. Daar wordt de twistende stem niet vernomen. Laten wij dit Kerstfeest onze aandacht be­palen bij de Zoon. Wie Hem in het hart laat komen, zet de deuren open voor liefde, barmhartigheid en ootmoed. Het is het a. b. c. van het geloof en toch, hoe weinigen verstaan het. In Hem alleen is al ons heil en al onze verwachting en met Hem alleen doen we een eeuwige heerlijkheid aan. Hij wil ons vormen tot Christenen, wie alle zelfgenoegzaam­heid vreemd is. Niet het spreken en twisten over de ver­schillende leerstellingen zal ons tot de broederschap voeren, maar slechts de voortdurende gemeenschap met de Zoon zelf.

De Heilige Tempel Gods rust op het fundament der apostelen en profeten, waarvan Jezus Christus is de uiterste hoeksteen. En nu de verheerlijkte Meester in de troon Zijns Vaders is gezeten, heeft Hij de gemeente achtergelaten om van Hem getuigenis te geven. En gelijkerwijs de Vader Jezus gezonden heeft in deze wereld, alzo zijn ook wij gezonden (Joh. 17:18). De gemeente vormt het orgaan van God op deze wereld. Zij is de kurk waarop de wereld drijft. Door haar wordt de wereld voor totaal bederf behoed. Zij is het zout der aarde. Door deze cel vorming spreekt de Aller­hoogste nog een duidelijke sprake. Wanneer de gemeente Gods eenmaal zal weggerukt worden tot God en Zijn troon, dan zal ook de Heilige Geest geen woning meer hebben en deze sprake Gods zal geëlimineerd worden. Dan zal de wereld een troosteloze baaierd zijn van Godsverlating.

Geve de Here God ons de genade, dat wij Zijn woorden ter harte nemen, dat wij elkander niet over schreeuwen of ver­bijten, maar dat wij in deze dagen, nu de Kerstklokken weer spreken van vrede, het getuigenis van de Zoon der Liefde moge uitdragen zolang het dag is.

1. E. v. d. B.

 

Kerstfeest – Christusfeest. Feest van liefde en vrede en licht.

Is het in deze jaren niet een bittere ironie? Is het “Vrede op aarde” niet een holle klank? Ja, zeggen we, als we alleen maar zien op de uiterlijke kant, op de oorlog tussen de volkeren en op de oorlog in ’t klein! Zie maar om U heen in ’t gezin, in families, onder buren en kennissen, in verenigingen, ja, zelfs in sommige gemeenten en kerken!

En toch zeggen we neen – ’t is geen ironie en geen holle klank, als we zien naar de innerlijke kant van “Vrede op aarde”.

“Want Vrede is niet afwezigheid van oorlog, maar aan­wezigheid van God. “

En daarom kon en kan er ook nu in gevangenissen en concentratiekampen, bij stervenden op ’t slagveld, bij zieken in de ziekenhuizen, bij stedelingen en op ’t land Vrede zijn in ’t hart, omdat ’t woord uit (Rom. 08:38-39) nog altijd van kracht blijft en niets of niemand ons kan scheiden van de liefde Gods in Christus Jezus, onze Heer.

Kerstfeest – Christusfeest.

Feest van Blijdschap en Liefde en Vrede?

Ja, want de blijde boodschap van t Kerstfeest blijft voort­gaan door de wereld, ondanks alles – door alle eeuwen heen I

Ja, want de Liefde is er, want (Joh. 03:16) blijft waar voor alle eeuwen en voor alle mensen – want onder miljoenen heeft God ook U en mij in het oog.

Ja, de Vrede is er, want Immanuel, God met ons, is er voor alle eeuwen en voor ieder persoonlijk.

Ja, het Licht is er, want Christus, het Licht der wereld, is gekomen en komt nog binnen in elke ziel die zich ont­sluit; Hij is gekomen voor alle mensen, die Hem willen aannemen als hun Verlosser, hun Zaligmaker, hun Koning.

Hij dringt Zich niet binnen – Hij klopt aan om binnen­gelaten te worden. Hij, de Heilige, bij ons, zondaren!

“Vrede op aarde”, – ja -‘ ’t lijkt een bittere ironie, een holle klank!

Maar toch – het blijft weerklinken boven de angst der tijden, boven het rumoer van het wereldgebeuren.

Vrede op aarde – die juichtoon zal het winnen ten spijt van allen en van alles – want Christus is gekomen – Hij is komende en Hij zal komen – als Overwinnaar en Rechter!

 

Als de Here God in allen,

en in allen Alles is,

dan zal ’t Licht zijn,

eeuwig Licht zijn.

Licht uit nacht en duisternis.

Einna

 

De vlucht in kerstmis.

En dit zij u het teken gij zult het kind vinden in doeken gewikkeld en liggende in een kribbe. (Luc. 02:12)

Er is een groot verlangen in de mens om de koude, harde werkelijkheid van het leven te ontvluchten in de kleurrijke tintelende droombeelden van de romantiek. Wij zijn allen, van onze jeugd af, pelgrims naar het verloren Paradijs. Ieder zoekt het op zijn wijze. In die droombeelden, waarin we ons verlustigen en waardoor we ons laten meeslepen, vinden we juist datgene, wat we in ons leven missen. Het eenvoudige keukenmeisje smult van de verhalen van Courtz Mahler en droomt zichzelf te midden van het weelderige leven van graven en hertoginnen, waarbij ze meespeelt in het mondaine grote leven. De kantoorklerk, beu van het saaie, eentonige leven op de kruk, deelt zich een rol toe in het detectiveverhaal, dat hij leest en geniet zo in een uur meer sensatie, dan hij zijn gehele leven heeft ondervonden. De mens, moe van het banale, alledaagse leven, verzinkt in het fantastische leven, dat de film hem voortovert, waar­in de schoonheid en rijkdom, die hij in zijn grauw leven mist, hem wonderlijk voorbijglijdt.

Het is onnodig te zeggen, dat deze vlucht in de roman­tiek altijd weer meebrengt de ontgoocheling. De droom knapt af en het leven is even ruw en eentonig als ooit tevoren. Het keukenmeisje legt met een zucht haar boek weg en dan wachten haar weer de borden, die ze af moet wassen en de standjes van mevrouw. De man, die na de slotscène de bioscoop verlaat, staat weer in de kille motregen en moet met natte voeten zijn huis opzoeken.

Romantiek is een van de gevaarlijkste wegen, waarlangs de menselijke geest vrede en vreugde zoekt. Immers niet alleen leidt zij tot steeds terugkerende ontgoocheling en heeft zij steeds sterkere prikkel nodig om opnieuw de geest mee te nemen naar haar droomland, ze leidt ook af van de ware vrede en vreugde der werkelijkheid.

Ik wil niet beweren, dat het verkeerd is, zich te laten meenemen naar een wereld van dromen – immers reeds het kind vergeet alles om zich heen voor het sprookje, dat het beluistert – maar wel is het een gevaarlijke, ja satanische dwaalweg als het een surrogaat wordt voor de werkelijke blijdschap en vrede, die het evangelie de mens aanbiedt.

Ja, nog erger is het als de mens de stof van het evangelie zelf als een onderwerp van zijn romantische verbeelding beschouwt en zich hiermee tevreden stelt. Zo hebben schilders en dichters zich verdiept in de schoonheid en wijding van de bijbelstof, doch de ware vrede er niet door gevonden. Dan wordt de vaste werkelijkheid van Gods woord ver­anderd in het dichterlijke verhaal, dat nooit tot zondebesef en weten dat je failliet bent leidt, doch slechts een korte schoon­heidsontroering geeft.

Met geen Bijbelverhaal vindt dit meer plaats dan met het kerstverhaal.

Een mensheid, moe van wreedheid, hardheid, oorlogs­geweld, corruptie en vuilheid werpt zich in de dagen van Kerstmis met een ware hartstocht in de zoete romantiek, die om het kerstverhaal is geweven. Dan zingt de wereld van vrede op aarde, dan droomt men van een kerkje in de sneeuw met zacht verlichte ramen in de nacht, het gebeier van de klokken klinkt over de slapende landen en in diepe gewijde vrede gaat men naar het bedehuis. God is zeer nabij en alle boze daden zijn uit het leven verdwenen. Weer als een kind wil men genieten van de lichten in de kerstboom en neuriet oude bekende melodieën. Men wenst zich zeer dicht bij de hemel.

Doch straks spat dit alles als een schone zeepbel uit elkaar en de ontnuchterde mens vraagt zich af wat voor werkelijke waarde dit telkens terugkerende feest in zijn leven heeft gehad. Iedere keer sterft de ontroering schameler en het is, zoals de dichter W. Hessels ergens zegt:

De kerstboom brandt met stil gevlam

en maakt de ogen diep en zacht,

maar Hij, die eenmaal nederkwam.

Hij is zo ver in deze nacht          

 

een schrijnend ledig is ons hart

bij deze tooi die niets verhult

en waarvan ied’re vlam ons brandt

met ’t branden onzer schuld –

 

een leugen wordt dit blanke licht,

een leugen zonder Hem –

ach, lichte boom, één stonde licht,

ach lied, één eng’lenstem. –

 

Hoe moeilijk is het om uit de roes van de romantiek terug te keren naar de ware vrede en blijdschap der werkelijkheid.

Want reeds in het gewone leven is dit een grote waar­heid, dat het echte geluk niet gevonden wordt in de romantiek, doch in het gewone, “alledaagse” geluk, dat God ons geeft. Niet het lot uit de loterij, dat de verbeelding opjaagt naar wonderlijke begeerlijkheden brengt vreugde, doch de stille vrede van het huisgezin. Niet de detectiveroman, de film, doch het spel met onze kinderen geeft gezonde vreugde.

Zo is het met het Kerstevangelie. Het wonder van Gods genade komt tot ons, niet als een onwerkelijk droombeeld, neen, het werd vlees en bloed. Het kind in de kribbe is werkelijkheid en groeit straks op tot de timmermanszoon. God geopenbaard in het vlees, heeft vereelte werkhanden van het schaven van deurposten. God geboren in het vlees, kwam om aan het kruis voor onze zonden te kunnen sterven.

Wie neerknielt in zijn gedachten bij het kind in de kribbe, zou niet moeten knielen met een vaag romantisch verlangen, doch met het diepe gevoel van schuld, omdat het nodig was, dat dit kind voor ons moest sterven aan het kruis.

Doch hij mag dan ook weten, dat de vrede van Kerstmis niet een vrede is van twee dagen, doch een vrede met God voor alle eeuwigheid, omdat dit kind aan het harde, wer­kelijke kruis van Golgotha onze zonden verzoende.

Kerstmis betekent het wonder, dat vrede en geluk wer­kelijkheid, blijvende werkelijkheid konden worden in ons leven.

De romantiek tracht altijd weer vanaf onze kant de carrière naar het gedroomde Paradijs open te stoten, doch halverwege keert ze teleurgesteld terug, omdat het droom­beeld haar bij het naderen steeds verder ontvlucht.

Kerstmis is het uur, waarop God van Zijn kant de barrière doorstoot en in onze naakte werkelijkheid komt. Het kind ligt in doeken gewikkeld, zoals ieder ander kind. En het wordt gevoed als ieder ander kind. En het draagt straks de meest alledaagse naam van die tijden. Juist dit is een teken: geen vlucht uit de werkelijkheid, geen stralen­krans, doch harde, rauwe werkelijkheid. Maar in deze wer­kelijkheid van het gewone huisgezin, van het kantoorleven of het werk in de keuken daalt Gods vrede als een on­vervreemdbare gave.

De schoonste film maakt uw gebroken huwelijksgeluk niet in orde en geeft u geen stervensmoed. Doch als Gods vrede in ons hart komt door dit geboren kind, dan belijden we onze schuld, dan leren we liefhebben, dan wordt ons huwe­lijksleven gelukkig, dan kunnen we in vrede sterven.

Zie, o mens, arme mens van onze dagen, dit is Gods gave aan U.

O, indien misschien iemand, die Jezus Christus nog niet kent, dit artikel mocht lezen uit verveling of omdat men met Kerstmis toch ook eens wat goeds moet lezen, laat hij deze waarschuwing niet in de wind slaan. Indien gij niet anders zoekt dan een schoon uur, een zoete melodie, blijft ge arm. Laat het knielen voor het kind in de kribbe niet een romantische uitdrukking zijn, die net zomin werkelijk­heid voor u werd als het bestijgen van Pegasus. Neen, ga naar uw kamer, buig uw knieën op de grond voor uw stoel en bid God om vrede door de verzoening van uw zonden. Dat is knielen voor de kribbe. Het andere is leeg, onwaar, zoet zelfbedrog, dat u een gevoel geeft of ge uzelf voor de gek hebt gehouden.

Wie zich werkelijk overgeeft aan het Christuskind en bidt om vrede, zal de werkelijkheid van Gods vrede onder­vinden.

Dan vieren we waarlijk Kerstfeest en kunnen in grote dankbaarheid zingen:

Ere zij God in de hoge en vrede op aarde voor mensen des welbehagens.

Br.

 

Het licht, dat schijnt in de nacht.

Hoort ge het lied weer over de aarde weerklinken in de stille Kerstnacht?

Daar is uit ’s werelds donkere wolken

Een licht der lichten opgegaan.

Komt tot zijn schijnsel alle volken

En gij, mijn ziele, bid het aan!

Het komt de schaduwen beschijnen,

De zwarte schaduw van de dood,

De nacht der zonde zal verdwijnen,

Genade spreidt haar morgenrood

Kerstmis 1945 in een wereld vol nood, waarin ondanks de capitulatie van Japan, de wereldvrede nog steeds een aanfluiting is, want de wapens worden nog steeds gehan­teerd, zowel in China als in Indonesië.

Overal duisternis en ellende vanwege zonde en misdaad, die tot een steeds wassende vloed zijn gestegen, culminerend in de gruwelijkste excessen.

Als al die vreselijkheden, die gebeurd zijn de afgelopen jaren in kampen en gevangenissen n. l. de mensonterende kwellingen en de geraffineerde wreedheden, die de weerloze is aangedaan, weer aan ons geestesoog de revue passeren dan komen we weer in de greep van die jarenlange nacht­merrie, die ons soms naar de dood deed verlangen, omdat het leven één lange marteling werd.

En in deze inktzwarte duisternis vol duivelse uitvindingen kan daar het Licht van de heilige Kerstnacht doorbreken?

Is een wit besneeuwd landschap met gebeier van kerk­klokken, een sterrenhemel en orgelmuziek achter verlichte kerkramen, zoals we ons Kerstmis zo gaarne denken, geen karikatuur van de ontstellende werkelijkheid waarin we leven?

Overal kapotgeschoten kerken, steden en dorpen, ruïnes en bouwvallen, van kou huiverende mensen in woningen, die onvoldoende beschermd zijn tegen koude en wind, in voddige kleren en zonder kousen en schoenen. Overal ziekenhuizen en hospitalen met gewonden en voor het leven verminkte mensen. Overal kruisen met helmen, ontelbare rijen graven en massagraven. Overal onrecht, ontucht, cor­ruptie. zelfzucht, wreedheid, uitbuiting, bedroefde en een­zame, hopeloze en onverschillige mensen.

Kerstmis, het licht in de duisternis!

Hoe kunnen afgedwaalden en diep gezonken mensen het alles ontdekkende, felle hemellicht verdragen?

O, Kerstnacht schoner dan de dagen.

Hoe kan Herodes het licht verdragen?”

zong Vondel eens.

Maar nu temidden van bloed, ruïnes, atoombomvernieling en een eindeloze zee van geschreide tranen, hoe kan het wondere licht van de Kerstnacht nu doorbreken? Die nacht spreekt van het geweldige licht, dat in de duisternis de mensen omringde met licht, zodat ze neervielen in aanbidding.

“Gekleed in de heerlijkheid des Heren verscheen de Engel, die tot de herders zeide: “Vreest niet, want ik verkondig u grote blijdschap, die voor iedereen zal zijn. “

De verblinding in die stille nacht was zó bovenaards, dat er vrees ontstond en de mensen moest worden aangezegd: “Vreest niet”.

Dit licht goot zich uit over de wereld, stralend en ma­jestueus, terwijl in de kribbe in een eenvoudige stal. “Het Kind” geboren werd dat Zijn Koninklijk purper had afgelegd om ons te verlossen uit zonde en dood.

Een kind over wiens kribbe reeds de schaduw valt van het kruis, dat de mensheid voor Hem zal oprichten en aan wiens moeder kort na de geboorte werd voorzegt, dat een zwaard door haar ziel zou gaan.

Dat de Jonggeborene, de langverwachte is, die God en mens zal verzoenen, die Zichzelf zal offeren in zijn dienen ten dode toe, waardoor de boeien geslaakt zullen worden van hen, die gevangen zijn in de machten der duisternis, dat is de heilmare, die als een klaroenstoot, de wereld in schalt.

Ook nu komt Kerstmis 1945 met deze heilmare. Het ont­roerende verhaal van Jezus’ geboorte in de zuivere taal van het aloude evangelie van Lucas wordt weer van de kansels gelezen, het klinkt door de ether voor ontelbare scharen, vaders lezen het in hun gezinnen, kinderen zingen er van, in hun liederen rond de brandende kerstboom, eenzamen slaan het Kerstverhaal na in hun bijbeltje.

Het dringt zelfs door in de kampen van politieke gevan­genen, in de cellen van gevangenissen, op de ziekbedden van oorlogsgewonden in hospitalen, in de ziekenhuizen vol leed en in de wildernissen van Afrika en de eenzame oorden van Amerika, waar de zending de heilsboodschap verspreid.

Als één grote jubeltoon gaat met Kerstmis het loflied van de gelovigen over de wereld, het is de uiting van blijdschap over het Licht, dat schijnt in de duisternis.

Hoe anders is dit licht vergeleken bij het onheilspellende licht, dat opging over Hiroshima. over het overmoedige Japanse rijk.

De mens heeft de geheime krachten van het heelal willen samenbundelen om het hemellicht te willen evenaren en het is tot zijn eigen vernietiging geworden.

’t Is als de legende van Prometheus, die het vuur van de hemel wilde halen en daar zelf aan ten gronde ging.

Bij dit verblindende licht over Hiroshima werd de mens door een grote vrees bevangen en terecht.

Eén lichtflits en een stad werd tot ver in de omtrek weg­gevaagd, één huiveringwekkende, donderende slag en alles werd tot één ruïne van mensenresten en puin. Dit is het licht der vernietiging.

Maar hoe geheel anders is het stralende licht van Gods genade in de Kerstnacht.

Het is wel een felle belichting, waarin alle scheuren en barsten van ons leven scherp aan de dag treden, waarin we ons zelf zullen ontdekken, zoals we werkelijk zijn, omdat alle schijn vervluchtigt en we ons arm en naakt voelen.

Daar in het ontdekkende licht van Kerstmis krijgt ons leven weer zin dwars door alle afbraak en falen heen. We zullen deemoedig worden en evenals de herders eeuwen en eeuwen geleden, in ware ootmoed durven naderen tot het wonder Gods in de kribbe van Bethlehem. We weten dat er een ander rijk is, waar Christus heerst, dat komende is en dat verre uitgaat boven alle verwachtingen, die we hier kunnen koesteren.

De geweldige woorden, die Christus eens sprak “Ik ben de Weg. de Waarheid en het Leven”, getuigen van het bestaan van dit rijk, waarvan we een glimp opvangen als het Licht doorbreekt bij Jezus’ geboorte.

Vreest niet maar komt allen tot dit wonderbaar licht, dat niet vernietigt maar de wereld wil redden.

Helena van Bogor.

 

Kerstfeest in het oerwoud van Suriname.

Men kan nu eenmaal niet wegcijferen de herinnering aan het verleden en vooral niet als het Kerstfeest nadert. Onze gedachten gaan terug naar de uren rondom de Kerstboom met zijn “van het Licht sprekende” vele kaarsjes. De plaats van hem of haar, die wij zo lief hadden is ledig geworden. Maar God zij dank, zij vieren Kerstfeest in het volle licht boven! De andere, zoals ik, keert in gedachten terug in het wilde tropenwoud van Suriname, waar voor het uit gestoten volk huisjes waren gebouwd.

De brede Surinamerivier ruist zijn oud lied en zendt zijn golven naar de Oceaan. In het Westen gaat de vurige zonne­bal achter het donkere woud ter ruste.

Over het dorpje in de opening van het oerwoud, schildert de tropennacht haar lange schaduwen, daar is haast geen schemering. Enige minuten maar en de nacht bracht leed en smart en Kersthope in haar zwarte doek.

Maar hoor! Klanken van de rivier raken mijn oor, en in gedachten hoor ik het oude Kerstlied weer zingen:

Switi tem. blijti tem

No wan tem gersi hem

Di wi Helpiman kom na wi sei

Now plisiri vo ala kan de

Di wi Helpiman kom,

Di wi Helpiman kom!

Een korjaal met gelovige bosnegers passeert ons schier­eiland, waar de melaatsen wonen, passeert het kerkhof van de levenden.

Zullen deze, van de wereld uitgestotenen, geen Kerst­feest hebben?

Hoor, de klokken luiden, in harmonie met die van de evangelische en ook met die van de Roomse kerk. Zij luiden het feest des vredes in! Vrede, die alleen het Christuskind kan schenken, ook tussen jullie, arme verminkte mensen­kinderen en God.

Nu zie ik ze in de geest wederom wankelen naar het hel­der verlichte kerkje, mannen en vrouwen, grijsaards en kin­deren. In witte klederen houden zij hun intocht in “hun” kerkje om Kerstnacht te vieren. 270 Kaarsen verlichten de ruimte en ook de kerstboom mankeert niet. Negers, mulats, Brits-Indiërs en Europeanen heeft de vreselijke ziekte ver­enigd en het “Grote Kerstlicht” brengt hen hier bijeen.

Hun gezichten zijn bedekt met builen, handen en voeten zijn verminkt of mankeren helemaal; en ook hun wit feest­gewaad verbergt zo menige vreselijke wond. Maar hun ogen, voor zover door de ziekte niet zijn aangetast, weerkaatsen het kerstlicht.

Door de kerkruimte weerklinkt het alle landen beheersend Kerstlied:

“Stille nacht, heilige nacht. “

Ook in het hospitaal van het regeringsgesticht, waar zie­ken hun laatst aardse tehuis hebben, indien ze in het eind­stadium verkeren – dat wel weken en maanden kan duren – is het stil geworden, hoewel nog maar weinige ogenblik­ken geleden een stervende met de dood worstelde.

Laat ons nu met onze Bethesda-kinderen Kerstfeest vieren op de avond van de “eerste Kerstdag”. Ons kapelletje was enige dagen voor de zieken afgesloten geweest, want alles moest klaar gemaakt worden om hen straks in kerstboom en liefdegaven Gods onuitsprekelijke liefde tot deze duistere wereld te tonen.

Mag ik u eerst even vertellen hoe onze zieke meisjes in Bethesda zelf weken tevoren bij hun onderwijzeres Celina de Mesquitta – een gedoopte Jodin, die haar Verlosser had gevonden en Hem met haar gehele hart lief had en diende – hun poppen brachten. Want ook de poppen moesten “witte” jurkjes voor het Kerstfeest hebben. Aan de vrouw van de zendeling, hun moeder, werd verzocht hun zeep, stijfsel en wat nieuw wit goed te geven en nu werd Celina’s kamer een echte kleermakerswerkplaats.

De meisjes zitten op de grond met hun poppen en Celina neemt de maat voor de feestjaponnetjes en knipt ze. De zieke meisjes doen hun best, want Kerstmis is voor de deur, doch… indien de vingertjes maar niet zo dik en onbuigzaam waren en ook het verband is zo hinderlijk! Bij een ander kind mankeert juist die vinger, die ze voor het naaien zo nodig heeft. Celina moet toch wel het meeste doen, al doen haar ogen zeer. Albertina schiet zeer weinig op met haar jurk. Zij heeft de naald wel in het goed ingestoken, maar om hem uit te trekken, daar heeft zij geen kracht voor, en omdat zij het met haar vingers niet kan, doet zij het met haar tanden! Het gaat langzaam, maar zij is blijde dat het toch opschiet, want… heel gauw is het Kerstfeest. Andere meisjes, bij wie de handen nog goed en gezond zijn, staan, voor de tropenzon beschut, onder een grote boom en wassen de witte jurkjes van die poppenkinderen die reeds in het bezit van zo’n jurkje zijn. Zij zijn vrolijk, want Kerstfeest, het feest van Gods liefde, is nabij!

Goed dat juist een diacones uit Europa is aangekomen en de vrouw van de zendeling flink kan helpen. Want deze moet met de boot naar Paramaribo om van het geld, dat voor het Kerstfeest der melaatsen gegeven is, inkopen te doen. Zij wil graag de wensen vervullen van ongeveer 30 Bethesda-kinderen, van 29 protestantse lijders van het re­geringsgesticht, van de 9 bedienden en werklieden alsmede voor van de diaconessen.

In de Bethesda-kapel, in het Zendingshuis en in de kerk van Groot Chatillon zijn nu de kerstbomen versierd en van veel kaarsjes voorzien. In de kerk is het een wilde koffieboom. In de feestzaal van Bethesda en in het Zendingshuis een bamboetak die met zijn op een sprei gelijkende vertakte bladeren zich het beste laat gebruiken voor het aanbrengen van kaarsjes en versiersel.

De schemering komt en in weinige uren is het nacht. Alles is klaar. De zendeling en zijn vrouw zijn nu bezig de kaarsen van de kerstboom en de andere kaarsen aan te steken, terwijl de trouwe zusters nog de laatste hand leggen aan het vervoer van die patiënten, die door de vreselijke ziekte het meest zijn aangetast.

De oude Zuster Weiss, die in Suriname 10 jaar onder de melaatsen werkte, vertelt ons van een Kerstfeest, dat zij met hen vierde.

Daar staan ze in gespannen verwachting, allen in het wit gekleed, voor de deur der kapel. De bel laat haar stem horen en de grote deur wordt geopend. Terwijl ze de Hei­land der wereld prijzen in hun Kerstlied, komen ze binnen. Allereerst de kinderen. Ik zie nog de meisjes met stralende ogen kijken naar een bepaalde hoek van de zaal. Ja, daar waren al hun poppen bijeen.

Maar allereerst staan ze nu allen met glanzende, schit­terende ogen rond de Kerstboom, alleen onze lieve broeder Kampf wiens ogen door de ziekte zijn verteerd, aanschouwt de lichtglans niet, maar, in zijn ziel is het, de Here zij dank, alles licht, want Jezus Christus, de eeuwige Zon, woont in hem. en dit geeft zijn ziek gelaat zulk een blijde uitdrukking.

Vader Weiss heeft het grote voorrecht hun de Kerst­geschiedenis voor te lezen met de heerlijke engelenboodschap: Vreest niet! Want zie ik verkondig u grote blijd­schap, die al de volke wezen zal. namelijk dat u heden geboren is de Zaligmaker!”

Met diepe aandacht staan ze te luisteren, ja ook voor hen is Jezus geboren. Zij zijn diep onder de indruk, want de liefde van hun Hemelse Vader wordt hun duidelijk ver­teld. Het is stil, heel stil geworden. De zusters en wij mogen ze nu leiden naar de plaats, die voor ieder is bereid en waar op een lange tafel de geschenken liggen met voor ieder een bord zelfgebakken koekjes. Lof en dank stijgt nu op uit de harten tot Hem, van Wien alle goede gaven komen. Grote jubel en blijdschap is er in de zaal.

Het was de poppenhoek”, die een vreugdekreet uit de mond der kinderen ontlokte. “0, kijk eens, twee poppen- ledikanten, wat leuk en in ieder liggen twee van onze poppenkinderen. ” “En daar is mijn negerpop, zij staat als hun hen bij het ene bed” “Ja en de mijne staat aan het andere bed!” “Wat aardig!” “Kijk eens. hier staat Jenny’s poppenbank, haar stoeltjes en “nee maar”, op het tafeltje een klein kerstboompje met lichtjes en kopjes en schoteltjes!”

Terwijl ze nog spreekt roept een ander meisje: “Mi mama, daar liggen echte poppenkoekjes op de kleine scho­teltjes bij de kopjes!” “Wat zitten die poppen daar leuk om de tafel, je durft ze echt niet wegnemen!” “Kijk eens, wat een reuzenpop staat daar! Wat is die prachtig!”

Onze broeder Monsanto, 35 jaren melaats, een echt over­gegeven kind van God met een diepe Bijbelkennis, zit dicht bij de kinderen en verheugt zich met zijn gehele hart in de vreugde der kinderen, die enige ogenblikken hun leed ver­geten.

Nog menig ernstig woord wordt gesproken en nog vele Kerstliederen gezongen, dan eindigt Vader Weiss met een Schriftgedeelte en met gebed.

Onze Anetta Montel probeert met haar zieke lichaam me te bereiken. “Mevrouw Weiss, mag ik die grote pop meenemen naar mijn kamertje?”

“Zeker mijn lief kind, dat mag!” Die stralende ogen uit dat verminkte gezicht met die vele rimpelen zijn mij de grootste dank aan Hem, die ons in staat heeft gesteld deze ellendigste van de ellendigen in hun ballingschap het Kerstfeest te bereiden en ze te laten gevoelen iets van Gods liefde die het liefste, het kostbaarste gaf tot redding van zondaren!

Kerstmis is voorbij! Het is Februari. Onze lieve kleine Anetta ligt op haar bed en ze schreeuwt het uit van de pijnen. Ik sta voor haar kamerdeur en Celina, die met haar het huisje bewoont, staat aan de andere deur mij te vertellen, dat zij had geprobeerd haar te wijzen op haar Heiland, Die ze toch lief had en Die ook zo veel pijnen voor haar had gedragen. Maar ze had geantwoord: “Och juffrouw Celina ik wou dat ze mij ook kruisigden, dan was ik in drie uren daarvan af!”

Het was een ogenblik van vertwijfeling bij het lieve kind en ik moet denken aan het woord van Paulus aan Timotheüs: “Indien wij ontrouw zijn. Hij blijft getrouw!” Reeds als ik daarna haar kamer binnenga, neemt ze de troostwoorden, die de Heiland door Zijn Geest mij schenkt, met een dankbaar hart aan.

Ik weet het niet meer, maar geloof toch dat ik nog kort met haar heb mogen bidden. Naast haar bed zat op haar stoel haar grote pop. ter herinnering aan het Kerstfeest.

De volgende morgen kwam de zuster, die de 2de nacht­wacht had, ons meedelen dat Anetta bij haar Heiland was. Zij had het de laatste uren. wat de pijnen aangaat, rustiger gehad. Zij had de zuster nog verzocht ons de groeten over te brengen, evenals ook aan de andere diaconessen en mede­patiënten. Toen riep zij luide “Ik zie Hem, de Heiland komt mij halen, wat heerlijk. . . “

Zij had haar laatste Kerstfeest op aarde gevierd en is gekomen tot een heerlijk aanschouwen.

Moge het weinige wat ik heb mogen vertellen, geleid door Hem. Die ook de melaatsen niet voorbijging, ook uw hart in liefde ontsteken voor dit volk van uitgestotenen. Zij hebben uw gebeden nodig als ook hun getrouwe verpleeg­sters en verzorgers. Er is zoveel nood in de wereld, laat het Kerstlicht er in schijnen. Hoe meer wij bidden, hoe inniger wij komen in de gemeenschap met Hem, Die Zijn heerlijk­heid bij Zijn Vader heeft verlaten om Zich geheel voor ons te geven.

Kerstmis vertelt het aan eenieder, hoe groot de liefde Gods was. Hij heeft ons het Christuskind gemaakt tot wijs­heid, tot gerechtigheid, tot heiligmaking en tot verlossing!

Wat waren mijn arme melaatsen geweest zonder Hem?

 

Een kerstbrief van een gedetineerde tot zijn medegedetineerden.

Wederom is het Kerstfeest. Het feest, waar wij elk jaar weer met verlangende harten naar uitzien. Het feest van het licht. Het feest van de vrede.

Eindelijk kunnen wij weer eens echt dat vredesfeest vieren. Want er is vrede. Vrede op deez’ aard. Er heerst weer vreugde, blijdschap. Dat is het specifieke van het Kerstfeest, Veel blijdschap, veel licht, veel gezang. “Ere zij God, Vrede op aarde. “

Maar, is er overal wel vrede? Is er overal wel vreugde? Zal er overal met blijdschap worden gezongen: “Vrede zal op aarde dalen”?

Daar zijn zij, die alles hebben verloren. Zij, die iemand uit hun gezin missen. “O, God, moet ik zo Kerstfeest vieren?” Zij, die in de interneringskampen zich bevinden. Ook voor hen is het Kerstfeest. “Eigen schuld “, zegt de wereld. Gods Woord luidt echter op dit Vredesfeest: “Hij heeft mij gezonden om te verbinden hen die gebroken zijn van hart, om de gevangene vrijheid uit te roepen en de gebondenen opening der gevangenis, om alle treurigen te troosten. ” Tot hen richten wij het woord. Ook voor U is het Kerstfeest. Ik weet, dat velen van U deze dagen als alle andere dagen willen zien. Dat er in ’t geheel niet wordt gesproken over ’t Kerstfeest.

Maar daar ontkomt gij niet aan. Ja, ik begrijp het. Het herinnert u te veel aan huis; aan uw vrouw; aan uw kinderen; uw ouders; uw verloofde: uw man. Weg met die feestdagen. Niet aan denken. Het brengt u in opstand. Ook u mijn vrienden, die nog geloven, die een waar­achtige belijdenis in zich omdragen. Gelukkig zijn zij er nog. Maar nu zoudt gij toch bijna Uw geloof verliezen. En dan komt dit heerlijke woord vandaag tot u: “Een licht tot verlichting. ” Heden, op dit Kerstfeest, wil Christus u bij vernieuwing verlichten en voorlichten. U hebt hier in dit kamp een grootse taak te vervullen. De waarachtige Kerstvrede te verkondigen. Niet de algemene wereldvrede. Dat is en blijft altijd weer een benauwende en beangstigende vrede, doch de personalistische vrede. Vrede voor het hart. Zult gij zijn een “licht tot verlichting”? Wandelt dan als kinderen des Lichts, want gij zijt het licht der wereld. Ook in deze voor U zo bittere omstandigheden. “Ik kan niet “, roept gij uit. Kent gij de geschiedenis van Job. Hij, die alles verloor en nochtans kon zeggen: “De Here heeft gegeven, de Here heeft genomen, de Naam des Heren zij geloofd. En de Heerlijkheid des Heren scheen op hem. “Een licht tot verlichting. “

En dan zij, die twijfelen, die treuren, die bij de pakken neerzitten. Juist op dit Kerstfeest is u alle hoop ontvloden. Alles is zo donker. Het heden, de toekomst. Geen licht­straal breekt door Uw donkere wolkenhemel. Maar daar hoort gij wederom zingen, heel zacht, heel lieflijk, welis­waar heel ver weg, in het verleden:

“Daar is uit ’s werelds duist’re wolken,

een licht der lichten opgegaan. “

Houdt dit nu vast. Laat U dit niet ontsnappen, door de bittere omstandigheden. Hoort U wel: “een licht der lichten op­gegaan. ” Dit is juist voor u, mijn bedroefde, twijfelmoedige en treurende vriend. Christus is de Blinkende Morgenster. Een licht tot verlichting. Dat licht geeft warmte, dat licht geeft hoop. Het doet U in vreugde opspringen. Het geeft U een diepe vrede. “Nu, in deze omstandigheden? Nu ik niets meer bezit: geen huis; geen goed; geen betrekking; niets? Ja, juist nu: “Hij heeft mij gezonden om de treurende te troosten, ” Twijfel niet, neem het in het geloof. Gij ver­langt naar rust, naar vrede. “Zalig, die naar vrede vragen, Jezus geeft dien, hoort Zijn Stem. ” Dat Uw hart heden worde “de kribbe, waarin Christus geboren wordt”. Zijn Naam is Wonderlijk; Raad; Vader der Eeuwigheid; Vrede­vorst.

En tot slot een woord tot de verbitterde, de opstandige en de ongelovige mens. Ja, ook tot U komt Gods Zoon. Juist tot u, want hoewel gij verbitterd, opstandig en ongelovig zijt. heerst er diep in Uw wezen een afgrond, een diepte, een leegte. Voor anderen wilt gij dit niet erkennen. Onver­schillig leeft gij in het kamp. Cynisch lacht gij bij elke godsdienstoefening of avondwijding. Maar o, als de een­zaamheid komt. Als alle stemmen zwijgen, soms benauwende dromen U kwellen? Gij tracht het van U af te schudden. Het af te werpen als een zware last, maar het lukt U niet. Dat weet gij toch wel. Steeds weer komen die bittere ge­dachten in U op. Gij zoudt alles wel kort en klein willen slaan. O, als gij toch eens Uw woede kon koelen. Zou daardoor de bitterheid uit Uw hart verdwijnen? Kom, dat weet gij toch wel beter? “Maar het is onrechtvaardig. Als God bestaat, waarom gedoogt Hij dit alles”, zegt gij. Ik Hen niet in staat om U daarop het juiste antwoord te geven. Eén ding kan ik U wel vertellen. De leegte in Uw diepste wezen kan gevuld worden. De afgrond kan overbrugd wor­den. De donkere diepte kan lichtend vlak gemaakt worden. Uw bitterheid kan veranderd worden in lankmoedigheid. Uw haat in liefde. Uw opstand tot kalmte, Uw ongeloof tot geloof. Het kan licht worden. Het kan rustig worden. Het kan vrede worden. Een licht tot verlichting. Haal nu niet Uw schouders op. Lach nu niet zo cynisch. Gij kunt voor God de leegte in Uw ziel niet verbergen. Hij door­grondt en kent U. Hij weet Uw zitten en Uw opstaan. Wilt gij het nu eens met Hem proberen? Het Licht der wereld? Wat een wonderbare aanblik zou dit wezen, als U allen de Heerlijkheid des Heren omscheen. Dan zoudt allen, gelovige, treurende, verbitterde, opstandige en gelovige mensen, met recht en met blijdschap kunnen zingen: Ere zij God, in de mensen een welbehagen. ” Dan zult gij allen als een Paulus worden, lof zingende in de gevangenis. Dan wordt Gods Woord bewaarheid: “Aan gevangenen wordt vrijheid verkondigt. ” Want pas dan bent u vrij, wanneer Christus U vrij heeft gemaakt. Vrij van de banden van de zonde. Vrij, ondanks prikkeldraad en muren.

“En zie. een Engel des Heren stond bij hen.

En de Heerlijkheid des Heren omringde hen. “

Kerstfeest 1945 in een interneringskamp.

 

Stille nacht, heilige nacht

Stille nacht, heilige nacht. Er is iets heel groots rondom dit kleine lied met zijn simpele melodie, dat een bezit van alle volken is geworden. Als een lied zonder geboortebewijs, zoals een navorser het noemt, heeft het de wereld veroverd, en is het een belangrijke verkondiger van de alomvattende liefde en de vrede geworden.

Het is Kerstavond.

In het plaatsje Oberndorf, temidden der hemelhoge ber­gen van het Oostenrijkse land, staat meester voor zijn klas, waarin de kaarsen van de kerstboom haar plechtige glans verspreiden. Van uren ver zijn de jongens en meisjes komen lopen langs de smalle, besneeuwde bergpaden van hun va­derland. Maar hun ogen stralen vrolijk en zij hebben voor deze dag hun Zondagse kleren aan.

Een van de kinderen wordt voor de klas geroepen, om het Kerstverhaal voor te lezen uit de Bijbel.

Aandachtig luisteren allen naar het hun zo bekende ver­haal. Nu is het uit. Meester geeft een teken en dan klinkt uit alle kindermonden plechtig het lied, dat overal in heel de wijde wereld wordt gezongen, waar Kerstmis wordt gevierd:

“Stille nacht, heilige nacht”.

In zo heel veel scholen in alle landen speelt zich op de dag voor het Kerstfeest ditzelfde toneel af, maar in Obern­dorf heeft het toch nog een heel bijzondere betekenis. Want hier was het, dat 127 jaar geleden, op 24 December 1818, voor de eerste maal het “Stille nacht, heilige nacht” werd gezongen, plechtig hemelwaarts stijgend in de stilte der be­sneeuwde bergen van het Oostenrijkse land.

Het was op 25 November 1787, dat in een dorpje niet ver er vandaan een klein jongetje werd geboren. Franz Grüber heette hij. Zijn ouders. Jozef en Anna Grüber wa­ren doodarme linnenwevers, die slechts met moeite een karig stukje brood verdienden. Vaak ontbrak in het arme­lijke houten hutje, dat zij met hun drie kinderen bewoonden, het aller nodigste en zo kwam het, dat ook de kleine Franz al spoedig moest meehelpen om geld te verdienen.

Daar zijn ouders linnenwevers waren, zou ook Franz lin­nenwever worden. Elke dag moest hij van heel vroeg in de ochtend, totdat de schemering was gevallen, achter zijn weefgetouw zitten en hij was wat trots, dat hij op die wijze zijn vader en moeder een beetje kon helpen.

Maar als het donker was geworden, sloop Frans stilletjes het hutje uit en ging naar de schoolmeester Andreas Peterlechner. Die leerde hem allerlei nuttige dingen en ook speelden zij samen vaak op een oud spinet, een soort klavier, want de kleine Frans was dol op muziek.

Zijn vader vond dat eigenlijk helemaal niet goed. “Een goed linnenwever heeft geen muziek nodig”, zeide hij vaak, maar toen hij zag, dat het toch niet hielp, liet hij zijn jongen oogluikend z’n gang gaan.

Op een Zondag was meester ziek. De kerk zou begin­nen, maar niemand was er, die het orgel kon bespelen, want dat deed de meester altijd zelf. Eensklaps weerklonk een ver­legen stem: “Mag ik het eens proberen?” En Frans Grüber, die intussen 12 jaar was geworden, ging voor het orgel zitten en begon te spelen. Het ging uitstekend: ieder­een stond er verbaasd van, dat de kleine Frans Grüber het zó prachtig kon.

Ook zijn vader was zo gelukkig over zijn flinke zoon, dat hij besloot, hem op zijn verjaardag een spinet cadeau te geven, zodat hij voortaan ook thuis zou kunnen spelen. Vijf goudflorijnen betaalde hij er voor; een heel jaar had hij moeten sparen om het geld bij elkaar te krijgen.

Van dat ogenblik af ging Frans Grüber echt muziek Ieren en in 1807 werd hij muziekonderwijzer, en wel te Arnsberg. In 1816 werd hij bovendien benoemd tot orga­nist van de parochiekerk in Oberndorf, dat een uur lopen van Arndorf vandaan ligt.

In Oberndorf was het, dat op de ochtend van 24 De­cember 1818 de kapelaan Josef Mohr bij Frans Grüber kwam. De kapelaan had een mooi gedicht voor Kerstavond geschreven, maar van muziek had hij geen verstand en daar­om vroeg hij Frans Grüber, of deze hem niet kon helpen. Het moest echter gauw gebeuren, want over een paar uur zou het al Kerstavond, zijn

Frans Grüber sloot zich op in zijn kamertje en ging zit­ten nadenken. Hij zou de kapelaan zo graag willen helpen. Zachtjes neuriede hij wat voor zich heen. En eensklaps greep hij zijn ganzenpen, doopte haar in de inkt en ging noten schrijven. Een wijs ontstond, even plechtig als de hemelhoge bergen van dit stille land.

En zo kwam het, dat op dien Kerstavond. 24 December 1818, voor de eerste maal in het eenvoudige kerkje van Oberndorf plechtig de klanken hemelwaarts stegen van het lied, waarvoor Franz Grüber diezelfde dag de muziek had gemaakt: “Stille nacht, heilige nacht”.

(Overgenomen)

 

Het vergeten kind.

Op een boerenhofstede was de zo vurig verlangde stam­houder geboren. Groot was de vreugde en daarom zou er bij de doop een buitengewoon groot feest gevierd worden. Familie en vrienden werden uitgenodigd. Kostbare spijzen en dranken verhoogden de feeststemming.

Plotseling vroeg een der gasten, waar nu eigenlijk de jonggeborene, de hoofdpersoon van het feest was. Men zou het kind toch wel graag nog eens zien.

De moeder sprong op, zocht en vond haar zoontje op een bed, onder mantels en pelzen begraven. . . gestikt.

Toen zij uit de kerk thuiskwam, had de vrouw, die met de zorg voor het kind belast was, het daar neergelegd en had het later door haar drukke bezigheden vergeten. Spoe­dig daarop waren de gasten gekomen en men had hun ver­zocht daar hun mantels en jassen neer te leggen. In het halfduister van de kamer had men het kind niet opgemerkt. Onder het feestvieren was het kind vergeten.

Gaat het op Kerstfeest, het geboortefeest van Gods Zoon, vaak niet evenzo? Wat een drukte, weken en weken vóór Kerstfeest, in de huizen en in de winkels. Wat heeft men al niet te beredderen en wat geven de magazijnen zich een moeite met hun schitterende étalages! Vele voorbereidingen worden getroffen, geschenken gegeven en ontvangen en on­danks alles is er toch zo weinig blijvende Kerstvreugde. Waaraan ligt dat? Omdat men onder het feestvieren ter ere van Jezus’ geboorte, het Kind Zelf vergeet en de liefde tot Hem verstikt.

(Overgenomen).

 

Een gevangene en toch… (19) door Corrie ten Boom

Korte inhoud van het voorgaande:

In het ouderlijk huis in de Barteljorisstraat werden, behalve de vaste onderduikers, vele anderen (vooral Joden) geholpen. Op 28 Febr. 1944 kwam de lang gevreesde inval van de Gestapo. De schrijfster werd met haar oude vader, haar zuster Betsie en anderen naar de gevangenis te Scheveningen vervoerd. Haar vader is hier na enkele dagen overleden. Van­uit de gevangenis te Scheveningen werd zij met haar zuster naar Vught gebracht.

Zondag

Het is onze eerste Zondag in het Lager van Vught. Voor twaalf uur moeten wij werken en na het appèl zijn we voor de rest van de dag vrij. Het is heerlijk weer. Wat een weelde is het, buiten te mogen zijn. Bep en ik lopen te ge­nieten en wandelen langs het prikkeldraad en tussen de barakken. O, wat zijn de Brabantse luchten mooi. Een meisje komt op ons toe en nodigt ons uit een kerkdienst bij te wonen. Tussen twee barakken is een soort grasveldje; daar zitten om een dame heen geschaard een klein aantal mensen te luisteren. Ze leest voor uit de Bijbel. We gaan zitten op de rand van een goot, die om de barak loopt. Ze leest nu een preek voor en dan zingen we. Ik voel me wonderlijk ontroerd. Nu ben ik weer samen met andere kinderen Gods. De cel-eenzaamhéid ligt voorgoed achter me. Ik lees op de gezichten rondom mij eerbied. Men vraagt mij, met hen te danken.

Als ik bid voel ik een grote vreugde. Samen onze nood uitzeggen, samen tot de Heer spreken, wat is dat heerlijk! Nog nooit heb ik zo gebeden. Wat een verdriet is er bij deze gevangenen, die man en kinderen of andere familie­leden achter lieten en wie grote dreiging boven het hoofd hangt.

En ik spreek tot Een, Die ons begrijpt, ons kent en lief­heeft. Ik werp al onze bekommernissen op Hem.

Als het afgelopen is, vraagt men mij, de volgende week de dienst te leiden. Ik doe dat ook en voor ’s avonds maak ik een “praatkring” klaar. In de jeugdclubs deed ik dat dik­wijls. Ik stelde dan enkele vragen over een onderwerp en liet die door de anderen beantwoorden. Het doel van mijn praatkring hier is hoofdzakelijk de gedachten van de men­sen uit hun enge kampsfeer los te maken. Het gevaar van inrichtingen is altijd dat het een maatschappijtje op zichzelf wordt. Hier zie ik hetzelfde: de gedachten worden verengd, de gesprekken vervlakken, de conversatie gaat enkel over kampbelangen. Ik vraag op het kantoor van Philips of iemand de praatkring enige keren kan tikken. Het wordt keurig gedaan door een heer, die achter de schrijfmachine zit. Ik vraag aan een meisje, wie hij is. Het is een professor.

Een Belgische vertelt.

We zitten op het zandje van Vught. Vlak bij ons zijn struiken en berken, veel berken. De vogels zingen. Achter het zandje, onze tuin, is een dubbele prikkeldraadversper­ring, maar daar doorheen zien we uitgestrekte weilanden met een boerderij, hier en daar kleine bosjes en de wijde blauwe Brabantse lucht is boven ons.

Een Belgische vertelt. Gruwelijk zijn zij opgejaagd. Van België naar Duitsland, daar van de ene gevangenis naar de andere en nu hier naar Vught. ’t Is een verademing voor hen om hier te zijn. Er is een vrij goede huisvesting en voldoende buitenlucht en de zon is stralend zonnig.

“In België waren wij in een kleine gevangenis. Toen kwam er een bombardement. Al nader en nader hoorden wij de bommen vallen. Daar opeens klonk de vriendelijke stem van de pastoor. Hij kwam ons dikwijls troosten. Dan stond hij buiten en we konden hem allen goed verstaan, -Mijn kinderen”, riep hij nu. “het gevaar nadert. Misschien nog enkele ogenblikken en uw laatste uur is geslagen, be­reid u voor op de dood. “

“Gij staat nu in het aanschijn van de dood recht voor God. Gedenkt uw uitersten hebt een vurig berouw over uw zonden.

Bidt met onze goddelijke Zaligmaker, aan het kruis voor ons gestorven: “Heer, in Uw handen beveel ik mijn geest. “

Denkt aan de woorden van Jezus:

“Ik ben de Verrijzenis en het Leven. Wie in Mij gelooft ook al is hij gestorven, zal leven, en al wie leeft en in Mij gelooft zal niet sterven in eeuwigheid.

Miserere mei Deus: ontferm U over mij, o God, naar Uw grote goedertierenheid. “

Zijn woorden werden overstemd door een vreselijke slag. Een bom sloeg vlak bij ons in. Ik was bereid om te sterven en wachtte. De ruiten waren al stuk, om ons heen lagen de scherven. Wij bleven geknield liggen en onze gedachten waren bij ons laatste ogenblik. Toen het geraas even min­der was, hoorden wij de rustige stem van de pastoor:

De almachtige God zij u genadig, dat Hij u uw zonden zal vergeven en u geleiden tot het eeuwige leven. Amen.

En dan met stemverheffing:

Ego vos absolvos a peccatis vestris, in nomine Patris et Filliï et Spiritus Sancti. Amen.

Ik ontsla u van uw zonden in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Amen.

Dat waren zijn laatste woorden. Een slag vlak bij ons deed mij mijn bewustzijn verliezen. Toen ik bij kwam lag ik nog in de cel, alles was nu stil. Mijn celgenoten tilden mij op om uit het raam te kijken. Ik zag een vernielde stad. Alle huizen rondom waren verwoest. Het enige gebouw dat nog stond, was de gevangenis. Voor onze cel lag de pas­toor. In zijn dode handen hield hij het Crusifix.

Slavenmarkt

We moeten op het “Philips-commando” komen. In Barak 4 zitten we in een portaal te wachten, welke plaats ons zal worden aangewezen.

De jongeren zijn met dat doel al eerder geroepen. Nu is het merendeel boven de veertig jaar en sommigen zelfs ouder. Hier heeft men minachting voor ouderdom.

We zitten aan de kanten en wachten. Een groep mannen komt binnen en blijft in het midden staan. Een is de “Ober kapo”, een negertype met een dikke, vooruit staande onder­lip, die zijn hele gezicht een wrede uitdrukking geeft. Hij heeft reeds menige jood doodgeslagen. Vroeger is hij we­gens moord tot zestien jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hij heeft veel ervaring opgedaan in Duitse concentratiekampen en staat nu hier aan het hoofd van de Philipsgevangenen. De anderen zijn misschien aardige mensen, maar dat weten wij niet. Als ze met elkaar overleggen en ons bekijken en schatten wat we waard zijn, krijg ik het gevoel, of ik een slaaf ben op de slavenmarkt. Ik word met anderen aange­wezen en moet naar voren komen. Er vaart een lichte rilling over mijn rug, maar toch beleef ik dit alles als iets onwezenlijks!

Nu sta ik voor hen. Als ze mij te oud vinden voor fa­briekswerk bij Philips, zal ik waarschijnlijk moeten touw draaien. Ik kan niet zeggen of ik het prettiger werk vind dan het andere. Maar de keuring voel ik als een vernede­ring. Wat ben ik altijd zelfstandig geweest.

“Een ander zal U gorden, en brengen waar gij niet wilt. ” Ik moet kleiner worden? Dat heb ik mijzelf dikwijls genoeg gezegd. Nu word ik klein gemaakt. Het is goed. Ik ben in “training”. – Ik word goedgekeurd en ga naar Philips.

Philips-commando.

Een jonge man brengt ons naar barak 35. Grote rijen werkbanken staan achter elkaar en ik krijg een makkelijk maar eentonig werk: het afmeten van kleine staafjes glas. Ik kijk om me heen. Er heerst een prettige geest in de zaal. De voorman is een medegevangene, die voor die tijd direc­teur van een H. B. S. was. Hij verloochent zijn afkomst niet.

Vaderlijk zorgt hij voor ons en hij schept een sfeer van beschaving in de fabrieksomgeving.

Ik voel mij meer een leerling van zijn school dan een fabrieksarbeidster. Al gauw bemerkt hij mijn belangstelling in het werk van de anderen. Het staafjes meten is hopeloos eentonig en ik probeer hier en daar het interessanter werk van de anderen: solderen en monteren van radio-onderdelen. De voorman zegt verbaasd:

“U bent de eerste vrouwelijke gevangene die belang stelt in het werk. “

“Ja, ” antwoord ik. “maar ik ben ook horlogemaakster. ” Als ik hem dat vertel, krijg ik direct ander werk. Ik moet nu relais controleren, een vrij precies werk, maar nog lang niet zo interessant als horloges maken.

Toch pas ik mij vrij gauw aan. Elf uur aan de werkbank zitten is heel wat langer dan ik thuis gewoon was. In de cel lag ik nog de hele dag op mijn bed. Nu is daar geen sprake van. Het is wel een groot verschil, maar ik ben er dankbaar voor dat ik door het werk afleiding heb. Vught is heel wat dragelijker dan de cel in Scheveningen. Ik geniet van de buitenlucht en de prettige omgang met mijn mede­gevangenen, waar prachtmensen bij zijn. Als wij schaften mogen wij buiten blijven. Het is heerlijk, weer zon en groen en ruimte om je heen te hebben. Vanaf mijn werkbank kan ik de straat overzien, waar Ausseherinnen en officieren voorbijgaan, die ons komen controleren. Als er zo “onraad” aankomt, roep ik “dikke lucht”, het afgesproken waar­schuwingssignaal, en allen zitten plotseling ijverig te werken. Boeken, waarin men zat te lezen, verdwijnen, handwerkjes en brieven worden weggestopt. Op een keer komt er een dikke Aufseherin aan en hoort een van ons “dikke lucht” roepen. Zij denkt dat het een scheldwoord op haar persoon is en zij wordt woedend. Van toen af veranderden wij dit gevaarlijke woord meestal in “Vijftien”.

Telkens wanneer we ’s morgens naar de fabriek marcheren, zien we bij de hoek het plein, waar de duizenden mannen aangetreden staan.

Allen hebben kale hoofden. Juist is daar het tel-appèl afgelopen en moeten zij volgens werkcommando’s aantreden. Dit gaat in looppas en als ik naar al die kale hoofden kijk, die zo langs elkaar draaien, doet het me denken aan een zak erwten die door elkaar gegooid wordt. We passeren een smalle reeks bosjes. De zon is net op en schuin vallen de stralen op de blaadjes en op het gras, waarop duizenden dauwparels schitteren. Ik geniet van die wandeling.

Om kwart voor zeven komen wij aan op de Philipsafdeling van het kamp Vught. Bij een zijpaadje wacht ik op Leny Franse, een vriendin van me uit Haarlem. Samen wande­len we ons morgenuitstapje langs de “zandjes”. De hemel is prachtig gekleurd, de zon is net op en er zijn vee! wolken, die teer gekleurd zijn van oost tot west. Leny vertelt dat ze nu bericht heeft, dat alles haar afgenomen is, ook haar huis. Ze is moedig en offert zich bewust. Ze vertelt van Robert, haar zoontje, die zo gelovig zijn verdriet in Gods hand heeft gelegd. Dan zeggen we voor elkaar op: “De Heer is mij tot hulp en sterkte. ” We hebben veel aan die vijf minuten ’s morgens. In lange rijen marcheren mannen aan ons voorbij: gestreepte pakken, kale hoofden, hoewel uniform, ieder met uitgesproken eigen type. In het portaal staan een man en een vrouw, beide Belgen. Thuis wachten beider echtgenoten, hier staan zij met de lippen op elkaar. Links staan Jaap en Lena met de armen om elkaars hals. Lena heeft een bar in Rotterdam, Jaap is zeeman.

Een vieze lucht uit de zaal slaat je tegen als je de deur open doet; alle ramen zijn gesloten. We gooien ze open om de frisse buitenlucht binnen te laten stromen. Bij het binnen­komen zien we, dat Mühler, de hoofdofficier, laden en kasten heeft geïnspecteerd. Over de grond ligt een chaos van rommel verspreid: Boter, sokken, en tomaat, brood, glas­scherven. Bah, wat een vandaal! Ik ga voor mijn werkbank zitten, leg mijn hoofd op m’n arm, ik wil de herrie niet langer zien. Ik ben moe. Om kwart voor vijf zijn we al opgestaan. Dat is wel vroeg. Ik slaap nog wat.

Slaapzaal.

Het is avond. In de slaapzaal zijn 120 gevangenen. Als ik opkijk, zie ik over al die bedden heen. ’t Gaat vrolijk toe. Er wordt gesnoept, gepraat en gelachen. Maar ’t duurt niet lang. of alles is stil. Een werkdag van elf uur is lang en als er daarna nog een vervelend lang appèl gehouden wordt, voel je je doodmoe.

Alles slaapt. Hier en daar snurkt er een. De Tommies snorren door de lucht. Het licht aan de horizon. Een zoek­licht werpt vanuit wachthuisjes een helle straal door onze slaapbarak. De wachten schreeuwen tegen elkaar en roepen dat het kwart voor twee is. Ze zijn onrustig als er gevlogen wordt en uiten dat door luidruchtigheid.

Ik sluit mijn ogen en droom van een bed met lakens. Ik loop door ons huis in de Barteljorisstraat. Ik voel met m’n hand langs de paal van de trap. Ik loop door de kamer en gooi een blok op het vuur, dan kijk ik naar vaders portret en er komen tranen in mijn gesloten ogen.

Pakjeslijst No. 12.

In Vught zijn veel contrasten. Er zijn pakjes gekomen. Het onze staat op een bank tussen Betsie en mij in. Rijk­dommen komen er uit: boter, suiker, maar ook luxe dingen als cake, koekjes, lekkertjes. Allemaal heerlijke dingen door liefhebbende harten en handen uitgedacht en ingepakt. Zelfs ’t adres spreekt van hoop: “Bij eventuele invrijheidsstelling terugzenden naar Haarlem. “

’t Is een feestje midden in het sombere gevangenkamp. We schikken de pakjes en zakjes als kinderen om ons heen, snoepen royaal van alles wat en geven hier en daar aan anderen, overleggen wie het meest iets nodig heeft. De boterham is extra belegd en meteen wordt in het “stikke-zakje” voor de volgende dag een royaal tweede ontbijt gepakt.

’t Feest is al begonnen in de Schreibstube. De aufseherin haalde stuk voor stuk er uit, zette haar lange mes in de boter, om te zien of er briefjes in verstopt waren, sneed de cake in stukken en de net verpakte doos werd rommelig. Maar het is of alles er in lacht. En nu pakken wij ’t weer netjes in en denken aan hen die thuis alles bedachten, ’t Is net of we weer moed hebben en we vertellen elkaar dat we ’t best kunnen uithouden, tot de grote bevrijding komt.

In de bunker klinkt een geweersalvo!

Straf marcheren.

De zomerdag straalt. Bij ’t aantreden is er een te laat gekomen, toen we uit de fabriek kwamen. Nu moeten we tussen twaalven en één straf-marcheren. Een “Feuerwehr-kapo” moet ons aanvoeren. Een aardige jongen. Ik geloof, dat hij zeeman is van beroep. Hij heeft een rietje in zijn hand, maar van hem hebben we niets kwaads te duchten. We genieten dubbel, ’t Gaat langs een deel van het kamp waar we nog nooit geweest zijn. Eerst langs een vliegma­chinekerkhof “Die Luftwaffe”; hier worden door mannen uit het strafblok gevallen vliegtuigen, die neergestort zijn, gedemonteerd. Dan gaat het langs een laan, waar we het gezicht op een korenveld hebben en in de verte een kerk­torentje zien. Wat een genot! we zingen onder het lopen. Johanna, de Aufseherin (ze heet bij ons “de Sierkan”) is woedend. Uit die Hollandse vrouwen kan ze geen wijs worden. Ze vinden de straf zowaar prettig.

Er wordt gretig gestraft als het mogelijk is in Vught. De Aufseherinnen doen ons voelen dat wij het eigenlijk veel te goed hebben als gevangenen, en als er een paar bedden niet volgens “model” opgemaakt zijn, krijgen wij allen “Paket- und Briefsperre”. Wat een zware straf is dat! Geen verbinding met de buitenwereld! Maar één heeft er wat op gevonden: zij weet een S. S. -soldaat om te kopen, die post voor ons buiten het kamp brengt. De brieven die wij nu schrijven staan dus niet onder Censuur. Wel is het een gevaarlijk bedrijf. Als er één gesnapt wordt, volgt min­stens verlenging van straftijd. Maar wij wagen het er op.

(Wordt vervolgd).

 

 

1945.08.25

De “vrome” laster huichelt altijd diepe pijn,

ze gaat met hangend hoofd, wil liefdes dochter zijn,

ze weent om ’s broeders val, spreekt van zijn “oude mens”,

zo sluipt ze kweez’lend rond als Satans felst venijn.

Br.

 

De antithese onvermijdelijk

Al wat gij doet met woord of werk. doet het alles in de naam van de Here Jezus; God, de Vader, dankende door Hem. (Kol. 03:17)

Daar Christendom en humanisme twee levensbeschouwingen zijn, die en in uitgangspunt én in doel geheel verschillend zijn, daar is het duidelijk dat de antithese onvermijdelijk is.

Waar we echter, hoewel niet van de wereld, toch in de wereld geplaatst zijn, daar zullen we telkens voor de vraag geplaatst worden: zijn de wegen, die het humanisme be­wandelt, de middelen die het gebruikt om het doel te bereiken, verschillend van de onze? Met andere woorden kan er in deze tijd van opbouw en herstel der krachten sprake zijn van een vruchtbaar samenwerken?

Waar we zagen hoe het doel van het Christendom ruimer en hoger is dan dat van het humanisme (namelijk de ere van God), daar is het toch zo, dat het doel van het humanisme: de opheffing, de veredeling van de mens, vrede, gerechtigheid en vrijheid eigenlijk eerst recht veilig zijn in het christen­dom. Zij zijn gegarandeerd in het woord van Christus: Zoekt eerst het koninkrijk Gods en al deze dingen zullen u toe­geworpen worden. Het christendom maakt de mens eerst waarlijk mens. En waar het ware humanisme in gevaar is, wordt ook de Kerk bedreigd. We hebben het deze jaren gezien – waar de strijd gevoerd wordt tegen barbarisme, tegen dictatuur en de knechting van het geweten, daar strijden christendom en humanisme op éen front. We zullen ook in de toekomst samen te strijden hebben tegen de verwording en de bedreiging van het menselijke, tegen de verwildering der jeugd, en voor de vrijheid van het geweten. Al staan we op zeer verschillende grondslag, toch kan er in vele praktische zaken sprake zijn van een vruchtbaar samenwerken.

Laten we goed begrijpen: de antithese is onvermijdelijk, doch zij wordt niet gezocht. Het is niet nodig deze als partijleuze telkens weer naar voren te brengen op ieder gebied en zodoende de krachten te verdelen, die anders samen gebundeld konden worden. De ware antithese is de noodzakelijke scheiding, die ons bedroeft, doch die we aanvaarden om Christus wil, bij de valse antithese gaat het om eigen partij of organisatie groot te maken.

Toch zal ook in de praktijk van het dagelijks leven, in de middelen die beiden gebruiken de antithese zich open­baren. De christen staat namelijk anders tegenover het gebruik der middelen dan de ongelovige. Al gebruikt hij dezelfde methodes en werkwijzen, hij gebruikt ze anders: want hij verwacht het er niet van.

Zo zullen we samenwerken in de strijd tegen de oorlog, doch we zullen anders werken: immers wij weten dat de uiteindelijke wereldvrede niet door onze bemoeiingen, doch alleen door de grote invasie van Christus zal bereikt worden.

Het handvest der volkeren wordt dan ook door de christen anders gelezen als door de wereldling.

Wanneer de christen een nieuwe opvoedingsmethode toe­past, dan doet hij dit, omdat hij alle hem gegeven middelen wil gebruiken om de gaven en krachten van het kind tot volle ontwikkeling te brengen, om er een goed mens van te maken, doch hij weet tevens, dat al deze middelen niet zullen baten, als God niet zelf het kind verandert en als het ware opnieuw baart door Zijn Heilige Geest.

Boven al de middelen, die wij gebruiken en boven al ons werken tezamen met de wereld, lezen wij toch steeds het woord van de psalmist: Zo de Here het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden de bouwlieden daaraan, zo de Here de stad niet bewaart, tevergeefs waakt de wachter.

Dwaas is het om niet te bouwen en niet te waken voor de vrede, doch wel zullen wij het steeds doen met het weten, dat we afhankelijk zijn van Hem, die ons schiep.

Daarom komt ook hier weer de antithese naar voren en wel het scherpst in twee middelen die de christen gegeven zijn als zijn machtigste wapens: namelijk het Woord en het gebed.

Het Woord, dat doorgaat tot het binnenste van de mens en oordelend werkt in het leven van de volwassene en van het kind, is het middel, om toegepast door de Geest, de harten te veranderen. Een waarlijk goede maat­schappij zal zich vormen, daar, waar de mens luistert naar dit Woord. Het is meer dan alle sociale wetgevingen. Want zeker, deze zijn nodig en zullen ook door de christen moeten gebruikt worden om te komen tot een rechtvaardige behandeling van de arbeider. Ze zijn noodzakelijk in een wereld, waar de mens door uitzuiging en slavernij zichzelf tracht te verrijken, doch zij leren geen ware naastenliefde en weldadigheid. Gods Woord verandert het hart en zegt tegen de werkgever: Gij, heren, betracht jegens uw dienst­knechten recht en billijkheid; gij weet toch, dat gij ook een heer in de hemel hebt.

Maar zij zegt eveneens tegen de werknemer: “gehoor­zaamt uw heren in alles, niet als mensen die hen naar de ogen zien, maar met eenvoud des harten in de vreze des Heren. “

Het Woord, dat hoger staat dan alle opvoedingsmethoden, omdat dit, het kind stelt tegenover de Allerhoogsten, aan Wie het ook van zijn verborgen daden – verantwoordelijk­heid schuldig is, maar dat het ook spreekt van de ver­zoening en bevrijding van zijn zonden en hartstochten door het bloed van Christus. Het opvoeden tot een deugdzaam leven is nuttig, doch de verlossing en reiniging van de zonde is oneindig meer.

Zo is het ook met het andere ons gegeven middel: het gebed. En juist hier wordt de antithese het aller scherpst. Want het gebed is wel ons aller krachtigst wapen: het is een beroep doen op Gods vrijmachtige soevereiniteit en op Zijn grote mensenliefde. Hier wordt ons gevoel van af­hankelijkheid van God omgezet in diepe vreugde, omdat wij zo’n machtige Vader hebben.

En dit alles is nu in het oog van de humanist nutteloos. Het ligt ver buiten zijn denken.

Nu dreigen hier voor de christen twee gevaren. Aan de ene zijde is er een ziekelijk mysticisme, dat de natuurlijke, ons gegeven middelen uitschakelt. Zomin als de ouders het straffen en opvoeden mogen nalaten om enkel voor het kind te bidden, zomin mogen wij ten opzichte van de maat­schappij, de middelen, die God ons gaf om onrecht en keren, verwaarlozen.

Doch omgekeerd – en dit gevaar is even groot – moeten wij er ten alle tijde er voor waken, dat we niet onder invloed van de humanistische wereldbeschouwing het gebed gaan minachten. De wereld kent dit middel niet en begrijpt het niet. Wie op onderwijsconferenties na bespreking van alle mogelijke methodes zou spreken over de kracht van het gebed, zou vreemd worden aangekeken. Zo is het ook op staatkundig gebied. Daar rekent de wereld enkel met sociale verordeningen, conferenties en allianties.

Daarom zal de christen aan alle pogingen tot bevordering van de vrede, tot verbetering van de sociale toestanden medewerken, doch hij doet het anders als de wereldling. Hij doet het biddend. Hij doet het zoals de gelovige arts ziekte en dood bestrijdt, die weet, dat deze middelen zonder Gods zegen geen waarde hebben en dat hij ook nimmer ziekte en dood uit de wereld zal kunnen verdrijven.

Want deze ganse wereld ligt onder de vloek der zonde en wacht op de dag van de bevrijding der kinderen Gods.

Br.

 

Offertypen van het O.T. door dr. W. ten Boom te Hilversum.

1. Het brandoffer (Lev. 01:01-09).

Wat van alle offers van het Oude Testament geldt, geldt wel bijzonder van het brandoffer, dat alle centrale trekken van de offerdienst omvat. Het dient niet tot onderwerping, maar tot opbouwing. Het stervende in de mens moet sterven en het offer is een snel proces, waarin de doodskrachten hun eindpunt bereiken. Maar het is tevens en vooral een levensproces, waarin al wat levenskrachtig is, wordt opge­wekt. Wij Europeanen dragen nog altijd iets van de angst van het heidendom met ons mee en daarom hebben wij altijd min of meer moeite met de gedachte van opbouw. Wij voelen ons meer thuis in de afbraak, ook in de zelf-afbraak en maken dan ook bij voorkeur van God een grote Afbreker, een “Kaputmacher” zei Blumhardt Sr. Maar God is een God van opbouw en niet van afbraak en de offerande is een snel proces ter genezing en ter bevrijding en niet tot verergering van het leed en versombering van het leven.

Het brandoffer loopt uit in de vuurbrand, die het al verteert. Nu zijn wij geneigd, getrouw aan onze negatieve methode, er onmiddellijk bij te voegen: Ja zeker, het vuur brandt en verteert. En dit is waar, maar slechts als moment in het Goddelijk bestuur. De Hebreeër dacht zich de zaak anders. Bij vuur dacht hij in de eerste plaats aan iets positiefs, aan het zonnevuur, dat licht en warmte verspreidt. Als het geweken is, overheersen de duistere machten; de mens tast hulpeloos rond in het duister, kan zich niet oriënteren en loopt gevaar zich te stoten. Maar nu komt de zon op. Het zonnevuur brengt verkwikking, wekt krachten, geeft uitzicht, groeikracht en wasdom aan de mensen en aan de natuur. Nu, dat doet God ook met Zijn hemelvuur. Dat vuur klaart op, richt, vertroost, helpt, bevordert. “De God, Die door vuur antwoordt, Die zal God zijn”, zegt Elia en wij zingen met Luther:

 

Geest des Heren, kom van Boven,

Laaf met Uw genadegloed.

Alle zielen, die geloven.

Doe hen blaken door Uw gloed.

 

Wat ligt er op het altaar? Kop, voor- en achterpoten en allerlei organen van het dier. Maar het heeft geen betrekking op het dier. Wat er met deze offerdelen wordt gedaan, heeft betrekking op de mens, die erin wordt ver­tegenwoordigd. De kop vertegenwoordigt het hoofd van de offeraar, de voorpoten zijn armen, de achterpoten zijn benen en aan en in deze offerdelen drukt de mens uit, wat hem­zelf moet of zal geschieden. In zoverre, is het dier plaatsbekledend voor de mens. Om b. v. kracht bij te zetten aan de betuiging van de psalmist, dat Gods liefde hem tot in merg en been doordringt, zegt hij: “brandoffers van merg- beesten zal ik U offeren”. (Ps. 066:015). En als de offeraar doende is met deze offerdelen, geeft hij uiting aan de gedachte van Lodensteyn:

Het oog in ’t zien, de voet in ’t wandelen

Dat in mijn denken, spreken, hand’len

In alles Uw beeltenis blijk’.

In de eindbrand van dit offer voelt de zondaar zich tot zijn recht komen; alles in zijn leven komt op hoger plan. Hij gevoelt zich in de Goddelijke vuurstroom opgenomen, gelijkgeschakeld in het hemelleven Gods. De glans van deze eindoplossing ligt de offeraar reeds op het voorhoofd als hij met het offer begint. Immers; de inleidende acte is de vrolijke toenadering, waarbij hij zeggen kan: “Komt, nadert voor Zijn aangezicht, zingt Hem een vrolijk lof­gedicht”. Dan legt hij dankbaar zijn hand op des brand­offers hoofd, “opdat het voor Hem aangenaam zij hem te verzoenen”. Het is geen zwaar corvee, het is geen diep vernederende acte, maar een ‘ zielverheffend gebeuren, die offercultus. Het is in de grond voor de mens een “aangenaam” bedrijf. Wel is dank het begin en dank het einde van de offerhandeling. Zij stelt de mens echter ook (maar niet uitsluitend) zware eisen. Hij moet zijn volle nood aan God uitleveren en dit wordt uitgesproken in de 2e handeling de z. g. slachting. Hierbij ligt het zwaartepunt op het uitstorten van het bloed. Ook weer iets, dat op de mens betrekking heeft. De offeraar stort zijn bloed, d. w. z. zijn ziel voor God uit en daarin stelt hij zijn doodsproblemen en beeldt dit uit aan het dier. De zonde heeft zijn levenskracht verbroken, het bloed, drager van het leven, vloeit lijdelijk uit als het bloed van het offerdier.

Beeld van Hem, Die als de Middelaar en Vertegenwoordiger van heel de mensheid, Zijn ziel om onzentwille heeft uit­gestort in de dood.

Maar de offerhandeling is de voornaamste, namelijk de verzoening. “Dat is de kern van heel de offerdienst” (Mamonides). De priester treedt naderbij en vangt in naam van Israëls God het bloed op. Het angstig, bruisende bloed, beeld van hartstocht en van wanhoop. Hij zegt tegen de offeraar, die zelfstandig zijn zonde heeft beleden: geef het bloed maar aan mij, niet gij, maar God weet er raad mee en als bewijs daarvan werpt hij het bloed tegen het altaar. Daar komt het tot rust, tegen de vaste, opvangende kracht van God, zoals de bruisende stortzee tegen de harde dijk van basalt aan de kust te pletter slaat en tevens tot rust komt. Zo wordt de nood, de menselijke bloednood, bij God tot rust gebracht en gestild.

Hier koortsen onze hartstochten uit; hier komen onze zenuwcomplexen tot rust. Hier wordt de te hoop gelopen kracht uiteengelegd en omgezet in nieuwe energie. Het altaar Gods is eindpunt en rustpunt, maar tevens een vernieuwd krachtcentrum voor een in zonde verloren mensheid. Verzoenen betekent: tot rust brengen, uitdoven, beschermend bedekken, zoals de hand de kaarsvlam uitdooft. Staande voor het kruis van Christus (dat is het altaar bij uitnemendheid) zegt de mens:

Dat Uw bloed mijn hoop doen wekke,

en mijn schuld voor God bedekke.

Dit is een zuiver Goddelijke actie, waarbij de mens steil afhankelijk is. De mens stelt zijn probleem in de bloedstorting, God vangt het op en ons weerspannig overtreden verzoent en zuivert Hij. Het kruis der verzoening wordt in deze acte afgebeeld, terwijl de daarop volgende vuurbrand het Goddelijk zegel en antwoord is op de aangebrachte verzoening, zoals de opstanding het antwoord Gods was op Golgotha.

In deze enkele zinnebeeldige handelingen, wordt tevens de gehele weg des heils vertegenwoordigd en afgebeeld. Wij mogen en wij moeten dankbaar tot God komen en worden door het kruis tot op de grond verootmoedigd, maar door de opstanding tot de hemel opgeheven.

Ook het ophangen van de huid van het offerdier, van dat fijngevoelige, prikkelbare orgaan van de huid, dat alles op zichzelf betrekt, is een gewichtige acte, waarbij de ijdelheid van de mens er volkomen aangaat. Maar het einde is de opstanding, die in de laaiende vuurbrand van Gods gunst de mens vernieuwd en de volle kracht des hemels in zijn dienst stelt. Zo is het offer louter winst. Een gave Gods, die wel de afbrekende krachten in de mens maar niet de mens zelf neerdrukt, integendeel hem veeleer opheft en bruikbaar maakt in het strijdperk van dit leven. Wij kunnen er nog bijvoegen, dat sommige bijbelvertalers op goede gronden het woord brandoffer vertalen met “opheffingsoffer”. De gedachte is dezelfde, want door de verzoening leeft de mens op, zijn leven, zijn eigenlijke leven begint pas en hij kan zeggen met de dichter:

Het leven was mij sterven.

Tot Gij mij op deed staan.

Gij doet mij schatten erven,

Die nimmermeer vergaan.

 

Overdenking op de pelgrimsreis

Strijd de goede strijd des geloofs (1 Tim. 06:12)

Een krantenbericht deelt mee, dat de Japanse minister van Oorlog harakiri heeft gepleegd in zijn ambtswoning “ten einde te boeten voor zijn falen bij de vervulling van zijn plichten als minister van Zijne Majesteit”.

Er is iets ontroerends in dit bericht.

Een land gaat onder, verliest de strijd door de geweldige technische overmacht van de vijand. En zonder zich hier­mee te verontschuldigen sterft deze minister van oorlog.

En nu weet ik wel, dat de geestesgesteldheid van een Japanner geheel anders is dan die van een Europeaan. Hij geeft zijn leven, niet omdat hij daardoor denkt snel in het Paradijs te komen, want dit zegt hem weinig. Hij geeft het eenvoudig omdat hij gelooft, dat het zijn plicht is om het te doen. Geslacht op geslacht is hem ingeprent dat “Dai Nippon” “Groot Japan” recht op hem heeft en dat zelfs het offer van zijn leven daarbij niet te veel is.

En toch… Toch werd ik even stil bij dit bericht. En de vraag kwam bij mij op: Wat doen wij…?

Deze man dient een keizer, een mens. Hij geeft zijn leven gaarne voor zijn vaderland, een rijk, dat hem hoogstens wat tijdelijk geluk kan geven. Toch dient hij het met zijn ganse persoonlijkheid.

En wij? Wij, die strijder, worden genoemd van Jezus Christus, hoe strijden wij?

Voor Hem, Die meer is dan een mens. Wiens koninkrijk eeuwig is en Die recht op ons heeft, niet door natuurlijke geboorte slechts, doch doordat Hij ons uit de afschuwelijkste slavernij loskocht met het allerhoogste wat Hij kon geven: zijn eigen leven? Hoe strijden wij?

Hoe menigmaal leggen we onze wapenen neer voor de strijd ten einde is, hoe weinig vurigheid van geest is er, hoe menigmaal trachten wij het op een akkoordje te gooien met wereld en Satan.

Voorts weest krachtig in de Here en in de kracht Zijner mogendheid. Doet de gehele wapenrusting Gods aan, om te kunnen standhouden. . . ‘

Óns leven is in plaats van een strijd, zo menigmaal een genoeglijk voortwandelen langs die wegen, waar we de minste weerstand ontmoeten.

In plaats dat we strijden in de voorste linies, waar de bloed- en vuurbanier wappert boven ons hoofd.

Het is wel eens gezegd, dat, de moderne mens in een kinderlijk tijdperk is gekomen, waarin hij het spel beoefent met een ernst en een hartstocht een betere zaak waardig.

Wee ons als christenen zulk een slappe levenshouding aannemen. Als alle plichtsgevoel tegenover onze opperste Koning weg is.

Als sport en radio en krant en duizend andere dingen ons afhouden van onze strijd.

Zevenmaal eindigt Jezus een brief aan zijn gemeente met een rijke beloften aan hem, die overwint.

Ja, zegt het boek der Openbaring: “Wie overwint zal alles beërven”.

Maak ernst met uw leven, maak ernst met de strijd waartoe gij opgeroepen zijt.

Want wie deze strijd verliest, heeft in werkelijkheid geestelijk harakiri gepleegd. Zijn lot is de tweede dood.

Alleen wie overwint zal eten van de boom des levens.

Br.

 

Blood donor.

Als een symbool van ‘t leven vloeit deze rode stroom

– kracht van mijn kracht – om hem, die reeds ging sterven

te redden in zijn nood, maar in die helse droom

van vuile rook en vuur en dodelijke scherven

Hij vloeit in bleke lippen als een zegenrijke kracht,

en één zal weten, dat er vrienden aan hem denken,

wier bloed een sterker hulp geeft in zijn donkere nacht,

dan veel welsprekendheid hem ooit kon schenken.

 

Doch, o, ik vraag of hij ook kent het bloed,

die roder stroom, die zuivere diepe vloed

veel kostbaarder, dan ooit mijn bloed kan zijn,

dat eens vergoten werd in bittere pijn,

dat zijn beminde ziel van dood bevrijd

en ’t leven geeft en vreugd in eeuwigheid. Uit het Engels

*) Een blood-donor is iemand, die zijn bloed geeft om een ander door transfusie in het leven te behouden. In de 2^e wereldoorlog werd dit bloed per vliegtuig naar de fronten vervoerd en is in vele gevallen het middel geweest tot herstel van zwaar gewonden.

 

Een gevangene en toch… door Corrie ten Boom (deel 4)

Het gehele huis wordt doorzocht. Een kast in de huis­kamer, afgekeurd als schuilplaats voor personen, maar waar wij waardevolle dingen in gestopt hebben, wordt ontdekt. Zilveren rijksdaalders, door ons opgespaard, worden op tafel gesmeten en verdwijnen in de tas van de Kapitein. Doosjes met horloges van Joden en snuisterijen komen tevoorschijn.

Langs de muren staan en zitten allen, die in de val liepen. Niemand spreekt er. Er is iets onheilspellends in dit zwijgen. Vader is heel rustig. Hij zit in de stoel bij de kachel.

Ik wil naar hem toegaan, maar de Gestapo-man draait mijn stoel achterste voren en ik moet met mijn gezicht naar de muur blijven zitten. In mijn eigen huis heb ik niets meer te zeggen. Is er boosheid in mijn hart om die vernederende behandeling? Neen! ik gevoel enkel medelijden met al die mensen om mij heen. Och, daar komt de oude zendeling Lasschuit binnen! Hij ook al arrestant?

Een oude juffrouw in de gang babbelt argeloos tegen een Gestapo-man: “Mijnheer ik kom waarschuwen, dat oom Herman gepakt is, de mensen hier mogen ook wel oppassen. Wilt U ze even zeggen, dat ze voorzichtig moeten zijn?”

“Ja zeker, ” antwoordt poesliefde Gestapo-man: “Wie moet ik nog meer waarschuwen?”

“O, dat weet ik niet, al die mensen bijvoorbeeld, die hier zo over huis komen”.

De telefoon rinkelt. Ik ben wel een beetje trots geweest, dat ik de telefoon clandestien heb behouden. Nu verwens ik die telefoon. Ik moet zelf de boodschappen aannemen met een Gestapo-man naast me. Ik probeer zoveel in de toon van mijn stem te leggen, dat de mensen aan het andere eind moeten begrijpen dat er onraad is.

Herhaaldelijk klinkt het: “Weet je al, dat oom Herman gepakt is? Pas op hoor! Er is gevaar voor jullie!”

O durfde ik maar uit te gillen: “Ja, dat weet ik en wij zijn ook gearresteerd en naast mij staat zo’n Gestapo-man en luistert mee!”

Maar ik durf niet, want ik heb respect voor de hand naast me.

Op een ogenblik wil een van de mannen zelf opbellen. Hij krijgt echter geen gehoor. De clandestiene aansluiting is verbroken! Men, heeft mij begrepen. Woedend vraagt Kaptein: “Hoe komt het, dat de lijn verbroken is? Hebben jullie een geheim nummer”?

Ik antwoord onnozel: “Ik weet nergens van, ik weet niet wat het is”, maar in mijn hart ben ik opgelucht. Gelukkig geen telefoontjes meer. Men heeft reeds vermoeden van ons ongeluk.

Ik zit nu toch weer bij vader en probeer de kachel op te poken. Betsie deelt wat brood uit. Ik kan het moeilijk door mijn keel krijgen, maar ik zie, dat de bediende het gretig aanpakt.

“Wat ellendig voor hem, dat hij ook vastgehouden wordt” gaat het door mij heen, “wat een verdriet voor zijn vrouw en kinderen. “

Ik krijg ineens een gevoel of de dood in ons huis is binnengekomen. De verhoudingen van het leven veranderen, als er sprake is van sterven. Alle omstandigheden verliezen ineens hun belangrijkheid. Het komt er niet op aan of de kachel uitgaat, een knoop van mijn japon er af is, het buffet onopgeruimd blijft.

Als er zoiets ingrijpends gebeurt, betekent dat meestal de dood. Nu is het iets anders: voor ons komt de gevangenschap.

De Gestapo-mannen zijn bezig een streep te trekken onder ons leven.

Maar als ik Betsie’s blik ontmoet, wijst zij naar ons mooie, nieuwe schouwtje. Daar hangt op de tegels een eenvoudig gebrandschilderd plankje waarop staat: “Jezus is Overwinnaar”.

Vader volgt ook mijn blik en zegt hardop. ‘ “Ja hoor, dat is zeker. “

Het is net of er een zekere ontspanning komt op de gezichten, nu er iemand iets heeft gezegd. Of komt het doordat ook anderen de tekst hebben gelezen?

Ik peins bij mezelf: “Het lijkt wel of de Gestapo nu overwinnaar is, maar ’t is niet zo”. Begrijpen doe ik het niet helemaal, maar geloven is niet hetzelfde als begrijpen.

De poes springt op mijn schoot, zijn zacht huidje schuurt hij tegen mij aan. ’t Ontroert mij. Wat zal er van hem wor­den, als straks het huis leeg is?

Een Gestapo-man zegt ineens tegen vader: “Ik zie daar een Bijbel liggen. Vertel eens wat staat daarin over de overheid?”

Vader antwoordt: “Vreest God, eert de Koningin. “

“Niet waar, dat staat er niet. “

“Neen, er staat: Vreest God, eert de Koning, maar dat is in ons geval de Koningin. “

Ik ben bijna dankbaar als wij naar het politiebureau in de Smedestraat worden gebracht. Vader leunt op mijn arm. Als hij de Friese klok in de gang passeert, zegt hij: “Trek de klok eens op”.

Beseft hij niet, dat hij hier morgen niet meer zal zijn, in dit huis met zijn vele herinneringen?

Terwijl wij dit alles beleven, zitten in de geheime kamer zes duikelaars weggeborgen. De Gestapo weet, dat ze er zijn, maar kan nergens de kamer vinden. Ons huis is zo oud en wonderlijk gebouwd, dat niemand zien kan, dat er een kamer is, waar twee muren zijn, waartussen ruimte is voor acht personen.

Er blijft een wacht van twee politiemannen achter om het huis te bewaken. Na twee en halve dag is er echter politie gekomen van de goede richting.

Deze was ingelicht door onze medewerkers en heeft de arme verstekelingen bevrijd. Wat waren ze dankbaar uit hun nauwe hokje te mogen komen, waar ze meer dan vijftig uren gestaan hadden! Toen alles donker was, durfden ze eerst de straat op te gaan. Eusie was zo blij, toen hij buiten kwam, dat hij midden op straat zijn armen ophief en een Joods gebed uitsprak. Zal hij nooit verstandig worden?

In het politiebureau wordt een grote matras voor ons neergelegd, waarop we moeten slapen. Ik tel 35 gevangenen. Al vaders kinderen: drie dochters, een zoon en één kleinzoon liggen bij hem.

“Ik heb dat eens gezien in een droom” zegt Betsie, “Ik begreep niet wat het was, maar ik zag vader met al zijn kinderen en vele anderen, liggend op een matras. “

Voor we gaan liggen, verzamelt vader allen om zich heen. Mijn broer leest op zijn verzoek Psalm 91 en vader bidt met ons.

Hoe dikwijls heb ik hem horen bidden. Zo rustig en kalm als altijd klinkt ook nu zijn stem. Het zal de laatste maal zijn, dat hij met ons bidt, maar ik weet dat gelukkig niet.

In het lokaal houdt een agent de wacht. Hij is vriendelijk en als hij naar vader kijkt, komt er een bedroefde blik in zijn ogen.

“Dit is zeker wel de oudste arrestant, die U ooit te bewaren hebt gehad?” vraag ik hem.

“Het is erg genoeg” bromt hij.

Doordat we bijna geheel aan onszelf zijn overgelaten, hebben wij voldoende tijd om rustig met elkander te over­wegen, welke antwoorden wij zullen geven bij een eventueel verhoor.

Zo gaan wij de nacht in.

(Wordt vervolgd).

 

 

Weer gaan wij op naar Beth’lems stal

door ’t strijdens bange zondedal,

gelovend dat met blij geschal

eens ’t rijk des vredes komen zal.

Br.

 

Eerstelingschare.

“Deze zijn gekocht uit de mensen tot eerstelingen Gode en het Lam”. (Openb. 14:04)

“Naar Zijn wil heeft Hij ons gebaard door het woord der waarheid, opdat wij zouden zijn als eerstelingen zijner schepselen. ” (Jak. 01:18)

Wat een voorrecht en genade is het, wanneer wij kunnen zeggen een kind van God te zijn. Wanneer die verzekerdheid in onze harten is, dat wij van boven, dat is: van God geboren zijn. Zou er wel een hogere roeping zijn, dan een kind van God genaamd te worden? Toch zien wij, dat er velen zijn, die deze roeping niet verstaan, want wanneer zij werkelijk doordrongen zou zijn van deze heerlijke waarheid dan zou leven en wandel hiermee in overeenstemming zijn.

In ons eerste tekstwoord wordt ons duidelijk gezegd, wat Christus voor ons gedaan heeft. We zijn gekocht uit de mensen om als eerstelingen Gode en het Lam te wezen. Iets wat iemand gekocht heeft, behoort hem toe. Wij kunnen met ons leven, gaven en talenten maar niet doen wat we willen, maar we moeten slechts Hem behagen, die ons kocht uit de mensen met Zijn dierbaar bloed, opdat wij tot lof en prijs van Zijn naam zouden zijn.

Wedergeboorte en verlossing moeten ons doen verstaan, wij niet meer voor onszelf mogen leven, ons leven kan en moet zich niet om onszelf concentreren, maar Christus is het middelpunt van ons leven en streven geworden.

We behoren Hem toe met geest, ziel en lichaam. Duidelijk zegt Jacobus, dat Christus ons gebaard heeft door het woord der waarheid, opdat wij een eerstelingschare zouden zijn. Dat is heerlijk en wonderbaar, maar het brengt grote verantwoordelijkheden mede. We zijn eerstelingen Zijner schepselen, Het hoogste in de schepping is de mens. die naar Zijn beeld en gelijkenis geschapen is. Ach wat is er van deze kroonschepping overgebleven. Paulus zegt duidelijk “dat we dood waren door de misdaden en zonden”.

Maar dank God, zijn levenwekkend woord heeft ons teruggebracht en we zijn eerstelingen Zijner schepselen. We mogen nu genoemd worden met deze wonderbare en hoge titel “Gemeente der eerstgeborenen”. Hersteld en een nieuwe schepping in Jezus Christus. De engelen zullen niet de eerste plaats innemen, maar wij gevallen schepselen, die opnieuw geboren zijn door de kracht van Zijn woord.

In Gods woord zien wij duidelijk de zegen en verant­woordelijkheid, die de eersteling had. En het was alleen dan, als hij leefde in zijn voorrechten en verantwoordelijkheid, dat Gods rijke zegen Zijn deel was. Maar verwierp hij deze, dan waren ellende en droefheid zijn deel. En zo is het ook in ons leven als gemeente en als enkeling. Ja het is heerlijk en een groot voorrecht een eersteling te zijn. maar ook, brengt het een grote verantwoordelijkheid mee. In Genesis 4 lezen wij: Kain bracht van de vrucht van het veld, maar Abel bracht van de kudde de eersteling. Kaïn was de eersteling en het eerstelingoffer was een prediking Gods aan Kaïn, dat hij toch zijn plaats zou innemen. Maar hij heeft het afgewezen. De hoge plaats door God hem toebedacht, heeft hem niet bekoord.

Denk een ogenblik aan Ezau. Hij was de eerstgeborene. Maar Ezau verkocht voor een kleinigheid, een bord linze­moes, zijn eerstgeboorterecht. (Heb. 12:16) zegt ons zo treffend en innig droevig: Dat niet iemand zij een hoereer­der of een onheilige gelijk. Ezau, die om een spijze het recht van zijn eerst geboorte weggaf; want gij weet, dat hij ook daarna zegening willende beërven verworpen werd; want hij vond geen plaats voor berouw, hoewel hij ze met tranen zocht.”

De eerstelingschare moet een afgescheiden schare zijn, duidelijk leert ons Gods woord deze les. Zoals reeds gezegd is, wij behoren Christus volkomen toe. “Heilig Mij alle eerstgeborenen, wat enig baarmoeder opent onder de kin­deren Israëls van mensen en van beesten, dat is Mijn. ” (Ex. 13:02). Ziet u wel hoe God Israël en later de stam van Levi neemt als Hem toebehorend: “dat is Mijn”. Hij heeft ons toch gekocht uit de mensen tot eerstelingen Gods en het Lam.

Hoevelen van Gods kinderen doen gelijk Ezau. Uit liefde tot de wereld (dat geestelijk overspel is), verkoopt men zijn heerlijk geboorterecht. Voor een tijdelijk genot, wat ge­nietingen van lusten en de begeerten om zichzelf te behagen, in plaats van God, verliest men zijn eerstgeboorterecht. Laat toch Gods woord ons waarschuwen. Met felle vlammende woorden wordt ons Ezau uitgebeeld. Ezau, het beeld van de vleselijke Christen, die, hoewel hij het met tranen zocht, geen plaats voor berouw kon vinden. Speel toch, gij kind van God, niet met uw eerstgeboorterecht en denk niet: het zal wel niet zo’n vaart lopen. Even straks maar weer bidden en dan komt alles in orde. Ja, zo dacht ook eens een Simson. Verschillende malen als hij gebonden was en men dacht dat men hem in zijn macht had. stond hij op uit de slaap en schudde de banden en ketenen af. Simson speelde met zijn eerstgeboorterecht. Maar toen kwam de laatste keer, toen was het geheim hem ontlokt. Opnieuw stond hij op uit de slaap en zei: “Ik zal ditmaal uitgaan, als op andere malen, en mij uitschudden. ” Maar toen was het te laat en we lezen dan de meest treurige en ontstel­lende woorden in Gods woord: “Want hij wist niet, dat de Here van Hem geweken was. ” (Richt. 16:20).

Het eerstgeboorterecht verspeeld en verkwanseld! Hoe menigmaal was dit een beeld van de kerk van Christus door alle eeuwen heen. maar ook is ’t het beeld van menig Christen heden ten dage. Voor de glimlach der wereld, voor de lof van de mens, die van nature een vijand Gods is, wordt het geboorterecht prijsgegeven. Weten we wel wat we prijsgeven? Zou Ezau wel geweten hebben, toen hij gulzig at van de linzenmoes, dat met elke hap die hij deed, de zegening van zijn voorrecht verdween? Hoe gaarne had hij het willen terug ontvangen, ja, hij zocht het met tranen, maar kon het niet meer terugvinden.

We zeggen in onze overmoed: “ik zal als vorige malen, mijzelf wel weer handhaven” en men weet, terwijl men deze woorden uitspreekt of in het hart overlegt, niet, dat God alreeds van ons geweken is. Nog eens: weten we wel wat we prijsgeven? Er ligt een eeuwigheidsbestemming in dit eerstgeboorterecht. Het geldt niet alleen onze voor­rechten en zegeningen op onze aardse pelgrimsreis, maar de zaligheid der eeuwige bestemming houdt er mee verband- Want de eerstelingen zullen zij zijn, die straks weggerukt zullen worden om met Christus de duizend jaren te regeren, als Hij Zijn koninkrijk op aarde zal vestigen. Aard en hemel staan in verband met ons eerstgeboorterecht. We missen, als we het verkwanselen, niet alleen wat we op aarde kun­nen genieten, maar ook onze hemelse bestemming. Wilt gij dan tevreden zijn met wat ik zou willen noemen een tweede­handszegen, zoals Ezau ontving. O ja, hij krijgt nog wel iets, maar wat is dat, vergeleken bij wat hij had kunnen ontvangen? De zegen bepaalt zich tot enkele aardse wel­daden, maar zie eens wat Jakob ontving: hij werd de stamhouder waaruit straks de Messias zou geboren worden. Weet gij wel, kind van God, wat gij verwerpt door uw eerstgeboorterecht te verkwanselen. Denk niet, dat als we maar geloven, dat Christus in de wereld gekomen is, het dan wel goed met ons zal zijn en we ook wel tot de eerstelingschare zullen behoren. Gods woord leert ons dat wel anders. Laat uzelf niet bedriegen. Neen, voor zulk een leven moet alles opgegeven worden. Wanneer Eva haar eerstgeborene heeft gebaard, dan roept zij uit: “Ik heb enen man van de Here verkregen. ” Hier denkt zij waar­schijnlijk al, dat Kaïn diegene zal zijn, die de kop der slang zal vermorzelen (Gen. 03:15). Maar als haar tweede zoon wordt geboren, dan noemt zij hem Abel, d. i.: damp, niets, ijdelheid. Dus de eerste is alles en de tweede niets. Kaïn wijst echter de waardigheid van het eerstgeboorte­recht af en Abel neemt het op. In plaats van als het be­loofde zaad der vrouw de kop der slang te vermorzelen, wordt Kaïn zelf slangenzaad en een broedermoordenaar.

Als wij eerst “niets en ijdelheid” geworden zijn, dan kunnen wij in zekere zin de kop der slang vermorzelen, maar deze zal ons de verzenen, d. i. de plaats der kracht, verbrijzelen. In ons “niets-zijn” wordt de kracht Gods ge­openbaard. Ja, het kost veel om tot zulk een hoge roeping te komen, doch men kan ook niet ongestraft deze roeping weerstaan. We behoeven slechts enkele namen te noemen: Kaïn, Ezau, Simson. Maar hoe groot is de heerlijkheid wanneer wij deze roeping verstaan. De weg daartoe is zwaar en het gaat om het verliezen van alles wat wij denken te bezitten, maar als wij dan ook tot “niets” ge­worden zijn, dan zal Gods heerlijkheid kunnen geopenbaard worden. U kent wel de geschiedenis van Jozef. Hij was ook een eersteling uit Rachel, de geliefde vrouw van Jakob. En toch, hij moest tot “niets” komen, om zo de verlosser van zijn volk te worden. Van Christus wordt gezegd, dat Hij “de Eerstgeborene onder de broederen” is. Hoe is Christus tot deze hoogste plaats gekomen? Gods antwoord vinden wij in (Filip. 02:07-09. Eerst moest Christus tot “niets” worden en toen kon God Hem een naam geven, die boven allen naam is. Dit is de van God aangewezen weg van het eersteling schap. Uit ware geestelijke armoede, wordt eeuwige rijkdom geboren.

Des Heren roep in deze dagen is, “Waar zijn Mijn eerstelingen?” Waar zijn de mannen en vrouwen die de kop der slang verpletterden en gewillig zijn om zichzelf de verzenen te laten vermorzelen? Want die niet gewillig is om zich de verzenen te laten vermorzelen, is ook niet geschikt om zijn voet op de kop van de slang te zetten.

En nu tot slot deze enkele vraag nog. Wie kunnen ko­men tot het eersteling schap, Dat zijn zij. die de eerstelin­gen des Geestes hebben, opdat wij door de Heilige Geest eerstelingen worden. En wanneer dan God eenmaal Zijn eersteling – de ware bruid van Christus – heeft ontvan­gen, dan breekt de grote dag der verlossing aan, waarvan Paulus zegt: “Want wij weten dat het ganse schepsel tezamen zucht en tezamen als in barensnood is tot nu toe, verwachtende de aanneming tot kinderen, namelijk de ver­lossing van ons lichaam”. (Rom. 08:22-23).

God spreekt in deze dagen. “Wanneer zal ik Mijn eerste­lingen verkrijgen?” Zullen wij Hem het antwoord geven en onszelf zo voor God stellen, dat Zijn Heilige Geest dit is ons kan werken, opdat Christus de arbeid Zijner ziel zal zien en verzadigd worden?

1. K.

 

Jezus en de kinderen. (gedicht)

Zij stonden rond Hem met verwonderde ogen

en zagen hoe een blinde tot Hem ging

en door Zijn woorden nieuw gezicht ontving

en klapten in hun handen, opgetogen.

 

Toen vroegen moeders aan de Heer bewogen

voor hen een enkel woord van zegening,

doch Petrus keek gebiedend rond hun kring:

het drukke werk kon zoiets niet gedogen.

 

Maar Jezus zag hun plots-bedremmeld schromen.

Hij lachte en sloeg de armen om hen heen.

“Verhinder hen toch niet tot Mij te komen”

zo sprak Hij, “hun zijn de eeuw’ge zaligheên”.

Wie niet als zij. Mijn woord heeft aangenomen

zal in Gods heem’len nimmer binnentreén”.

Br

 

De doop van Johannes en de doop van Jezus.

(Vervolg).

Wij hebben gezien, dat Johannes de Doper gekomen was om van het Licht te getuigen. Hij was de doper met het water der reiniging en de heen wijzer naar de Komende. Hij verrichtte fundamentele arbeid en zijn werk was goed. Maar verder kon Johannes niet gaan. Hij was de voorloper, de heraut; maar die achter hem aankwam zou hem voorbij­gaan, omdat deze waardiger was dan Johannes. Zijn sleu­telwoorden waren: “Ik doop u wel met water der bekering, maar die na mij komt is sterker dan ik!” Want Jezus zou de vuurdoper zijn, de doper met de Heilige Geest.

We verstaan nu ook de vraag, die de apostel Paulus stelt aan de discipelen in Efeze: “Hebt gij de Heilige Geest ontvangen als gij geloofd hebt?” De apostel kan geen genoegen nemen met het gedeeltelijke bewandelen van de heilsweg. Hij is de verkondiger van het Volle Evangelie. Zegt hij het niet tot diezelfde Efeziërs: “Want ik heb niets achtergehouden, dat ik u niet zou verkondigd hebben, al de raad Gods. ” (Hand. 20:27).

Paulus is overtuigd dat deze mannen wel het werk des Geestes ervaren hebben in bekering en wedergeboorte, in schuldvergiffenis en zondendelging, maar dat zij nog niet genaderd waren tot die machtige ervaring van hun Joodse broeders uit de volkerenwereld op de Pinksterdag. Hadden zij de persoon van Jezus niet gekend, voorwaar, Paulus zou hen niet heel snel de handen opgelegd hebben (Tim. 05:22), dan was evangelieprediking nodig geweest, zoals Paulus dat in de synagogen gewend was.

Dan had zijn prediking parallel moeten lopen aan die van Petrus op de Pinksterdag. Diens gehoor bestond uit Joodse mannen van alle volkeren die onder de hemel zijn, die waarschijnlijk nimmer met de prediking van Johannes de Doper in aanraking waren gekomen. Petrus zei toen: “Bekeert u en een iegelijk van u worde gedoopt in de naam van Jezus Christus tot vergeving der zonden”. En die dat woord aannamen volgden met hun doop Jezus in het graf.

Het vervolg van Petrus’ prediking: “en gij zult de gave des Heilige Geestes ontvangen” is nu ook de prediking van Paulus. Als gelovigen, discipelen worden zij genoemd, verstaan deze mannen wel het werk van de Heilige Geest zoals dit van ouds aan alle gelovigen bekend was. Was Johannes de Doper, hun grote voorganger niet van zijns moeders lijf af met de Heilige Geest vervuld? (Luc. 01:15). Kenden zij niet het werk van de Geest in de richteren. de koningen, de profeten?

Maar de Pinksterdag en de Pinksterkracht was hun totaal onbekend. Zij wisten niet dat Joëls profetie in aan­vankelijke vervulling was gegaan. Hun antwoord luidt dan ook: “Wij hebben zelfs niet gehoord, of daar een Heilige Geest is, ” in de betekenis van: “wij hebben nog niet eens gehoord dat de Heilige Geest er al is. ” Zij wisten niet dat de verheerlijkte Meester die doop met vuur, waarvan Johannes reeds geprofeteerd had, in vervulling had doen gaan. Zij wisten niet dat deze uitstorting des Geestes gepaard ging met wondertekenen. Johannes had reeds bij Jezus de Heilige Geest zien nederdalen, en dit wonder herhaalde; nu op vele en velerlei wijzen aan degenen die in Hem geloofden. Op de Pinksterdag werd deze komst gemani­festeerd door het geluid als van een gedreven wind en zag men verdeelde tongen als van vuur. Simon de tovenaar had de Geest zien nederdalen op de Samaritanen (Handelingen 8) en van het huisgezin van Cornelius lezen we dat Petrus in­dachtig werd, dat dit de doop des Heilige Geestes was, toen hij dit heidense gezin hoorde spreken met talen en God groot maken. (Hand. 11:15-16).

De doop van Johannes is de basis, waarop Paulus nu het werk des Geestes kan voltooien. Hij legde hen nu de weg Gods nauwkeuriger uit. (Hand. 18:26). Hij legde hen vervolgens de handen op en zij ontvingen de “Kracht van Omhoog”; de Heilige Geest kwam op hen en zij spraken met vreemde talen en zij profeteerden. De Pinksterdag niet alleen nu een geschiedkundige waarheid maar werd bovenal een beleving en een ervaring.

De Heilige Geest, die zij eerst latent bezaten, werd nu een machtige stroom. God zelf gaf hun als geloofsversterking dit heilige, zichtbaar en hoorbaar teken, dit derde sacrament. Zij worden overweldigd door de Heilige tegenwoordigheid Gods. Grote blijdschap vervulde hen.

Zij komen op de bergtop te staan van het geestelijk heil. Deze tweede zegen verdiepte bij hen, wat zij reeds in Christus Jezus bezaten.

Laten wij toch niet geringschattend over deze dingen denken! Als Jezus, die gisteren en heden dezelfde is, iets belooft, dan moeten wij, twintigste -eeuwse christenen nu nog onze handen er naar uitstrekken. Deze vuurdoop behoort tot de meest intieme, tederste en heerlijkste aangelegenhe­den van het Goddelijke heilsplan met de Nieuwtestamentische Godzoeker. Het is een gave die de Hemelse Vader schenkt degenen, die er om bidden.

(Luc. 11:13).

Jezus zelf, de Heilige, ontving deze Goddelijke Geest om toegerust te worden tot Zijn verlossingswerk.

Is het wonder dat deze twaalf behoefte hebben om God te aanbidden. Hoe benaderen zij de hemelse glorificatie van het Lam. Met de gave der talen spraken zij verborgen din­gen tot God, openbaarden zij de Allerhoogste het verborgen verlangen Hem een Heiligdom te zijn. Door hun profeteren hoorde de omgeving hen de grote werken Gods verkondi­gen.

(1 Kor. 14:02 en Hand. 02:01).

Hoe slecht passen deze mannen in het kader van onze tijd. Welk een koele ontvangst zouden zij vandaag aan de dag bij velen onzer genoten hebben! Want het moet ons van het hart: wij staan voor deze dingen niet meer open. Laaiende geestdrift kan men wel tegenkomen op nationale feestdagen, maar waar vinden wij ze in onze samenkomsten? Wij zijn met al onze kennis van God en van Zijn Woord, met al onze wetenschap maar al te dikwijls een koudmakend mengsel, waar alles bij bevriest en in vaste vormen gegoten wordt en die zodoende door haar starheid niet meer vatbaar is voor enige geestelijke verandering of beleving. Gelukkig hij bij wie het pantser doorbroken wordt en wiens gezicht kan stralen van blijdschap, als hij bepaald wordt bij de rijkdom, die is in Christus Jezus, onzen Heer.

Calvijn noemt in dit verband de geestelijke gaven het hoogste sieraad van het Evangelie. En we kunnen sieraden wel missen, maar we zijn er tevens van overtuigd, dat, hoe meer de Dag van onzen Here Jezus nadert, Hij ook op­nieuw zijn bruid zal bekleden met deze kostelijke gaven. Deze dingen zullen eenmaal weer haar juiste plaats gaan innemen.

Jezus, de Doper in de Heilige Geest! Wij willen dit zien in het licht van het volle evangelie; wij willen aan de Bijbel niets toe of af doen. Maar wij willen in deze ook zeer voorzichtig zijn. Wij kunnen en willen de Heilige Geest geen wetten voor gaan schrijven, hoe en op welke wijze Hij komen moet en ons vervullen. Het blijft altijd waar wat Jezus eens tot Nicodemus sprak: “De wind blaast, waarheen hij wil, en gij hoort zijn geluid, maar gij weet niet vanwaar hij komt of waar hij henen gaat: zo is eenieder die uit de Geest geboren is. ” God kan iemand ver­vullen met Zijn Heilige Geest met of zonder gaven. Geen uiterlijke kentekenen zijn een kenmerk van het ware geloof.

Leeft iemand, die deze uitstorting des Heilige Geestes er­varen heeft dan heiliger en reiner dan anderen, die deze wonderlijke ervaring niet beleefden. De zonden en twisten onder de Korinthiërs, die deze gaven bij uitstek ontvangen hadden leren ons wel anders. Maar wat voor nut bieden zij dan de mens? Mijn antwoord is, dat men evengoed zou kunnen vragen of het sacrament van de doop of het avond­maal de mensen heiliger maakt. De doop des Geestes is, evenals de andere sacramenten een versterking van het ge­loof voor eenieder, die gelooft. Ook onder gedoopten met water en onder avondmaal vierder heeft men scharen van mensen, die naar het vlees wandelen en niet naar de Geest. Maar het Woord van Johannes geldt wel in bijzondere mate voor de gave des Heilige Geestes, dat wij uit Zijn volheid ontvangen de ene genade na de andere. Wie biddend deze weg bewandelt zal de zegen ontvangen, die God er in ge­legd heeft. Hoe dieper ons de Geest leidt in de waarheid, des te duidelijker zullen wij dan ook zien, dat al deze din­gen haar bepaalde waarden hebben. Wij zullen dan behoed worden aan de gaven meer waarden toe te kennen, dan hen toekomt, maar het zal ons tevens bewaren om Gods Woord te minachten of te negeren. Zo willen we dan eindigen met de woorden van Paulus aan de Efeziërs, met de brief die hij op dat tijdstip reeds geschreven had, of die hij enkele jaren daarna misschien aan het einde van zijn derde zendingsreis zou schrijven:

“Maar eenieder onzer afzonderlijk is de genade gegeven, naar de mate, waarin Christus haar schenkt. . . gaven gaf Hij aan de mensen. “

En even later, als de apostel de gelovigen niet meer indi­vidueel ziet, waar hij ze ziet als eenheid in de gemeente van Christus en waar dus die bijzondere gaven vaak weg­vallen, omdat ze de gemeente niet stichten. Hij heeft zowel apostelen als profeten (de hoogste geestelijke gave) gege­ven, zowel evangelisten als herders en leraars, om de Heilige toe te rusten tot dienstbetoon, tot opbouw (samenvoe­ging) van het lichaam van Christus. (Efeze 4).

1. E. v. d. B.

 

Overdenking op de pelgrimsreis.

Stel u zelf op de proef, of ge wel in het geloof zijt, onder­zoekt u zelven. Of zijt gij niet zo zeker van u zelven, dat Jezus Christus in u is? Want anders zijt gij verwerpelijk. (2 Kor. 13:05 N.B.G.)

Soms kan een nieuwe vertaling ons een bekende tekst op zo’n wijze voorhouden dat we verwonderd vragen: staat dat ook in mijn oude Bijbel? Ik heb tenminste verwonderd deze tekst opgeslagen en vond:

“Onderzoekt u zelve of gij in het geloof zijt, beproeft u zelve. Of kent gij u zelve niet, dat Jezus Christus in u is? Tenzij, dat ge enigszins verwerpelijk zijt. “

Als we dit lezen ‘zeggen we: ja, ’t staat er wel, maar we moeten toch toestemmen dat in de nieuwe vertaling de ge­dachte veel treffender naar voren treedt.

Hier wordt gesproken over zelfonderzoek. Zelfonderzoek is steeds weer noodzakelijk. Vooral voor diegenen, die ande­ren het evangelie prediken. Want we hebben misschien allen wel eens ondervonden, dat we in een debat, in een poging om anderen tot Christus te brengen, of tijdens een toespraak boven ons zelf uit spreken. We zeggen dan dingen, die we voor onszelf in de eenzaamheid niet zo klaar en vast durven beweren. Ook ondervinden we in de eenzaamheid niet altijd die blijdschap die we gevoelden onder het getuigen en waarvan we spraken.

Is dit dan een soort huichelarij of geestelijke zelfover­schatting tegenover anderen?

Neen, dit behoeft niet zo te zijn.

Want het is altijd weer zo, dat als we het evangelie uit­dragen, we in meerdere of mindere mate door de Heilige Geest gebruikt worden als instrument, als getuige.

En juist in het getuigen, zijn we het meest één met onzen Zender. Daarom is getuigen zo’n heerlijk werk, het geeft ons het blijde gevoel een werktuig te zijn, dat God wil gebruiken. Daarom kunnen we soms na afloop zo dankbaar en verwonderd zijn, omdat we bemerkten, dat God met ons was en de Heilige Geest ons de woorden in de mond legde.

Doch in de eenzaamheid staan we anders. Dan zien we telkens weer onze eigen kleinheid en onvolkomenheid, onze zondige onwaardigheid tegenover de heiligheid Gods.

Zelfs Paulus kende dit toen hij uitriep: Ik ellendig mens! (Rom. 07:24) en op een andere plaats zegt dat hij zijn lichaam in bedwang houdt om niet, na anderen geroepen te hebben, wellicht zelf niet aangenomen te worden (1 Kor. 09:27).

De zekerheid waarvan we getuigden, is altijd weer de zekerheid des geloofs. We grijpen het en moeten het telkens weer grijpen. Buiten het geloof is er geen zekerheid.

Als Paulus dan ook hier vraagt: “Of zijt ge niet zo zeker van u zelve, dat Jezus Christus in u woont?” dan bedoelt hij niet, dat we door innerlijke stemmen of uiterlijke verschijn­selen deze blijde zekerheid hebben. Dat we met grote ver­wondering Christus’ inwoning zouden gevoelen als een onvervreemdbaar bezit of een innerlijk gegroeide zekerheid die nu “de onze” is. Waar we tijdens zondige afdwaling op zouden kunnen teren als een vastheid, iets waar we trots op kunnen zijn, iets dat “ons eigendom” is.

Neen, zo’n geestelijke bezitting bestaat niet. Al wat we hebben zijn gaven en zekerheden des geloofs. Duidelijk lezen we dit in (Ef. 03:17) waar staat dat Christus door het geloof in u woont. Dit geloof vindt zijn bevestiging in de stem des Geestes, die in ons getuigt, dat we kinderen Gods zijn.

Alleen als er volkomen openheid voor God, schuldbelijde­nis en berouw over de zonde is, is deze geloofsdaad mogelijk. Wie in de zonde leeft kan zichzelf niet langs de weg van het geloof iets wijs maken. Hij is niet zeker van zichzelf, dat Jezus Christus in zijn hart woont. Hij is verwerpelijk, zegt onze tekst. Het geweten getuigt tegen zijn zogenaamd geloof.

Doch als het geweten rustig, als het “rein” is, dan heb­ben wij een vrije toegang in het geloof tot alle heilsschatten.

Maar tot diegenen, die zich zo door Christus bloed lieten reinigen, komt dan ook de eis des geloofs. D. w. z. zij mogen niet kleingelovig op een afstand blijven staan. God wil dat zij blijde en verzekerde getuigen zijn van het heil, dat Hij wil schenken. Voor hen geldt: Werpt uw vrijmoedigheid niet weg, welke een groot loon heeft.

In vrijmoedigheid mogen wij met grote dankbaarheid en verwondering zeggen dat Jezus Christus Gods Zoon niet alleen buiten ons geboren is in de stal van Bethlehem, doch ook in ons wil wonen, in een hart, onaanzienlijker dan een stal. doch dat door Zijn aanwezigheid geheiligd wordt tot een tempel Gods.

Het geloof grijpt dit allergrootste en ondervindt de vreug­de van deze onbegrijpelijke, onverdiende genade.            Br.

 

Het kerstwonder.

Wat is het Kerstwonder eigenlijk? Het is te schrijven op een vingernagel: God mens. God geworden als een van ons.

Dat, en dat alleen, is het grote Kerstwonder. Wie kan het begrijpen? Geen sterveling is er, die het begrijpen kan.

Maar waarom, vraagt ge wellicht, is dat nu zulk een groot wonder? Er zijn immers nog zo veel wonderen! De wereld is er vol van, als wij maar ogen hebben om ze te zien. Doch gewoonlijk zo gaat het de meesten van ons zien wij over en langs de wonderen heen. Gewoonlijk zijn wij al te zeer in onszelf en in onze zorgen en moeilijkheden verdiept, om iets te zien te krijgen van die talrijke wonderen, die ons alle dagen omringen en ons toeroepen God en Zijn Schep­ping te loven en te prijzen. Alleen kinderen en dichters schij­nen soms nog iets van deze wonderen te weten te midden waarvan wij ons dagelijks als doven en blinden, of mis­schien moeten wij zelfs feitelijk zeggen: als doden bewegen.

Maar al die wonderen zinken toch ten slotte volkomen in het niet bij dat ene grote, overweldigend grote wonder, het Kerstwonder, dat ons van het Goddelijke kind in de kribbe verhaalt, van de mens geworden God. Dat is zo’n ontzaggelijke en onuitsprekelijk wonder, dat geen mens er zijn leven lang ooit op uitgekeken raakt en dat, zo lang er mensen op aarde zullen zijn, hebt telkens weer nieuwe ge­slachten met een zwijgende, huiverende eerbied vervul­len zal.

En nogmaals vraagt ge: Maar waarom is dat wonder, waarvoor is nu juist dat Kerstwonder zo groot?

Ik zal het u zeggen: dat Kerstwonder is zo groot, omdat het precies lijnrecht ingaat tegen alles wat wij, mensen, ooit hebben kunnen denken en dromen over datgene wat de ver­houding aangaat van God en mens.

Al wat wij daarover ooit hebben gedacht en gedroomd, kon nooit iets anders zijn dan een denken en dromen van de mens uit naar God toe. En wat zijn alle godsdiensten der aarde in de grond der zaak eigenlijk anders dan op zijn best zulk een de handen uitstrekken naar de hemel in de hoop, dat boven de wolken een God troont, die zich ons lot aantrekken wil en die het niet versmaadt, te luisteren naar onze gebeden!

Doch nu is het Kerstwonder dit – en daarmee geschiedt tegelijkertijd een doorbreking (en een zeer radicale nog wel!) van al onze gedachten en dromen over God en mens -, dat niet de mens op de een of andere wijze opklimt tot God (waarbij hij onvermijdelijk halverwege in het lucht­ledig der vertwijfeling komt te hangen of reddeloos neer­stort op zijn dwaze en overmoedige Icarus-vlucht), maar dat juist God, die hoge en verre, onmetelijke verre God. neerdaalt uit de hemel naar de aarde en wordt Immanuel, d. w. z. God-met-ons. Hij, het Goddelijke Kind, in de kribbe van óns vlees en bloed: Hij óns leven op Zich nemend, ónze tranen, ónze schuld, en ten laatste, op Golgotha, ónze Godverlatenheid en ónze dood.

Dat is het grote Kerstwonder, dat wij ook nu weer vie­ren met de ganse Kerk van Christus, waar misschien velen, doch ook waar er slechts twee of drie vergaderd zijn in Zijn Naam.

Meer is niet nodig, om Kerstmis te vieren, dan het levend besef en de eerbiedige aanbidding van dit wonder der won­deren: God mens geworden om onzentwil. Meer is niet nodig dan ootmoedig de knie te buigen voor dit Wonder en met de engelen, koningen en herders in de geest te gaan naar de stal van Bethlehem, waar het Kind in de kribbe ligt onder de schaduw van het Kruis.

Want daar worden wij kinderen en ontvangen de belofte van het komende Koninkrijk in een wereld van duisternis en nood.

1. K.

 

 

1945.08.25

De “vrome” laster huichelt altijd diepe pijn,

ze gaat met hangend hoofd, wil liefdes dochter zijn,

ze weent om ’s broeders val, spreekt van zijn “oude mens”,

zo sluipt ze kweez’lend rond als Satans felst venijn.

Br.

 

De antithese onvermijdelijk

Al wat gij doet met woord of werk. doet het alles in de naam van de Here Jezus; God, de Vader, dankende door Hem. (Kol. 03:17)

Daar Christendom en humanisme twee levensbeschouwingen zijn, die en in uitgangspunt én in doel geheel verschillend zijn, daar is het duidelijk dat de antithese onvermijdelijk is.

Waar we echter, hoewel niet van de wereld, toch in de wereld geplaatst zijn, daar zullen we telkens voor de vraag geplaatst worden: zijn de wegen, die het humanisme be­wandelt, de middelen die het gebruikt om het doel te bereiken, verschillend van de onze? Met andere woorden kan er in deze tijd van opbouw en herstel der krachten sprake zijn van een vruchtbaar samenwerken?

Waar we zagen hoe het doel van het Christendom ruimer en hoger is dan dat van het humanisme (namelijk de ere van God), daar is het toch zo, dat het doel van het humanisme: de opheffing, de veredeling van de mens, vrede, gerechtigheid en vrijheid eigenlijk eerst recht veilig zijn in het christen­dom. Zij zijn gegarandeerd in het woord van Christus: Zoekt eerst het koninkrijk Gods en al deze dingen zullen u toe­geworpen worden. Het christendom maakt de mens eerst waarlijk mens. En waar het ware humanisme in gevaar is, wordt ook de Kerk bedreigd. We hebben het deze jaren gezien – waar de strijd gevoerd wordt tegen barbarisme, tegen dictatuur en de knechting van het geweten, daar strijden christendom en humanisme op éen front. We zullen ook in de toekomst samen te strijden hebben tegen de verwording en de bedreiging van het menselijke, tegen de verwildering der jeugd, en voor de vrijheid van het geweten. Al staan we op zeer verschillende grondslag, toch kan er in vele praktische zaken sprake zijn van een vruchtbaar samenwerken.

Laten we goed begrijpen: de antithese is onvermijdelijk, doch zij wordt niet gezocht. Het is niet nodig deze als partijleuze telkens weer naar voren te brengen op ieder gebied en zodoende de krachten te verdelen, die anders samen gebundeld konden worden. De ware antithese is de noodzakelijke scheiding, die ons bedroeft, doch die we aanvaarden om Christus wil, bij de valse antithese gaat het om eigen partij of organisatie groot te maken.

Toch zal ook in de praktijk van het dagelijks leven, in de middelen die beiden gebruiken de antithese zich open­baren. De christen staat namelijk anders tegenover het gebruik der middelen dan de ongelovige. Al gebruikt hij dezelfde methodes en werkwijzen, hij gebruikt ze anders: want hij verwacht het er niet van.

Zo zullen we samenwerken in de strijd tegen de oorlog, doch we zullen anders werken: immers wij weten dat de uiteindelijke wereldvrede niet door onze bemoeiingen, doch alleen door de grote invasie van Christus zal bereikt worden.

Het handvest der volkeren wordt dan ook door de christen anders gelezen als door de wereldling.

Wanneer de christen een nieuwe opvoedingsmethode toe­past, dan doet hij dit, omdat hij alle hem gegeven middelen wil gebruiken om de gaven en krachten van het kind tot volle ontwikkeling te brengen, om er een goed mens van te maken, doch hij weet tevens, dat al deze middelen niet zullen baten, als God niet zelf het kind verandert en als het ware opnieuw baart door Zijn Heilige Geest.

Boven al de middelen, die wij gebruiken en boven al ons werken tezamen met de wereld, lezen wij toch steeds het woord van de psalmist: Zo de Here het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden de bouwlieden daaraan, zo de Here de stad niet bewaart, tevergeefs waakt de wachter.

Dwaas is het om niet te bouwen en niet te waken voor de vrede, doch wel zullen wij het steeds doen met het weten, dat we afhankelijk zijn van Hem, die ons schiep.

Daarom komt ook hier weer de antithese naar voren en wel het scherpst in twee middelen die de christen gegeven zijn als zijn machtigste wapens: namelijk het Woord en het gebed.

Het Woord, dat doorgaat tot het binnenste van de mens en oordelend werkt in het leven van de volwassene en van het kind, is het middel, om toegepast door de Geest, de harten te veranderen. Een waarlijk goede maat­schappij zal zich vormen, daar, waar de mens luistert naar dit Woord. Het is meer dan alle sociale wetgevingen. Want zeker, deze zijn nodig en zullen ook door de christen moeten gebruikt worden om te komen tot een rechtvaardige behandeling van de arbeider. Ze zijn noodzakelijk in een wereld, waar de mens door uitzuiging en slavernij zichzelf tracht te verrijken, doch zij leren geen ware naastenliefde en weldadigheid. Gods Woord verandert het hart en zegt tegen de werkgever: Gij, heren, betracht jegens uw dienst­knechten recht en billijkheid; gij weet toch, dat gij ook een heer in de hemel hebt.

Maar zij zegt eveneens tegen de werknemer: “gehoor­zaamt uw heren in alles, niet als mensen die hen naar de ogen zien, maar met eenvoud des harten in de vreze des Heren. “

Het Woord, dat hoger staat dan alle opvoedingsmethoden, omdat dit, het kind stelt tegenover de Allerhoogsten, aan Wie het ook van zijn verborgen daden – verantwoordelijk­heid schuldig is, maar dat het ook spreekt van de ver­zoening en bevrijding van zijn zonden en hartstochten door het bloed van Christus. Het opvoeden tot een deugdzaam leven is nuttig, doch de verlossing en reiniging van de zonde is oneindig meer.

Zo is het ook met het andere ons gegeven middel: het gebed. En juist hier wordt de antithese het aller scherpst. Want het gebed is wel ons aller krachtigst wapen: het is een beroep doen op Gods vrijmachtige soevereiniteit en op Zijn grote mensenliefde. Hier wordt ons gevoel van af­hankelijkheid van God omgezet in diepe vreugde, omdat wij zo’n machtige Vader hebben.

En dit alles is nu in het oog van de humanist nutteloos. Het ligt ver buiten zijn denken.

Nu dreigen hier voor de christen twee gevaren. Aan de ene zijde is er een ziekelijk mysticisme, dat de natuurlijke, ons gegeven middelen uitschakelt. Zomin als de ouders het straffen en opvoeden mogen nalaten om enkel voor het kind te bidden, zomin mogen wij ten opzichte van de maat­schappij, de middelen, die God ons gaf om onrecht en keren, verwaarlozen.

Doch omgekeerd – en dit gevaar is even groot – moeten wij er ten alle tijde er voor waken, dat we niet onder invloed van de humanistische wereldbeschouwing het gebed gaan minachten. De wereld kent dit middel niet en begrijpt het niet. Wie op onderwijsconferenties na bespreking van alle mogelijke methodes zou spreken over de kracht van het gebed, zou vreemd worden aangekeken. Zo is het ook op staatkundig gebied. Daar rekent de wereld enkel met sociale verordeningen, conferenties en allianties.

Daarom zal de christen aan alle pogingen tot bevordering van de vrede, tot verbetering van de sociale toestanden medewerken, doch hij doet het anders als de wereldling. Hij doet het biddend. Hij doet het zoals de gelovige arts ziekte en dood bestrijdt, die weet, dat deze middelen zonder Gods zegen geen waarde hebben en dat hij ook nimmer ziekte en dood uit de wereld zal kunnen verdrijven.

Want deze ganse wereld ligt onder de vloek der zonde en wacht op de dag van de bevrijding der kinderen Gods.

Br.

 

Offertypen van het O.T. door dr. W. ten Boom te Hilversum.

1. Het brandoffer (Lev. 01:01-09).

Wat van alle offers van het Oude Testament geldt, geldt wel bijzonder van het brandoffer, dat alle centrale trekken van de offerdienst omvat. Het dient niet tot onderwerping, maar tot opbouwing. Het stervende in de mens moet sterven en het offer is een snel proces, waarin de doodskrachten hun eindpunt bereiken. Maar het is tevens en vooral een levensproces, waarin al wat levenskrachtig is, wordt opge­wekt. Wij Europeanen dragen nog altijd iets van de angst van het heidendom met ons mee en daarom hebben wij altijd min of meer moeite met de gedachte van opbouw. Wij voelen ons meer thuis in de afbraak, ook in de zelf-afbraak en maken dan ook bij voorkeur van God een grote Afbreker, een “Kaputmacher” zei Blumhardt Sr. Maar God is een God van opbouw en niet van afbraak en de offerande is een snel proces ter genezing en ter bevrijding en niet tot verergering van het leed en versombering van het leven.

Het brandoffer loopt uit in de vuurbrand, die het al verteert. Nu zijn wij geneigd, getrouw aan onze negatieve methode, er onmiddellijk bij te voegen: Ja zeker, het vuur brandt en verteert. En dit is waar, maar slechts als moment in het Goddelijk bestuur. De Hebreeër dacht zich de zaak anders. Bij vuur dacht hij in de eerste plaats aan iets positiefs, aan het zonnevuur, dat licht en warmte verspreidt. Als het geweken is, overheersen de duistere machten; de mens tast hulpeloos rond in het duister, kan zich niet oriënteren en loopt gevaar zich te stoten. Maar nu komt de zon op. Het zonnevuur brengt verkwikking, wekt krachten, geeft uitzicht, groeikracht en wasdom aan de mensen en aan de natuur. Nu, dat doet God ook met Zijn hemelvuur. Dat vuur klaart op, richt, vertroost, helpt, bevordert. “De God, Die door vuur antwoordt, Die zal God zijn”, zegt Elia en wij zingen met Luther:

 

Geest des Heren, kom van Boven,

Laaf met Uw genadegloed.

Alle zielen, die geloven.

Doe hen blaken door Uw gloed.

 

Wat ligt er op het altaar? Kop, voor- en achterpoten en allerlei organen van het dier. Maar het heeft geen betrekking op het dier. Wat er met deze offerdelen wordt gedaan, heeft betrekking op de mens, die erin wordt ver­tegenwoordigd. De kop vertegenwoordigt het hoofd van de offeraar, de voorpoten zijn armen, de achterpoten zijn benen en aan en in deze offerdelen drukt de mens uit, wat hem­zelf moet of zal geschieden. In zoverre, is het dier plaatsbekledend voor de mens. Om b. v. kracht bij te zetten aan de betuiging van de psalmist, dat Gods liefde hem tot in merg en been doordringt, zegt hij: “brandoffers van merg- beesten zal ik U offeren”. (Ps. 066:015). En als de offeraar doende is met deze offerdelen, geeft hij uiting aan de gedachte van Lodensteyn:

Het oog in ’t zien, de voet in ’t wandelen

Dat in mijn denken, spreken, hand’len

In alles Uw beeltenis blijk’.

In de eindbrand van dit offer voelt de zondaar zich tot zijn recht komen; alles in zijn leven komt op hoger plan. Hij gevoelt zich in de Goddelijke vuurstroom opgenomen, gelijkgeschakeld in het hemelleven Gods. De glans van deze eindoplossing ligt de offeraar reeds op het voorhoofd als hij met het offer begint. Immers; de inleidende acte is de vrolijke toenadering, waarbij hij zeggen kan: “Komt, nadert voor Zijn aangezicht, zingt Hem een vrolijk lof­gedicht”. Dan legt hij dankbaar zijn hand op des brand­offers hoofd, “opdat het voor Hem aangenaam zij hem te verzoenen”. Het is geen zwaar corvee, het is geen diep vernederende acte, maar een ‘ zielverheffend gebeuren, die offercultus. Het is in de grond voor de mens een “aangenaam” bedrijf. Wel is dank het begin en dank het einde van de offerhandeling. Zij stelt de mens echter ook (maar niet uitsluitend) zware eisen. Hij moet zijn volle nood aan God uitleveren en dit wordt uitgesproken in de 2e handeling de z. g. slachting. Hierbij ligt het zwaartepunt op het uitstorten van het bloed. Ook weer iets, dat op de mens betrekking heeft. De offeraar stort zijn bloed, d. w. z. zijn ziel voor God uit en daarin stelt hij zijn doodsproblemen en beeldt dit uit aan het dier. De zonde heeft zijn levenskracht verbroken, het bloed, drager van het leven, vloeit lijdelijk uit als het bloed van het offerdier.

Beeld van Hem, Die als de Middelaar en Vertegenwoordiger van heel de mensheid, Zijn ziel om onzentwille heeft uit­gestort in de dood.

Maar de offerhandeling is de voornaamste, namelijk de verzoening. “Dat is de kern van heel de offerdienst” (Mamonides). De priester treedt naderbij en vangt in naam van Israëls God het bloed op. Het angstig, bruisende bloed, beeld van hartstocht en van wanhoop. Hij zegt tegen de offeraar, die zelfstandig zijn zonde heeft beleden: geef het bloed maar aan mij, niet gij, maar God weet er raad mee en als bewijs daarvan werpt hij het bloed tegen het altaar. Daar komt het tot rust, tegen de vaste, opvangende kracht van God, zoals de bruisende stortzee tegen de harde dijk van basalt aan de kust te pletter slaat en tevens tot rust komt. Zo wordt de nood, de menselijke bloednood, bij God tot rust gebracht en gestild.

Hier koortsen onze hartstochten uit; hier komen onze zenuwcomplexen tot rust. Hier wordt de te hoop gelopen kracht uiteengelegd en omgezet in nieuwe energie. Het altaar Gods is eindpunt en rustpunt, maar tevens een vernieuwd krachtcentrum voor een in zonde verloren mensheid. Verzoenen betekent: tot rust brengen, uitdoven, beschermend bedekken, zoals de hand de kaarsvlam uitdooft. Staande voor het kruis van Christus (dat is het altaar bij uitnemendheid) zegt de mens:

Dat Uw bloed mijn hoop doen wekke,

en mijn schuld voor God bedekke.

Dit is een zuiver Goddelijke actie, waarbij de mens steil afhankelijk is. De mens stelt zijn probleem in de bloedstorting, God vangt het op en ons weerspannig overtreden verzoent en zuivert Hij. Het kruis der verzoening wordt in deze acte afgebeeld, terwijl de daarop volgende vuurbrand het Goddelijk zegel en antwoord is op de aangebrachte verzoening, zoals de opstanding het antwoord Gods was op Golgotha.

In deze enkele zinnebeeldige handelingen, wordt tevens de gehele weg des heils vertegenwoordigd en afgebeeld. Wij mogen en wij moeten dankbaar tot God komen en worden door het kruis tot op de grond verootmoedigd, maar door de opstanding tot de hemel opgeheven.

Ook het ophangen van de huid van het offerdier, van dat fijngevoelige, prikkelbare orgaan van de huid, dat alles op zichzelf betrekt, is een gewichtige acte, waarbij de ijdelheid van de mens er volkomen aangaat. Maar het einde is de opstanding, die in de laaiende vuurbrand van Gods gunst de mens vernieuwd en de volle kracht des hemels in zijn dienst stelt. Zo is het offer louter winst. Een gave Gods, die wel de afbrekende krachten in de mens maar niet de mens zelf neerdrukt, integendeel hem veeleer opheft en bruikbaar maakt in het strijdperk van dit leven. Wij kunnen er nog bijvoegen, dat sommige bijbelvertalers op goede gronden het woord brandoffer vertalen met “opheffingsoffer”. De gedachte is dezelfde, want door de verzoening leeft de mens op, zijn leven, zijn eigenlijke leven begint pas en hij kan zeggen met de dichter:

Het leven was mij sterven.

Tot Gij mij op deed staan.

Gij doet mij schatten erven,

Die nimmermeer vergaan.

 

Overdenking op de pelgrimsreis

Strijd de goede strijd des geloofs (1 Tim. 06:12)

Een krantenbericht deelt mee, dat de Japanse minister van Oorlog harakiri heeft gepleegd in zijn ambtswoning “ten einde te boeten voor zijn falen bij de vervulling van zijn plichten als minister van Zijne Majesteit”.

Er is iets ontroerends in dit bericht.

Een land gaat onder, verliest de strijd door de geweldige technische overmacht van de vijand. En zonder zich hier­mee te verontschuldigen sterft deze minister van oorlog.

En nu weet ik wel, dat de geestesgesteldheid van een Japanner geheel anders is dan die van een Europeaan. Hij geeft zijn leven, niet omdat hij daardoor denkt snel in het Paradijs te komen, want dit zegt hem weinig. Hij geeft het eenvoudig omdat hij gelooft, dat het zijn plicht is om het te doen. Geslacht op geslacht is hem ingeprent dat “Dai Nippon” “Groot Japan” recht op hem heeft en dat zelfs het offer van zijn leven daarbij niet te veel is.

En toch… Toch werd ik even stil bij dit bericht. En de vraag kwam bij mij op: Wat doen wij…?

Deze man dient een keizer, een mens. Hij geeft zijn leven gaarne voor zijn vaderland, een rijk, dat hem hoogstens wat tijdelijk geluk kan geven. Toch dient hij het met zijn ganse persoonlijkheid.

En wij? Wij, die strijder, worden genoemd van Jezus Christus, hoe strijden wij?

Voor Hem, Die meer is dan een mens. Wiens koninkrijk eeuwig is en Die recht op ons heeft, niet door natuurlijke geboorte slechts, doch doordat Hij ons uit de afschuwelijkste slavernij loskocht met het allerhoogste wat Hij kon geven: zijn eigen leven? Hoe strijden wij?

Hoe menigmaal leggen we onze wapenen neer voor de strijd ten einde is, hoe weinig vurigheid van geest is er, hoe menigmaal trachten wij het op een akkoordje te gooien met wereld en Satan.

Voorts weest krachtig in de Here en in de kracht Zijner mogendheid. Doet de gehele wapenrusting Gods aan, om te kunnen standhouden. . . ‘

Óns leven is in plaats van een strijd, zo menigmaal een genoeglijk voortwandelen langs die wegen, waar we de minste weerstand ontmoeten.

In plaats dat we strijden in de voorste linies, waar de bloed- en vuurbanier wappert boven ons hoofd.

Het is wel eens gezegd, dat, de moderne mens in een kinderlijk tijdperk is gekomen, waarin hij het spel beoefent met een ernst en een hartstocht een betere zaak waardig.

Wee ons als christenen zulk een slappe levenshouding aannemen. Als alle plichtsgevoel tegenover onze opperste Koning weg is.

Als sport en radio en krant en duizend andere dingen ons afhouden van onze strijd.

Zevenmaal eindigt Jezus een brief aan zijn gemeente met een rijke beloften aan hem, die overwint.

Ja, zegt het boek der Openbaring: “Wie overwint zal alles beërven”.

Maak ernst met uw leven, maak ernst met de strijd waartoe gij opgeroepen zijt.

Want wie deze strijd verliest, heeft in werkelijkheid geestelijk harakiri gepleegd. Zijn lot is de tweede dood.

Alleen wie overwint zal eten van de boom des levens.

Br.

 

Blood donor.

Als een symbool van ‘t leven vloeit deze rode stroom

– kracht van mijn kracht – om hem, die reeds ging sterven

te redden in zijn nood, maar in die helse droom

van vuile rook en vuur en dodelijke scherven

Hij vloeit in bleke lippen als een zegenrijke kracht,

en één zal weten, dat er vrienden aan hem denken,

wier bloed een sterker hulp geeft in zijn donkere nacht,

dan veel welsprekendheid hem ooit kon schenken.

 

Doch, o, ik vraag of hij ook kent het bloed,

die roder stroom, die zuivere diepe vloed

veel kostbaarder, dan ooit mijn bloed kan zijn,

dat eens vergoten werd in bittere pijn,

dat zijn beminde ziel van dood bevrijd

en ’t leven geeft en vreugd in eeuwigheid. Uit het Engels

*) Een blood-donor is iemand, die zijn bloed geeft om een ander door transfusie in het leven te behouden. In de 2^e wereldoorlog werd dit bloed per vliegtuig naar de fronten vervoerd en is in vele gevallen het middel geweest tot herstel van zwaar gewonden.

 

Een gevangene en toch… door Corrie ten Boom (deel 4)

Het gehele huis wordt doorzocht. Een kast in de huis­kamer, afgekeurd als schuilplaats voor personen, maar waar wij waardevolle dingen in gestopt hebben, wordt ontdekt. Zilveren rijksdaalders, door ons opgespaard, worden op tafel gesmeten en verdwijnen in de tas van de Kapitein. Doosjes met horloges van Joden en snuisterijen komen tevoorschijn.

Langs de muren staan en zitten allen, die in de val liepen. Niemand spreekt er. Er is iets onheilspellends in dit zwijgen. Vader is heel rustig. Hij zit in de stoel bij de kachel.

Ik wil naar hem toegaan, maar de Gestapo-man draait mijn stoel achterste voren en ik moet met mijn gezicht naar de muur blijven zitten. In mijn eigen huis heb ik niets meer te zeggen. Is er boosheid in mijn hart om die vernederende behandeling? Neen! ik gevoel enkel medelijden met al die mensen om mij heen. Och, daar komt de oude zendeling Lasschuit binnen! Hij ook al arrestant?

Een oude juffrouw in de gang babbelt argeloos tegen een Gestapo-man: “Mijnheer ik kom waarschuwen, dat oom Herman gepakt is, de mensen hier mogen ook wel oppassen. Wilt U ze even zeggen, dat ze voorzichtig moeten zijn?”

“Ja zeker, ” antwoordt poesliefde Gestapo-man: “Wie moet ik nog meer waarschuwen?”

“O, dat weet ik niet, al die mensen bijvoorbeeld, die hier zo over huis komen”.

De telefoon rinkelt. Ik ben wel een beetje trots geweest, dat ik de telefoon clandestien heb behouden. Nu verwens ik die telefoon. Ik moet zelf de boodschappen aannemen met een Gestapo-man naast me. Ik probeer zoveel in de toon van mijn stem te leggen, dat de mensen aan het andere eind moeten begrijpen dat er onraad is.

Herhaaldelijk klinkt het: “Weet je al, dat oom Herman gepakt is? Pas op hoor! Er is gevaar voor jullie!”

O durfde ik maar uit te gillen: “Ja, dat weet ik en wij zijn ook gearresteerd en naast mij staat zo’n Gestapo-man en luistert mee!”

Maar ik durf niet, want ik heb respect voor de hand naast me.

Op een ogenblik wil een van de mannen zelf opbellen. Hij krijgt echter geen gehoor. De clandestiene aansluiting is verbroken! Men, heeft mij begrepen. Woedend vraagt Kaptein: “Hoe komt het, dat de lijn verbroken is? Hebben jullie een geheim nummer”?

Ik antwoord onnozel: “Ik weet nergens van, ik weet niet wat het is”, maar in mijn hart ben ik opgelucht. Gelukkig geen telefoontjes meer. Men heeft reeds vermoeden van ons ongeluk.

Ik zit nu toch weer bij vader en probeer de kachel op te poken. Betsie deelt wat brood uit. Ik kan het moeilijk door mijn keel krijgen, maar ik zie, dat de bediende het gretig aanpakt.

“Wat ellendig voor hem, dat hij ook vastgehouden wordt” gaat het door mij heen, “wat een verdriet voor zijn vrouw en kinderen. “

Ik krijg ineens een gevoel of de dood in ons huis is binnengekomen. De verhoudingen van het leven veranderen, als er sprake is van sterven. Alle omstandigheden verliezen ineens hun belangrijkheid. Het komt er niet op aan of de kachel uitgaat, een knoop van mijn japon er af is, het buffet onopgeruimd blijft.

Als er zoiets ingrijpends gebeurt, betekent dat meestal de dood. Nu is het iets anders: voor ons komt de gevangenschap.

De Gestapo-mannen zijn bezig een streep te trekken onder ons leven.

Maar als ik Betsie’s blik ontmoet, wijst zij naar ons mooie, nieuwe schouwtje. Daar hangt op de tegels een eenvoudig gebrandschilderd plankje waarop staat: “Jezus is Overwinnaar”.

Vader volgt ook mijn blik en zegt hardop. ‘ “Ja hoor, dat is zeker. “

Het is net of er een zekere ontspanning komt op de gezichten, nu er iemand iets heeft gezegd. Of komt het doordat ook anderen de tekst hebben gelezen?

Ik peins bij mezelf: “Het lijkt wel of de Gestapo nu overwinnaar is, maar ’t is niet zo”. Begrijpen doe ik het niet helemaal, maar geloven is niet hetzelfde als begrijpen.

De poes springt op mijn schoot, zijn zacht huidje schuurt hij tegen mij aan. ’t Ontroert mij. Wat zal er van hem wor­den, als straks het huis leeg is?

Een Gestapo-man zegt ineens tegen vader: “Ik zie daar een Bijbel liggen. Vertel eens wat staat daarin over de overheid?”

Vader antwoordt: “Vreest God, eert de Koningin. “

“Niet waar, dat staat er niet. “

“Neen, er staat: Vreest God, eert de Koning, maar dat is in ons geval de Koningin. “

Ik ben bijna dankbaar als wij naar het politiebureau in de Smedestraat worden gebracht. Vader leunt op mijn arm. Als hij de Friese klok in de gang passeert, zegt hij: “Trek de klok eens op”.

Beseft hij niet, dat hij hier morgen niet meer zal zijn, in dit huis met zijn vele herinneringen?

Terwijl wij dit alles beleven, zitten in de geheime kamer zes duikelaars weggeborgen. De Gestapo weet, dat ze er zijn, maar kan nergens de kamer vinden. Ons huis is zo oud en wonderlijk gebouwd, dat niemand zien kan, dat er een kamer is, waar twee muren zijn, waartussen ruimte is voor acht personen.

Er blijft een wacht van twee politiemannen achter om het huis te bewaken. Na twee en halve dag is er echter politie gekomen van de goede richting.

Deze was ingelicht door onze medewerkers en heeft de arme verstekelingen bevrijd. Wat waren ze dankbaar uit hun nauwe hokje te mogen komen, waar ze meer dan vijftig uren gestaan hadden! Toen alles donker was, durfden ze eerst de straat op te gaan. Eusie was zo blij, toen hij buiten kwam, dat hij midden op straat zijn armen ophief en een Joods gebed uitsprak. Zal hij nooit verstandig worden?

In het politiebureau wordt een grote matras voor ons neergelegd, waarop we moeten slapen. Ik tel 35 gevangenen. Al vaders kinderen: drie dochters, een zoon en één kleinzoon liggen bij hem.

“Ik heb dat eens gezien in een droom” zegt Betsie, “Ik begreep niet wat het was, maar ik zag vader met al zijn kinderen en vele anderen, liggend op een matras. “

Voor we gaan liggen, verzamelt vader allen om zich heen. Mijn broer leest op zijn verzoek Psalm 91 en vader bidt met ons.

Hoe dikwijls heb ik hem horen bidden. Zo rustig en kalm als altijd klinkt ook nu zijn stem. Het zal de laatste maal zijn, dat hij met ons bidt, maar ik weet dat gelukkig niet.

In het lokaal houdt een agent de wacht. Hij is vriendelijk en als hij naar vader kijkt, komt er een bedroefde blik in zijn ogen.

“Dit is zeker wel de oudste arrestant, die U ooit te bewaren hebt gehad?” vraag ik hem.

“Het is erg genoeg” bromt hij.

Doordat we bijna geheel aan onszelf zijn overgelaten, hebben wij voldoende tijd om rustig met elkander te over­wegen, welke antwoorden wij zullen geven bij een eventueel verhoor.

Zo gaan wij de nacht in.

(Wordt vervolgd).

 

 

Er is verlangen, dat de levenskracht verlamt:

het heimwee naar een verre, onbereik’bre waan:

doch als het heimwee naar de hemel in ons vlamt,

dan zullen wij gesterkt de toekomst tegengaan.

Br.

 

Leven met een Heilig God.

…en het braambos werd niet verteerd. (Ex. 03:02)

Heilig, heilig, heilig is de Here der heirscharen! De ganse aarde is van Zijn heerlijkheid vol! Wat begrijpen wij van dit woord?

Hoe traag, hoe moeilijk buigen zich onze gedachten van het aardse om naar de heiligheid Gods. We zijn als kinderen, die in de avond omhoog blikken naar de sterren. Wat be­grijpen zij van de diepten van het heelal en de wonderlijke grootte dezer werelden. En helaas zijn we nog meer gelijk aan de stedeling, die onder de sterrenhemel zijn lichtreclames heeft gezet en daar meer aandacht aan schenkt dan aan de fonkelende sterrenpracht boven hem. Doch hij, die door middel van kijker en studie tracht door te dringen in deze geweldige diepten ondergaat de verbijstering over het majesteitelijke boven hem. Heilig, heilig, heilig is de Here der heirscharen. Daar waar het leven van een mens iets van deze heiligheid Gods aan hem wordt geopenbaard, siddert hij en weet zich een onwaardige, een verwerpelijk vod, een stofje. Zo was het met Mozes, met Jesaja, met Petrus en Johannes. En wij?

Hoe zelden begrijpen wij iets van de majesteit van Hem, over Wien wij spreken. Wij naderen zo gemakkelijk, zo con­ventioneel tot God. Wij lopen als Mozes maar toe, zonder onze schoenen uit te trekken.

Wij spreken, profeteren, bidden, en wij doen het zo ge­makkelijk. Het siddert niet in ons, noch in het hart van hem die ons hoort.

Doch wie werkelijk wordt geplaatst tegenover Gods reine wet, tegenover Zijn vurige heiligheid, die vreest, hij ziet zich onrein, bedekt door niet gewassen zweren van uitbre­kende zonden.

Wij, die zo voortleven in de gewoonheid van onze onreine opwellingen, wij die zo vertrouwd zijn met de onreinheid om ons heen, hoe wagen wij het tot God te naderen.

Het is in het gebed, het stille gebed voor Gods aangezicht, dat wij soms ondergaan de schroom en eerbied die ons klein, heel klein maakt. En juist dan gevoelen wij de diepst eigen verwerpelijkheid,

Dan zien we hoe onze eigenliefde van jongs af in ons rond­dartelt, alles bezoedelt met haar vingers, alles naar zich toe trekt. En wij zijn als een half-slapende grootvader, die dit troetelkind zijn gang maar laat gaan.

En als dan Gods Woord zegt, dat we onze naaste lief moeten hebben als ons zelf, dan knikken we toestemmend en slapen verder. Want als we wakker werden, dan zouden we verschrikt ontdekken hoe de eigenliefde in ons hart de baas speelt en alles heeft bedorven.

Ja alles is scheef in ons geworden, alle verhoudingen zijn onwaar en wij zien het niet meer. Wij zijn allen als de be­schuldigden in de banken te Neurenberg, wij vertellen aan de wereld, dat wij onschuldig zijn en als de film onzer zon­de» ons voor wordt gehouden, sluiten we de ogen.

Wij verdedigen vurig ons geloof, onze zienswijze, omdat het onze zienswijze is. Anderen betrappen ons soms op on­waarheden, op het verdraaien van de bedoeling van een ander, doch wij verdedigen ons verontwaardigd. Wij zien de onwaarheid in ons niet meer. Maar de ander ziet ze en wijst ze aan.

Waarom doen we zo menigmaal of het heilige, goddelijke woorden zijn, die we spreken? Waarom verheffen we onze stem met gezag op vergaderingen en synodes en bewijzen uit de Schrift wat niet te bewijzen is en waar een volgend geslacht om lacht? Was het niet om onze mening te laten heersen?

Waarom lasteren we, en lasteren dan nog menigmaal met een vroom gebaar en bidden, dat God de ander tot inkeer moge brengen?

Waarom zijn we zo moeilijk de minste, die stil luistert? Waarom beschouwen we het stil luisteren zo menigmaal als de taak van de eenvoudigen? Waarom verbeelden we ons zo menigmaal een bijzondere roeping te hebben? Terwijl dan de broeder moet zeggen, dat hij dit niet als een roeping ziet en dit uit de vruchten ook niet blijkt.

Arglistig is ons hart meer dan enig ding, ja dodelijk. . .

O, als we in ons eigen hart iets leren verstaan van de helse diepten van onreinheid, laster, boosheid, hoogmoed, zelfs in onze allerheiligste handelingen, dan leggen we de hand op de mond, dan weten we stof en as te zijn, niet waardig om zelfs op te zien naar de Hoge.

Want heilig, heilig, heilig is de Here der heirscharen.

Dan zuchten we: wie kan bestaan voor Uw toorn?

Ja, dan kan een grote wanhoop ons hart vervullen, een wanhoop, die steeds dieper in ons vreet en we vragen: zal ik ooit tot U. o God kunnen naderen?

Wie iets van deze duistere nacht van eenzaamheid ver­staat, voelt zich als Paulus: ik ellendig mens, wie zal mij verlossen uit het lichaam dezes doods?

Die wil wegkruipen – ver van Gods heiligheid.

En toch strekt hij de bevende hand uit tot God om redding.

O moet ik nu eerst heengaan, om mij te reinigen, om de zonden uit te roeien?

Maar gij weet, o Heer, dat heb ik al zo menigmaal gepro­beerd, – doch als ik het goede wil, dan ligt het kwade mij bij. Deze twee verscheuren mij: het goede, dat ik wil en het kwade, dat ik doe. Hoe kan ik zo voor U verschijnen?

In deze nood, de nood van een mens, die door Gods ge­nade het verlangen naar het goede heeft leren kennen, komt Gods eindeloze liefde tot ons. Ze wordt ons geopenbaard in Jezus Christus Zijn Zoon, en Hij zegt het tot ons: “Zoals gij zijt, zijt gij mij dierbaar! Kom tot Mij, vermoeid door twijfel en strijd, belast met onreinheid en vuile zonden — kom zoals gij zijt. “

Zoals gij zijt, zijt gij mij dierbaar!

O broeder en zuster, laat dit tot u doordringen. Neen, wij worden niet heilig, maar dit is het grote wonder: een heilig God wil in ons wonen en. . . wij worden niet verteerd!

Het is valse inlegkunde die Romeinen 7 laat spreken door een oude Paulus en Romeinen 8 door een nieuwe. Dit is niet zo. Dezelfde Paulus, die zegt: “Ik ellendig mens, wie zal mij verlossen van het lichaam dezes doods”, deze zelfde Paulus zegt vlak daarna: Gode zij dank, door Jezus Christus, onze Heer.

De walg over het diepste in ons neemt toe naarmate God Zijn heiligheid in ons openbaart. Het dode lichaam der zonde slepen we met ons mee als een vuile walgelijke massa. Zo, zo alleen blijven we klein en blijven bidden: o God, wees mij zondaar genadig!

Als we niet steeds ons weten als een ellendig braambos in het verterend vuur van Gods heiligheid worden we zelf­voldane, burgerlijke christenen die zichzelf nog niet zo kwaad vinden, die over Jezus Christus spreien, doch vergeten zijn, dat ze enkel door grenzeloze genade, dat wil zeggen, door de oneindige vergevende en steeds weer vergevende liefde Gods nog kunnen bestaan.

Wij zijn het brandende braambos.

Ja, nooit zijn we armer, kaler geweest dan in het vuur van Zijn heiligheid.

En dit wordt de diepe vreugde en dank van ons hart: En toch, toch ben ik niet verteerd.

We leren het verstaan: Here, Here, God, barmhartig en genadig, lankmoedig en groot van weldadigheid en waar­heid! Die de weldadigheid bewaart aan vele duizenden. Die de ongerechtigheid en overtreding vergeeft. Die de schuldige geenszins onschuldig houdt.

Dit is de liefde Gods tot zondaren. Niet wij. doch Hij in mij is heilig.

Het is altijd zo, dat in mij geen goed woont.

Maar de eindeloze liefde Gods doet in ons nieuw leven ontspruiten, leven uit de dorre doodsbeenderen van ons be­staan. een leven dat niet het mijne is. doch dat de werking is van zijn Geest, die werkt een willen en kunnen dat beant­woordt aan Gods heiligheid.

O dit is vreugde wonderbaar!

Dit is genade, louter genade voor een verdorven mens.

In de wanhoop van ons eigen leven zinken we door diep­ten van walg over onszelf. tot we opzien en ontdekken dat we niet verloren zijn, doch terechtkwamen in de armen van Jezus Christus en zo dicht bij het Vaderhart worden gedragen.

Een in lompen geklede zoon in de armen van de Vader.

Een braambos in de gloed van Gods heiligheid.

Dit is leven uit pure genade. Dit is leven enkel door onbe­grijpelijke liefde Gods. Dan mogen we het zeggen in dank­bare verwondering: Ik leef, doch niet meer ik, doch Christus leeft in mij.

Br.

 

Het stille uur.

Klinken deze woorden niet als muziek uit een hogere wereld? Duizenden mensen kennen geen rustig ogenblik – het leven is voor hen één vlietende stroom van rusteloze arbeid, van gejaagdheid en bezorgd zijn, van lawaai en adem­loze verwarring. Ze zijn nooit stil. Zelfs als ze ’s nachts neerliggen, vinden ze geen rust, want de slaap ontwijkt hun vaak voor uren. om dan tenslotte vergezeld te gaan van dromen, die de nacht vullen met verwardheid en bezorgd­heid. zoals de gebeurtenissen daags gedaan hebben. De Schrift zegt terecht: “De mens, van een vrouw geboren, is kort van dagen en zat van onrust” (Job 14:01).

Stilheid heeft genade nodig. Alleen het hart, dat de vrije genade van God ervaren heeft, kan zeggen: “Mijne ziel wacht op de Here!” Vrijmaking van deze innerlijke onrust met zijn onvermijdelijke uiterlijke rusteloosheid, kan slechts komen door de heilige onrust van het berouw. Berouw leidt ons tot het Kruis der Verlossing, in de open armen van God de Vader. Daar is vrede. – daar is het, waar onze opgejaagde ziel rust vindt.

Dit eerste heerlijke, stille uur van Genade is slechts een begin. Het nieuw geschapen leven in het kind van God heeft evenveel behoefte aan voeding als het natuurlijke leven van het lichaam, en het stille uur is van vitaal belang, want dan juist ontvangen wij het Brood des Levens. Of de tijd, die we voor stilte afzonderen, een vol uur van zestig minuten zal zijn of een korter tijd, hangt deels af van de omstandig­heden en nog meer van onze innerlijke gevoelens van nood. Maar het is absoluut noodzakelijk voor de geestelijken groei, dat elke dag enige tijd apart zal worden gehouden, waarin de ziel het heilige der Heilige mag binnentreden. En in zulke tijden zal, in antwoord op onze vragen, op ons zoeken en kloppen, de deur geopend worden, en de onzichtbare, doch tegenwoordige Heer veroorlooft ons Hem te ontmoeten. Het gebrek aan tijd voor de stille overdenking, voor verse toevoer uit de Bron des Levens, is dikwijls de oorzaak van onze krachteloosheid en belemmerde groei. Ik herinner me dat ik eens sprak tot een bijeenkomst van 40 jonge meisjes, die tot verschillende Christelijke verenigingen behoorden en allen beleden dat ze kinderen van God waren. Ik vroeg of ze ooit een uur in stilte met God alleen hadden doorgebracht. Slechts één kon zeggen, dat ze dit gedaan had. We weten uit erva­ring, dat de vijand zijn uiterste best doet om ons te beletten een stil uur te hebben. Hij is zich wel bewust van de belang­rijkheid van dit stille uur in het leven van een gelovige en weet wat een rijkdom van overwinnende kracht er voor ons daar verborgen ligt. Erediensten, Bijbelstudiekringen, samen­komsten, bidstonden zijn allen goed, en we moeten ze allen, indien mogelijk bijwonen, maar ze kunnen nooit de plaats van het stille uur innemen. Bovendien verordineerde onze Heer zelf deze tijden van stilte, toen Hij zei: Maar gij, wanneer gij bidt, ga in uwe binnenkamer en uw deur gesloten hebbende, bid uwen Vader, die in het verborgen is, en uw Vader, die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden. (Matt. 06:06).

De Heer geeft niet aan hoeveel tijd we in privé-gebed moeten doorbrengen, maar het is duidelijk, dat Hij bedoelde dat we het privé-gebed moeten beoefenen in volkomen af­zondering en innerlijke concentratie. In een paar haastige minuten is dit onmogelijk, we hebben tijd nodig om in stilte voor God te wachten en met Hem te spreken. Als we nog een verder bewijs van de belangrijkheid van deze zaak willen hebben, hebben we slechts te letten op de stille gebedstijden van onzen Heer op de bergen in de vroege morgenuren of in de stilte van de nacht. Indien Hij, de Zoon van God, de noodzaak van eenzaamheid voelde. Hij, die nooit gestoord werd, nooit beïnvloed werd door Zijn omgeving, hoeveel te meer hebben wij zulke tijden van stille omgang met God nodig.

Wanneer en waar we onze stille tijd doorbrengen hangt af van de omstandigheden, maar het eerste uur van de dag, indien mogelijk vóór het ontbijt, is ongetwijfeld het beste. De vele eisen en afleidingen van het dagelijks leven met zijn veranderlijke bezigheden en menselijke contacten zijn er dan nog niet om onze gedachten te vullen; we zijn ontvankelijker en meer ingaande op Gods bemoeiingen met ons. We kunnen de dagelijkse plichten veel beter aanvaarden, wanneer we eerst een persoonlijke ontmoeting met God gehad hebben.

De vroege morgen is de meest aanbevelenswaardige tijd voor normale gezonde mensen, zelfs als dit zou gaan ten koste van onze slaap. Ervaring heeft bewezen, dat de prijs niet te groot is. Sommigen zijn echter gedwongen hun werk voor 6 uur te beginnen of zelfs nog vroeger. Ze moeten dikwijls zichzelf tevreden stellen met het lezen van een be­lofte en een kort gebed, en vinden later op de dag wat tijd voor stilte. Het oude spreekwoord; “Waar een wil is, is een weg”, zal ook voor hen blijken waar te zijn. Als er een echt verlangen naar deze noodzakelijke stilte is, zal het bijna altijd mogelijk zijn om wat tijd in de loop van de dag te vinden, is dit niet zo, dan moet het ’s avonds gebeuren en geen menselijk belang of persoonlijke neiging mag een ver­hindering zijn.

De plaats, die we kiezen zal ook afhangen van de om­standigheden. De bevoorrechte personen, die eigen kamers hebben, vinden een gemakkelijke oplossing voor het probleem, maar zeer vaak moet er een slaapkamer gedeeld worden. Als dit zo is, moet een kleine kamer in het huis als een stille kamer afgezonderd worden, zodat verschillende leden van het huisgezin daar heen kunnen gaan op verschillende tijden voor afzondering, of indien noodzakelijk, op dezelfde tijd. Zelfs dit is soms onmogelijk en ware kinderen van God heb­ben ten alle tijde, in alle delen der wereld, een wonderlijke vindingrijkheid aan de dag gelegd in het vinden van plaatsen waar ze alleen met Hem konden zijn. Het kan een zolder of een kelder geweest zijn, een schuur of een tuinzitje of een plekje in het bos of op de weide. Sommigen die geen stilte thuis vonden voor gebed, vonden een wijkplaats in een ont­sloten kerk. En dit is waar, de zegeningen van een stil uur zijn meestal het grootst geweest, wanneer ze gezocht en gevonden werden ten koste van de grootste zelfverloochening.

Het is van vitaal belang, dat we een juist gebruik maken van ons stil uur. Het moet geheiligd worden. We moeten ons ook trouw aan onze afspraak houden in het bewuste besef van onze verantwoordelijkheid voor God en mens.

Toen ik onlangs op reis was, ontmoette ik een ouden christen, wiens ogen verlicht waren door de vrede van God. Het scheen alsof hij in de onmiddellijke nabijheid van God leefde, en nooit met een schaduw er tussen. Hij vertelde me dat eens een vriend hem een raad gegeven had, die hij sindsdien opvolgde “Altijd de eerste tien of vijftien minuten van zijn gebed uur in stil wachten en aanbidding voor God door te brengen alvorens zijn verzoeken en smekingen aan te bieden. ” Ik zou graag de nadruk op de waarde van die raad willen leggen en de gewoonte aanbevelen om met stille gemeenschap te beginnen.

Er moet natuurlijk volle persoonlijke vrijheid zijn in het gebruik van het stille uur. Sommigen beginnen met gebed, gaan dan lezen en overdenken, anderen geven de voorkeur om met lezen te beginnen. Dit moet ieder naar de behoeften van eigen ziel beslissen. Er moet zoveel mogelijk tijd gegeven worden aan aanbidding, dankzeggingen en lof. We moeten onze gedachten op de glorie van God de Vader vestigen, zoals deze in de schepping geopenbaard is, en in Zijn genadevolle omgang iet mensen, en in de menigvuldige gaven van Zijn liefde. Maar het is Zijn wezenlijke grootheid en glorie, Zijn goddelijke majesteit, welke ons voornaamste onderwerp van meditatie en aanbidding moeten zijn: des Vaders gave in de Zoon, het zenden van de Heilige Geest, het gehele verzoenings- en verlossingswerk geven ons rijke onderwerpen voor aanbidding en lof. Dan komen we tot de voorbeden, als we de Vader in de naam van Jezus kunnen naderen met kinderlijke vreugde en vertrouwen en onze noden voor Hem neerleggen.

De manier, hóe we bidden is weer een persoonlijke zaak. Sommigen beginnen met hun persoonlijke noden en spreiden dan hun gebeden uit over een wijder wordende cirkel, hun bloedverwanten, de leden van hun huisgezin, hun geloofsgenoten, om tenslotte de verste posten van de zendingsvelden op de aarde te bereiken. Anderen dragen de onmetelijke noden van het koninkrijk van God eerst voor en maken dan de cirkel van hun gebed kleiner totdat ze tot hun eigen indi­viduele lasten komen. Velen vinden verkwikking en vernieu­wing door een zekere variatie in de beoefening van het gebed, voor anderen is het meer een hulp om een welbeproefde methode dag aan dag te volgen.

Een notitieboek kan een waar middel van genade zijn, als de sfeer van ons gebedsleven zich verwijdt. We kunnen daar namen in noteren van diegenen, die speciaal aan ons verbonden zijn en houden een kolom bij om aantekening te hou­den van antwoorden en vervullingen. Hoe vaak is mijn geloof weer verkwikt geworden als ik de bladen van een notitieboek omsloeg en hele pagina’s vond van verhoorde gebeden. Het is een bron van kracht in uren van verzoekin­gen of van geestelijke vermoeidheid of beproeving. Bovendien, alles wat orde en regelmaat op het gebied van het gebed bevordert, is van onzegbare waarde.

Onze vreug­de zal grotelijks vermeerderd worden. Ons geloof zal ver­sterkt worden door de te allen tijde vernieuwde ervaring van het Goddelijke antwoord op onze smekingen.

We moeten in volle bewustzijn van onze eigen armoede, hulpeloosheid en nederigheid tot God komen. We moeten elke plek en vlek blootleggen, elke kleine vorm van het niet trouw zijn, elke zonde in het licht van Zijn Heiligheid stellen, om door Zijn vergevende genade gereinigd te worden in de kracht van het uitgestorte bloed. Er moet geen schaduw tussen de biddende ziel en God de Heilige zijn en er moet geen scheiding zijn door tweedracht, koelheid of wrok die ons van onze naaste verwijdert. Een goed gedeelte van ons stille uur moet doorgebracht worden met het lezen van Gods Woord. Het kan een hulp zijn en tegelijkertijd stimulerend een plan te volgen voor een systematische Bijbelstudie, maar ieder, die een ernstig verlangen heeft om de Schrift juist te bestuderen, zal de leiding des Heilige Geestes ontvangen. We kunnen ons voornemen de Bijbel elk jaar geheel door te lezen, of we kunnen een langere tijd gebruiken om aparte hoofdstukken of boeken van de Bijbel te bestuderen, om zo het Woord geheel in onze harten te laten doordringen. Iedereen moet voor zichzelf uitmaken wat hij het meeste nodig heeft. Vele mannen Gods hebben zegen en voedsel voor hun zielen gevonden, kracht voor leven en dienst, als ze de gehele Schrift in een korte tijd hadden doorgelezen. Anderen hebben weer hun honger gestild door zichzelf over te geven aan langdurige, diepe meditatie van korte gedeelten van het Woord.

Uit persoonlijke ervaring ben ik overtuigd, dat grondig lezen en opnemen van het Woord van God van grotere waarde is dan een oppervlakkig hier en daar grijpen of een op goed geluk opslaan van enige verzen. Echt hard werken om moeilijke gedeelten te overwinnen, brengt altijd zijn be­loning in vruchten en zegeningen voort. De hoofdzaak is altijd dat. wanneer mogelijk, we een praktische uitwerking moeten vinden in ons leven van datgene, wat we gelezen hebben, zodat we daders van het Woord worden, en niet alleen hoorders (of sprekers). De Schriftuurlijke openbaring van de wil van God moet het peillood van onze handelingen zijn. de leidende ster in ons leven. Elke vraag, groot of klein, moet in het licht van Gods Woord gebracht worden, elke omstandigheid van onze levens vindt daar zijn verklaring.

Als de tijd het toelaat, kan het een hulp zijn om een goed stichtelijk boek te lezen of één, dat een leidraad voor Bijbelstudie is. Ook levensbeschrijvingen van heilige mannen en vrouwen kunnen ons bronnen van zegen zijn. Deze kunnen een middel zijn om nieuwe moed en kracht te ontvangen voor onze zielen.

Het is een onaanvechtbaar feit dat diegenen die het meest bezette leven hadden, vaak het meest getrouw waren in het houden van samenspraken met God. Mannen als Hudson Taylor, General Gordon, August Hermann Francke, George MüIIer en vele anderen vonden tijd voor gebed te midden van buitengewone hoeveelheden werk, terwijl al te vaak die­genen, die meer tijd tot hun beschikking hebben, toestaan dat deze gevuld wordt met niet gewichtige en ondergeschikte dingen, zodat ze geen tijd vinden om stil met God te zijn. De meest heerlijke vrucht die deze uren van stilte voort­brengen is de gewoonte, die zij aankweken om voortdurend te blijven in de tegenwoordigheid van God.

Dan zijn er tijden, dat, hoe diep en waarachtig ons ver­langen naar eenzaamheid met God ook is, de omstandighe­den dit onmogelijk maken. In zulke tijden kan het ernstig hart zijn troost vinden in de ervaring van een heilige uit het verre verleden, over wie Tersteegen schrijft. Zij heette Armella de Goede. Zij was een dienstbode van een boer en van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat had ze nauwelijks tijd om een eenvoudig “Onze Vader” te bidden, maar God gaf haar de grote genade om in onophoudelijk gebed te blij­ven, zodat alles wat ze deed. om zo te zeggen, gedrenkt was in gebed en omgezet werd in gebed. Zeker, zo’n wondervolle genade is alleen aan diegene gegeven, die het rechte gebruik hebben gemaakt van elke mogelijke gelegenheid. Er kan nooit een verontschuldiging gevonden worden om onze onvoor­zichtigheid en wanorde in de uitoefening van ons geestelijk leven te verdedigen of te verontschuldigen. Hoewel ik op vele verzuimen, fouten, zwakheden en zonden in mijn leven moet terug zien, is er geen terrein waar ik groter noodzaak had om berouw te tonen, dan juist over dit stille uur.

Toch aan de andere kant, kan ik getuigen, dat het meeste van de genade, die ik ervaren heb en de vele zegeningen, die ik ontvangen heb. tot mij gekomen zijn in enigerlei ver­band met dit uur van stilte.

En nu, tot slot nog een paar wenken.

Stel u zelf met onvoorwaardelijke eerlijkheid in het volle licht van God.

Laat geen bewuste zonde toe in uw leven.

Onderwerp uw wil aan God in volle gehoorzaamheid en onvoorwaardelijke overgave.

Houd vrede met alle mensen.

Heb alle mensen lief, zelfs uw vijand.

Vergeef en u zal vergeven worden.

Houd geen bitterheid of wrok verborgen in uw hart.

Trek u terug van al datgene wat afleidt, doe afstand van wat een hinder voor u is en u ongeschikt maakt om God te ontmoeten of Zijn wil te doen.

Hoe trouwer ge het stille uur beoefent, des te liever en onmisbaarder zal het voor u worden en des te groter zal de zegen opbruisen in uw leven.

Moge Hij, die gezegd heeft: “Zonder Mij kunt ge niets doen” ons de hulp en leiding van Zijn Heilige Geest geven voor deze geheiligde dienst in geheiligde uren. tot glorie van Zijn Naam.

Overgenomen uit: “Pentecostal Evangel. “

 

Offertypen van het O. T.

door Dr. W. ten Boom

Het zondoffer (Lev. 4 en 5 t/m vs. 13).

Wat is het kenmerk van het zondoffer? Dat het voor de zonde wordt gebracht? Maar dit geldt ook van alle andere offers. Een nauwkeurige lezing van dit hoofdstuk zal ons spoedig op de hoogte brengen dat hier “zonde” in een speciale zin wordt opgevat of eigenlijk, dat de zonde hier in zijn diepere kern wordt begrepen, als terreinonttrekking aan de levenden God. Of, zoals het in vers 2, 13, 22 en 17 luidt: “zonde door afdwaling”.

Als het goed is, leeft de mens met alle delen van zijn bestaan in volle afhankelijkheid van God: oefent op alle terreinen met Hem gemeenschap, Maar door de zonde maakt de mens zich los, drijft een eigen zaak en leeft voor eigen verantwoordelijkheid. Dit kan geschieden door brutale over­treding, maar het kan ook gebeuren door onwillekeurige af­dwaling en dit laatste wordt hier bedoeld. De mens kan zo heel stilletjes aan, heel geleidelijk en zonder dat hij het merkt van de rechte weg “afdwalen” en pas na een tijd bemerkt hij ineens, dat hij midden in de verwarring zit.

Dat kan geschieden bij mensen, die krachtens hun ambt en positie helemaal aan de zijde van God staan en van wie geen brutale overtreding wordt verwacht. Achtereenvolgens wor­den hier in ons hoofdstuk genoemd: de gezalfde priester, de gehele vergadering van Israël, een Overste des volks. d. i. een koning en dan een gewone Israëliet zonder speciale functie. Van hen allen, vooral van de eerstgenoemden. zal krachtens hun ambt verwacht kunnen worden, dat zij zich gewillig naar Gods zaak schikken en voor Zijn zaak naar buiten optreden. Maar de zonde sluipt bij hen onwillekeurig binnen. De sleurgang bedreigt vooral de priester, die de gehele dag met de dingen des Heren bezig is en achter het schone front begint zich ineens ’n gedeelte van de levenspraktijk los te maken van de hoge levensstandaard: zoals ’n stuk grond ver­zakken kan onder de vloed van ’n goed gebouwde woning.

Dominees en geestelijken en allen, die ambtshalve veel met de dingen des Heren bezig zijn, lopen hierbij het grootste gevaar: het gevaar van een ziel ondermijnende sleurgang en van een holle traditie. Eer dat je het weet, ontstaat er een stuk eigen leven, dat zich aan de levensnorm van het eigen leven onttrekt. De zonde is hierbij niet minder gevaarlijk, maar dubbel gevaarlijk, ja, vertoont zich In haar eigenlijke grondstructuur. Vandaar het woord “zondoffer”. In zijn eerste stadia verloopt het zondoffer als het brandoffer: blijde toenadering met handoplegging, slachting, maar verschillend is de wijze waarop met het bloed wordt gehandeld. Dit wordt niet zoals bij het brandoffer tegen het altaar geplengd, maar het wordt ten eerste tegen de hoornen van het altaar gestre­ken. De hoorn is de hoogste uitloper van het altaar en ver­tegenwoordigt het Goddelijk hoogtepunt, de hoogste norm van het heiligdom. Daarvan is de priester afgezonken en dit wordt aangeduid doordat de resten van het bloed worden uitgeworpen op de grond voor het altaar. “Welk een hoge bedoeling heeft Israëls God met Zijn dienaren!” zegt deze handeling en wat hebben zij het treurig laten liggen! Wat ben ik uit de aarde aards! Hoe hoog is Gods norm, hoe laag bij de grond mijn praktijk! Deze twee kenmerken vindt men bij alle zondoffers terug. Nu is het troostrijke van het zondoffer, dat er blijkens vers 10 enkele handelingen mee gepaard gaan, die bij het dank- en vredesoffer thuishoren. Het zou zo voor de hand liggen, dat de priester zich door zijn aardsgezindheid zou laten neerslaan en dat hij. eenmaal uit zijn rol gevallen, in een zekere wanhoop stemming zou geraken. Maar God wil, dat de dankstemming overheerst. Het is, of Hij de priester toeroept: Ik weet het wel. Ik heb er Zelf mee gerekend, dat gij van die hoge norm zoudt afvallen. Hij (God) weet, “Wat van Zijn maaksel zij te wachten. Hoe klein van moed, hoe zwak wij zijn van krach­ten en dat wij stof van jongsaf zijn geweest. ” (Psalm 103).

Hier bij die Oudtestamentische eredienst, die zulk een uitgespro­ken reglementair, bijna zouden wij zeggen militaristisch, karakter draagt, is dit gevaar dubbel groot. De volle ver­vulling was er nog niet. Het ogenblik was nog niet daar, dat het Woord was vlees gewórden en dat de volle heer­lijkheid des hemels zich aan het zwak-menselijke had ge­paard. Om dit duidelijk te maken, moest een gedeelte van het bloed, dat aan de hoornen van het altaar werd uitge­streken, eerst van tevoren besprenkeld worden tegen het binnenste voorhangsel, dat het Heilige der Heilige en het verzoendeksel aan het oog van de buitenstaander onttrok.

Het was een “even-er-tegenaan-sprenkelen”. even er aan tippen, zoals de pianist enkele luchtige akkoorden aanslaat als een voorspel van het grote koraal. “Wij zijn nog maar onderweg”, zegt deze handeling, “wij hebben nog maar onze eerste schreden afgelegd naar deze grote toekomst. “

Diezelfde gedachte komt tot uiting in de slotacte van het zondoffer, die volgt op het tegen de grond werpen van het bloed. “Maar de huid van de var en al zijn vlees met zijn hoofd en met zijn schenkels en zijn ingewanden en zijn mest en die hele var zal hij tot buiten het leger uitvoeren, aan een reine plaats, waar men de as uitstort en zal hem met vuur op het hout verbranden; bij de uitgegoten as zal hij verbrand worden. ” (Lev. 04:11-12).

Zeer terecht ziet de Israëlitische commentator S. R. Hirsch hierin de gedachte uitgebeeld, dat “deze zondoffers binnen de concrete werkelijkheid der natie geen persoonlijk­heid vinden, die aan deze ideale norm beantwoordt en die ze als bewijs daarvan zou mogen eten. ‘ Want de legerplaats vertegenwoordigt de Oudtestamentische, die niet in zichzelf mag berusten, maar buiten zichzelf uitwijst. Het wijst naar de tijd, dat de rijke Oudtestamentische eredienst ook zal hebben uitgediend en de Oudtestamentische offers tot as zullen zijn ver­gaan. Doch het volle, rijke, afdoende offer, dat vruchtbaar is tot in alle eeuwigheden, zal dan worden gebracht. Het is naar dit grote eindakkoord, dat alle zondoffers, in het bijzon­der ook het voornaamste zondoffer, ook dat van de grote Verzoendag, heenwijzen. De tijd komt, dat al het aards? aan de hemelse normen zal beantwoorden, dat alle levensterreinen voor God zullen worden opgevraagd en dat alle gaven en krachten aan het Godslam op Golgotha zullen toevallen. De tijd zal komen, dat in de hemel een grote stem zal weer­klinken: “De koninkrijken der wereld zijn geworden van onze Heer en van Zijn Christus en Hij zal als Koning heersen in alle eeuwigheid. ” (Openb. 11:15).

Oudtestamentische citaten bij Matteüs (Slot).

 

 

(Oecumenische flitsen)

De Hongerdood tegemoet

Bisschop Dibelius van Berlijn berichtte op een zakelijke en daarom aangrijpende wijze van hetgeen zich Oostelijk van Berlijn afspeelt, door de stroom van Duitse vluchtelingen, die tengevolge van de Russische en Poolse politiek van onteigening en ver­jaging op drift is gekomen. Reeds 2 en 1/2 miljoen vluchtelingen hebben zich uit het Oosten naar het Midden en Westen verplaatst. Nog 4 en 1/2 miljoen zijn er te verwachten. De honger en hongersnood druk­ken op alle gebeurtenissen hun stempel, de kinderen beneden de twee jaar zijn reeds gestorven. Men re­kent er mee dat in de afgelopen zes maanden en in de komende winter vijfmaal zoveel mensen zullen omkomen als de gehele oorlog geëist heeft. Hoe heb­ben we ons daartegenover te stellen? – vroeg Dibelius. Zijn antwoord was: De Christen moet ook met vreugde de hongerdood kunnen sterven, want éen ding, voegde hij er bij, is wel duidelijk: in het Oosten hebben wij blijkbaar, naar Gods inzicht, nog niet genoeg geleerd in de school van het lijden. De mens is geneigd te zeggen: ik kan niet meer. God zegt daarentegen: gij kunt nog meer. Alleen het ge­loof leert ons begrijpen dat God hard jegens zijn kinderen kan zijn. In deze nood zullen wij ons in de eerste plaats zelf moeten helpen en niet op hulp van buiten onze verwachting bouwen. Door de zakelijke en toch diep-bewogen ernst werd deze vergadering indrukwekkend en tevens een beeld van de geweldige mogelijkheden en verantwoordelijkheden die de Kerk, als zij haar taak van verkondiging en dienst goed verstaat, heeft in deze wanhopige omstandig­heden waarin de wereld verkeert. Zoals een predikant van de Belijdende Kerk, dien ik enige dagen later sprak, het uitdrukte: Thans is het grote uur voor de Kerk in de gehele wereld aangebroken, want nu komt het er op aan het Woord met macht te verkondigen en de reddende daad der Liefde te doen.

Prof. Kraemer in. De Hervormde Kerk” van 10 Nov. 1945

En als berouw, dat veel te laat komt. maar dat ver­meld moet worden als een historisch getuigenis, dat weliswaar geen antisemiet van zijn pogen zal afbren­gen; maar wellicht een enkele verdwaasde helpen kan tot een gezond oordeel terug te keren, volgt hier het politiek testament van Robert Ley, zoals wij het aan de dagbladpers ontlenen:

“In dit politieke testament zegt de vroegere leider van het “reichs-arbeitsfront” o.a.: “Wij hebben God verzaakt en daarom heeft God ons verzaakt. In het antisemitisme hebben wij een fundamenteel gebod van zijn schepping geschonden. Het antisemitisme verwrong ons gezichtsveld en deed ons ernstige fouten maken. Het valt hard zijn fouten te erkennen, maar ’t gaat om ’t gehele bestaan van ons volk, dat in gevaar verkeert. Wij Nazi’s moeten de moed hebben ons los te maken van ’t antisemitisme. Wij dienen tot de jeugd te zeggen, dat het fout was.

Teneinde te verhinderen, dat ooit in Duitsland het antisemitisme weer kan oplaaien, stelt Ley voor de vorming van ’n commissie van Joden en niet-Joden. ten­einde Joden en Duitsers vreedzaam naast elkaar te laten leven. Een organisatie van onderwijs en propaganda zal deze nieuwe denkbeelden moeten verspreiden.

“Duits volk, ” zo eindigt Ley, velen van u denken wellicht, dat ik gek of een verrader ben. Zij beseffen niet, dat ik geen fout bega, maar slechts tot een logi­sche conclusie kom. Ik weet. dat mijn plan stoutmoedig is, maar het is mij thans volkomen duidelijk. Moge God mij helpen om mijn denkbeelden te geschikter plaats te berde te brengen. In Hem stel ik mijn ver­trouwen.

Uit Nieuw Israëlitisch Weekblad van 9 Nov. 1945

 

Oud Testamentische citaten bij Matteüs (slot)

(Matt. 23:35). Opdat op u kome al het rechtvaardige bloed dat vergoten is op aarde. . . van Abel tot… Zacharia de zoon van Barachia.

Hier wordt Zacharia, de zoon van Jojada die door Joas werd gedood in de tempel, als de laatste genoemd – omdat dit in Kronieken verhaald wordt en dat was het laatste boek van de Hebreeuwse Bijbel. Zó Schriftgetrouw was de geschiedenis­beschouwing van Jezus. Wel heeft (2 Kron. 24:21) Hij van­zelf wel geweten, dat Jesaja en Jeremia nog veel later werden gedood en Uria (Jer. 26:23) en dan nog velen onder Manasse. Maar de laatste in de Schriften was Zacharia. En zijn dood was profetisch… in de tempel… door de Vorsten van Juda.

(Matt. 26:31). Ik zal de herder slaan en de schapen zullen verstrooid worden. . . Jezus gevangen, de discipelen verstrooid – ’t was geprofeteerd in levendige toon door Zacharia (Zach. 13:07) Sla die herder, en de schapen zullen verstrooid worden, maar ik zal mijn hand tot de kleinen wenden.

(Matt. 27:09). Wanneer de bloedakker (Judas dood) is gekocht schrijft Matteüs: Toen is vervuld geworden hetgeen gesproken is door de profeet Jeremia. “En zij hebben de dertig zilveren penningen genomen… en hebben ze gegeven voor de akker van de pottenbakkers.

Woordelijk is deze tekst niet te vinden. Zakelijk wel, doch niet in Jeremia, wel bij Zacharia (Zach. 11:12-13) Brengt mijn loon. Zij hebben mijn loon gewogen, 30 zilver­lingen, een heerlijke prijs, werp ze henen voor de potten­bakker! Dat hier Jeremia wordt genoemd geeft moeilijkheden.

’t Is mogelijk dat een gedeelte der H. Schrift geciteerd is waarin Jeremia voorop stond – en waarbij Zacharia ook was gebundeld. Zo zeggen wij: Er staat in de psalmen Davids en geven dan een citaat van Asaf bijv.

Ook is ’t mogelijk, dat Matteüs werkelijk uit Jeremia citeerde en dat dit stuk van Jeremia is verloren gegaan. Er bestaat een apocriefe Jeremia-bundel en daarin komt werke­lijk deze profetie voor, zoals Mattheüs ze aanhaalt. Alleen staat de echtheid niet vast.

Dat Zacharia dan een soortgelijke profetie heeft is geen bezwaar, want dat komt veel voor.

Een derde mogelijkheid is, dat Mattheüs de profetie van Zacharia met pottenbakkersprofetieën uit Jeremia (als Jer. 18:02-15 en Jer. 19:01-15 en Jer. 32:06-09) heeft gecombineerd en dan ’t zwaartepunt in Jeremia zag.

Hoe vast de Here Jezus stond als vervuller der Heilige Schrift en hoe diep die Schriftwoorden in zijn hart waren gegrift, blijkt ontroerend als Hij in zijn hoogste mensennood ver­keert, als de angst der hel Hem doet beven. Dan schreeuwt Hij zijn angst uit met een woord van de Schrift.

David had profetisch geschreid in zijn nood tot God: Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten. . . en met veel meer diepte heeft Zijn grote Zoon, Zijn Here, dezelfde woorden overgenomen. Hier werden ze vervuld.

Maar zie nu, hoe zelfs de vertaling moet meewerken om de vervulling echt te doen zijn. David had Ps. 22 gezongen in het Hebreeuws. Duizenden Joden hadden het gelezen in het Grieks, de wereldcultuurtaal, toch niet hun eigen taal.

Jezus sprak als moedertaal het Aramees dialect. En het is in dat dialect, in zijn moedertaal, dat Hij (Ps. 022:002) uitriep. Het woord der Schrift, dat, wat de Schrift zegt was in Hem vlees en bloed geworden – was in Hem eigen taal geworden, zo dat Hij het spontaan in eigen dialect heeft gesproken en zeggende heeft vervuld.

Zo kan ook óns onze Hollandse Bijbel, door hetgeen de Schrift zegt, worden tot eigen taal – en zo zuiver Woord Gods worden, dat we in de praktijk geen behoefte hebben aan de “oorspronkelijke tekst” of rouwig zijn, dat de eerste handschriften verloren zijn, of ons druk zouden maken over verschillen in de woordjeskeuze.

Ik zeg voor de praktijk van Schriftkennis. Er is een zeer te waarderen wetenschap omtrent de handschriften en de woordjes; er is studie van Grieks en Hebreeuws – maar wetenschap is niet nodig voor ieder gelovige in de praktijk.

Onze Here riep Psalm 22 uit in zijn moedertaal. Dus niet letter­lijk. Wie er “letterlijk” waren – de spotters bij het kruis. Die hóórden Eloi – en verstonden heel goed – en zij maakten er van dat Hij Elia riep.

Ook in onze tijd is er de Schriftkritiek die vooral veel drukte maakt over de letters en woorden en die overal “fou­ten” vindt of fantaseert, maar die de Schrift niét verstaat en die niet luistert naar wat de Schrift zegt.

Alsof het maar kunstig verdichte fabelen waren! die ons schone leringen voorhouden evenals de Veda’s en de Koran.

1. J.

 

God zorgt.

God zorgt. Maar wie gelooft dat? O ja, een paar maanden geleden, toen wij nog midden in de hongerwinter zaten, ja, toen waren er wel ogenblikken, waarop wij het hebben uitgesproken of gedacht: God zorgt! Dat was, wanneer er onverwacht een pakje levensmiddelen van familie of goede vrienden uit het Noorden of Oosten bij ons binnenkwam.

Maar nu? Nu zorgt immers Engeland en Amerika voor ons en ook onze eigen Regering is alweer druk aan het zorgen. En daarom begint “God” alweer aardig bij ons op de achtergrond te raken. Natuurlijk, wij weten het wel, God zorgt ten slotte ergens achter de schermen voor ons allemaal en wij willen het misschien zelfs nog wel toegeven: als God niet zorgde, zouden ook Engeland, Amerika en onze eigen Regering niet hebben kunnen zorgen. Maar ja, die God daar ergens achter de schermen is zó ver weg, dat je moeilijk doorlopend aan Hem denken kunt. Het is wel prettig te weten, dat Hij er is en dat dus ten slotte deze wonderlijke wereld met haar nog wonderlijker bewoners niet helemaal aan zichzelf overgelaten is. Het geeft wel een veilig en rustig gevoel dat te weten, maar heel veel heb je er toch ook niet aan en eigenlijk zouden wij het misschien toch wel zonder Hem kunnen stellen. De wereld draait nu eenmaal en zij zal nog wel een tijdje blijven draaien. Dat duurt onze tijd wel uit!

Zo redeneren heel veel mensen. Zij willen het wel aan­nemen (wanneer u er nu bepaald op staat), dat er een God is; maar Hij kan er ook even goed niet zijn, menen ze. Een erg belangrijke kwestie is het niet. Het voornaamste is, dat wij weer wat te bikken hebben en dat er gaandeweg weer een beetje schot in het leven begint te komen. Laten wij eten en drinken en vrolijk zijn. Want het leven is kort, de tijd gaat snel en wat “hierna” komt, daar heeft nog niemand ons het rechte van kunnen vertellen.

En nu staat hierboven: God zorgt. Alsof dat de gewoonste zaak van de wereld was God zorgt. Niet ergens ver weg achter de schermen. Maar hier en nu, in uw en mijn per­soonlijk leven. Hoe weet ik dat? Hoe kan ik dat anders zeggen dan omdat ik om een stichtelijk praatje verlegen ben.

God zorgt. Dat zeg ik niet. Dat zegt God Zélf. Dat zegt Zijn Woord, dat zegt Jezus. Dat op ons toe gesproken Woord is Gods zorg voor ons. Want door dat Woord regeert Hij ons en staat ons bij. En dat Woord is geen raadsel-woord, geen geheim, dat alleen ingewijden vermogen te verstaan. Dat Woord is er voor eenieder van ons. Het is uitgesproken. Negentienhonderd vijfenveertig jaar geleden werd het openbaar en sindsdien gaat het rond over de ganse aarde, zoekend waar het tot een mensenhart toegang vindt. Het wordt verjaagd en vervolgd, gesmaad en gelasterd. Maar dood noch hel hebben het kun­nen weerhouden. Het is een vuur, dat de koude der wereld verdrijft: God zorgt! Het is een licht, dat ons niet in de duisternis laat: God zorgt! Het is brood uit de hemel, dat onze levenshonger stilt: God zorgt! Het is levend water, dat onze dorst naar gerechtigheid voldoet: God zorgt! En zo zouden wij door kunnen gaan. Wie Jezus Christus zegt. zegt: God zorgt! Nu en hier. midden in de verborgen nood van ons leven; midden ook in de duistere diepten van onze schuld. God zorgt: God vergeeft. God redt. Ook daar. waar mensen blijven haten en waar mensen geen uitkomst zien.

1. K.

 

Door ’t duistere dal (gedicht)

Door ’t duistere dal van de tijden

gaan Jezus’ discipelen voort,

zij zijn het die dulden en lijden

zij volgen gelovig Gods woord.

En de wereld hoont hun geloven,

zij huldigt slechts rijkdom en macht,

zij laat zich de aarde niet roven

en lacht om het oordeel, dat wacht.

Doch Jezus’ discip’len gaan verder

zij bidden en zingen hun lied,

zij volgen de enige Herder,

en zien naar het land in ’t verschiet.

Zij zijn slechts de dwazen, de onwijzen

die volgen de God van een kruis, –

doch eenmaal, aan ’t eind van de tijden,

dan wieken zij juichend naar huis.

Br.

 

Tabernakelgemeente en Tabernakel zending. door Zr John. H. Ekering.

Kent U de Tabernakelgemeente uit Parijs? De Tabernakelgemeente onderscheidt zich van vele andere onder meer door het feit, dat zij “uit het geloof” leeft. Daar­uit volgt:

1e: dat zij zich ieder persoonlijk beroep op iemands beurs ontzegt (evenals bazaars, prikkaarten, loterijtjes, enz.) en alleen geld vraagt in het gebed aan God.

2e: dat zij geen geld uitgeeft, voor ze het eerst heeft ont­vangen, Zij gelooft, dat de Here, als Hij geeft voor Zijn eigen werk, dat natuurlijk op tijd zal doen en niet te laat. Ook neemt zij naar de letter het Schriftwoord: “Zijt niemand iets schuldig”.

3e: dat ieder van de gemeenteleden uit eigen middelen tot de uiterste grens van zijn kunnen geeft. Want men kan niet aan God vragen om geld, als men het zelf in zijn zak heeft.

U meent, dat dit al een heel wankele financiële basis is? Sinds 1921, het jaar waarin de gemeente besloot het met God alleen te wagen, heeft de Here haar geschonken:

1e: een mooi kerkgebouw, dat in de tijd, toen de frank nog zijn waarde had, een miljoen francs gekost heeft.

2e: een parochiaal huis, waarin verschillende medewer­kers hun woning hebben gevonden, en waarin ook een Christelijke boekhandel is gevestigd, prachtig instru­ment tot verspreiding van de Schriften en van goede lectuur.

3e: een tehuis voor de ouden van dagen van de gemeente.

4e: een vakantiekolonie met alles wat daarvoor nodig is.

5e: een Zendingsveld aan de Ivoorkust, waar 10 blanke en evenveel zwarte zendelingen het evangelie brengen. In Parijs zelf heeft de gemeente 9 medewerkers, die al hun tijd aan de arbeid in Gods Koninkrijk geven en allen leven uit het geloof, evenals al onze zendelingen. En het heeft niemand van die broeders en zusters gedurende al die jaren aan iets nodigs ontbroken.

Er was nimmer aan het eind van het jaar een tekort in enige kas.

Wat dunkt U? Is de financiële basis zo wankel? De Tabernakelgemeente heeft het voorrecht een uitgespro­ken Zendingsgemeente te zijn. Behalve de bovengenoemde zendelingen op ons eigen zendingsveld, zijn er nog 40 van hare leden op andere arbeidsvelden werkzaam. In het geheel 50 van de even meer dan 300 leden van de gemeente: is één van de 6. In Parijs en de voorsteden wordt gearbeid:

1e: door intense colportage van huis tot huis en van deur tot deur;

2e: door samenkomsten voor kinderen en voor de rijpere jeugd;

3e: door evangelisatie-samenkomsten;

4e: door huisbezoek;

5e: door verspreiding van traktaten en andere lectuur;

6e: door ziekenbezoek in de hospitalen.

Een volgend maal hoop ik U iets meer van die arbeid te vertellen. Misschien neemt U voor ditmaal in Uw hart de overtuiging mede, dat God getrouw is en machtig om voor je Zijnen te zorgen, onder welke omstandigheden dan ook. Hebt dus goeden moed!

 

Ziet, Hij komt

Bespreking van de Openbaring van Johannes (34) Het eerste zegel (Openb. 06:02).

Reeds dadelijk bij het eerste paard komen we voor de moeilijke vraag. Wat of wie stelt deze ruiter op het witte paard voor?

En misschien wel nergens in de Openbaring zijn de ver­garingen zo radicaal tegengesteld.

Er zijn velen die zeggen: het is de symbolische voorstelling van de zegetocht van het Evangelie of van de overwinning van Christus.

Juist de witte kleur doet ons denken aan iets heiligs. Nu is ongetwijfeld het Evangelie door de wereld gegaan, aan de verste oorden. Toch zijn er grote bezwaren om aan te nemen, dat dit hier bedoeld wordt. Immers dit uitgaan van het Evangelie begon reeds in Jezus’ dagen. Het woord: “Kom” zou dus reeds lang vóór Patmos hebben geklonken en dan zou dus toen reeds het eerste zegel zijn geopend. En we hebben met elkander gezien: dit is onmogelijk. AI hebben deze paarden in de geschiedenis voorlopers gehad, de eigenlijke paarden gaan eerst uit tegen de tijd van het einde. En dan juist zal het evangelie niet overwinnend zijn, doch overal worden tegengesproken, zodat de Heiland met het oog op deze dagen vraagt: “Doch, als de Zoon des mensen komt, zal Hij dan het geloof vinden op de aarde?” (Luc. 05:08). De vele martelaren van deze tijd getuigen van de algemene tegenstand. Jezus heeft de prediking van het evangelie wel vergeleken met het uitgaan van een zaaier, doch nimmer met de triomftocht van een al-overwinnend veldheer.

Een tweede verklaring ziet in deze witten ruiter Christus, Die ten gerichte komt. Tweeërlei grond is er voor deze mening. In de eerste plaats de beschrijving uit Psalm 45:

Gord uw zwaard om de heupen, o held.

Omkleed U met glorie en luister;

Vol moed op Uw ros voor waarheid, onschuld en recht!

Uw rechterhand lere U machtige daden;

Scherp zijn uw pijlen: volkeren liggen onder Uw voet.

’s Konings vijanden ontzinkt de moed!

Ten tweede wordt in hoofdstuk 19 een soortgelijke voor­stelling van Christus gegeven

Toch zijn er bezwaren, die bij nader overdenken ons tot andere gedachten brachten. Wij stellen echter voorop, dat wij niet in het minst willen twisten met hen, die een andere mening zijn toegedaan.

In de eerste plaats dan heeft het reeds velen bevreemd, dat deze ruiter incognito rijdt. De naam van een overwin­nend veldheer werd steeds op allerlei wijze bekend gemaakt. Zo draagt Christus in hoofdstuk 19 op kleed en dij geschre­ven de namen: Koning der koningen en Here der heren.

Bovendien wordt in dit gedeelte nog gezegd: Zie, een wit paard; en Hij, die daarop zat, wordt genoemd Getrouw en Waarachtig.

Slechts dan als een veldheer, zoals eens Achab, niet wilde weten wie hij was, verzweeg hij zijn naam. Uit alles blijkt, dat deze ruiter anders is, dan hij schijnt.

Dit blijkt ook zeer duidelijk uit zijn gevolg. In hoofdstuk 19 volgen op de witten ruiter de hemelse heerscharen. Doch deze ruiter gaat aan het hoofd van een afgrijselijke demoni­sche stoet: oorlog, honger en dood.

Nu is er tussen deze ruiters een natuurlijke samenhang. De oorlog brengt mede honger en deze twee veroorzaken weer de dood. Kunnen we dit nu toepassen op Christus? Is Hij de oorzaak van oorlog, honger en dood?

Maar er zijn meer bezwaren om in deze ruiter Christus te zien. Het kenteken van deze ruiter is de boog en de krans van de overwinnaar (die, let er op: hem gegeven wordt en niet zoals de koninklijke hoeden in Openbaring 19 bij hem behoort). Deze boog en krans zijn trekken, die iedere burger van het Romeinse rijk dadelijk deden denken aan de Parten, die voortdurend de oostgrens van het rijk onrustig maakten en voor de Romeinen dezelfde schrikgestalten betekenden als voor de Middeleeuwen de Hunnen en later de Turken. De ruiter in hoofdstuk 19 heeft een zwaard, waar­mee gestreden wordt als man tegen man. Hij voert krijg in gerechtigheid.

Ten slotte willen wij er op wijzen, dat deze ruiters tevoorschijn worden geroepen door de levende wezens, die niet de directe goddelijke macht, doch de indirecte werking Gods door de Cherubs en natuurkrachten voorstellen. De ruiters, die oorlog, honger en dood voorstellen, komen voort uit natuurlijke oorzaken. De komst van het evangelie of van Christus is nooit uit natuurlijke oorzaken, doch is van boven. Ook is het niet denkbaar, dat een cherub met een kort bevel: “Kom”, Christus zou tevoorschijn roepen. Hier klinkt de toon van een meerdere tegen een mindere en niet de heilige schroom, die gans de schepping vervult tegenover het Lam.

We hebben hier mijns inziens te doen met de opkomst van een ideologie, die schijnbaar op aarde vrede en gerechtigheid wil brengen. Een menselijke imitatie van het vrederijk van Christus. Het is die alles steeds meer omvattende organisatie, die christenen en ongelovigen in valse vrede tezamen brengt tot oplossing van de sociale noden en problemen.

Wij hebben in onze dagen een “type” van deze ruiter op het witte paard meegemaakt in de opkomst van het Nationaal Socialisme. Zelfs vele christenen in Duitsland hebben zich aanvankelijk door deze leer laten begoochelen. Rechtvaardige verdeling der goederen, welvaart voor ieder, samenbundeling van alle nationale krachten werden voor­gespiegeld. Steeds groter werd deze macht, die wetenschap, cultuur, kunst en pers aan zich onderwierp en dienstbaar maakte aan de nationale zaak. Dit systeem is een gewillig instrument in de handen van één persoon, die de macht in handen weet te krijgen. We zien ditzelfde in het heden­daagse Rusland.

Zo zal deze schijnbare eenheid de voorbereiding zijn van, of samenvallen met, de dictatuur van de antichrist, die evenals zijn vele voorgangers in de wereldgeschiedenis dit deden, iedere stem zal smoren, die in dit eenheidskoor niet meezingt en zelfs naar de wapenen zal grijpen om ieder land, dat het met deze ideologie niet eens is, te dwingen zich te onderwerpen. In deze wereld zal het individualisme een anachronisme zijn. Het wordt beschouwd als verraad aan de wereldvrede.

Deze ruiter op het witte paard zal de oplossing brengen of trachten te brengen voor de klassenstrijd, voor de religieuze verdeeldheid en commerciële wantoestanden. Hij zal de Joden aan zich verbinden door hen eindelijk weer terug te leiden naar hun Nationaal Tehuis.

Deze tijd is de tijd van “vrede, vrede en geen gevaar”, waar Gods Woord over spreekt. De tijd van grote aardse voorspoed en ongekende technische en culturele ontwikkeling.

Br.

 

Een gevangene en toch… (deel 18)     door Corrie ten Boom

Uren zitten wij nu in niets doen aan de tafel naast elkaar. Er komt langzamerhand een vervelende stemming over ons. Er wordt gemopperd, gekankerd en de gesprekken zijn niet meer opbeurend. De gangloopsters uit Scheveningen moeten ons regeren als de “hogeren” afwezig zijn. Het zijn bijna alle aardige jonge meisjes, die een grote verantwoor­delijkheid dragen en lang niet altijd opgewassen zijn tegen dit zware werk.

Daar bedenkt Betsie een plannetje. Zij richt een “ver­eniging” op. Hoe kan het anders, zoveel Hollanders bijeen en dan geen vereniging? Het lidmaatschap is heel eenvoudig: “Wie lid wil worden moet beloven zijn best te doen nooit te mopperen, te klagen of kwaad te spreken en alleen maar bemoedigend met anderen te praten. Ten tweede nemen zij zich voor alle opdrachten van de gangloopsters te ge­hoorzamen”.

Een kleine club spreekt af, dagelijks te bidden dat de stemming goed wordt en blijft.

’s Avonds moeten wij alleen reeds om zes uur naar bed. We mogen ons voor die tijd niet wassen of tandenpoetsen. De Wachtmeisterinnen verdwijnen en laten het toezicht over aan het Sarasani meisje. We liggen op bed lang te praten. We hebben de tijd, het is nog veel te vroeg om al te slapen. Wat zijn er fijne mensen bij. Ik sluit vriendschap met verscheidene van hen.

Overdag is de “Generaal” veel bij ons. Ik merk dat ik bang ben voor haar. Zij is krachtiger dan de andere vrou­wen, die blijkbaar moeite hebben orde onder ons te houden. Appèl onder haar leiding is ellendig door haar sarcastische opmerkingen, haar wreed gezicht en haar onbarmhartige straffen. Zij laat ons uren staan. Een zwanger vrouwtje valt flauw; onbewogen kijkt ze er naar.

Als de dokter komt en mij oppervlakkig onderzoekt, zegt hij: “Je hebt tuberculose, je moet op bed blijven. “

Ik ga na het appèl naar haar toe en vraag haar of ik dicht bij het raam mag liggen, nu ik overdag ook niet op mag blijven.

“Du solst heute arbeiten, und hart arbeiten, dann wird dir die tuberculose wohl vergessen, ” is haar antwoord.

Ik voel mij zo goed, dat ik wel geloof op te kunnen blijven, maar de lelijkheid van haar antwoord kwetst mij.

Dreiging.

Juist als ik in het gelid sta om naar het touwdraai-commando te gaan, worden Betsie en ik uitgeroepen. De generaal heeft enige formulieren in de hand.

“Jullie bent vrij, ” fluistert een gangloopster. “Dat roze papier is altijd een teken dat een gevangene “entlassen” wordt. “

Het juicht van binnen in me. Jammer dat ik die anderen moet achterlaten.

“Jullie gaat ook vast gauw naar huis, de oorlog zal niet lang meer duren, ” troost ik hen.

Wij verdelen het meeste van onze bezittingen; straks zullen we net zoveel krijgen als we nodig hebben, dan zijn we bij vrienden en familie thuis. . .

Ontroerd groeten de anderen ons. Zij gunnen het ons van harte. Enkelen twijfelen of het waar is dat we vrij komen.

Met de “Generaal” gaan we naar een kantoor. Het is stralend weer. Betsie en ik lopen hand in hand. Onze be­zittingen die wij bij het binnenkomen in de gevangenis hebben ingeleverd, worden ons op het kantoor teruggegeven. We hebben nu ons horloge, ring en geld terug. Geld is iets van de normale maatschappij. Straks zullen we daarmee een kaartje kunnen kopen en op reis gaan naar huis! We moeten een heel eind lopen naar het gebouw van de grote uitgangspoort. Hier moeten wij staan met een tiental mannen op een rij. We zijn nu vier vrouwen. Het uitzicht is prachtig op struiken en bloemen. Ik zie een paar mannen die opgejaagd worden. Ze moeten voor een fietsende officier uitrennen van de ene barak naar de andere. Er is zoiets lelijks in de uitdrukking op het gezicht van die officier. Hij lacht of hij iets heel vermakelijks meemaakt. Wat kan lachen wreed zijn.

Een van ons vieren wordt kort verhoord en zij laat zich ontvallen dat zij een Jodin is. Zij wordt nu meegenomen en geplaatst naast de grote poort. Voor een hoge muur moet zij met de rug naar ons toe gaan staan. Zij is mager en spichtig. Zij heeft heel weinig kleren aan. Een onzegbare ontreddering spreekt uit haar hele houding. Waar zal zij heengaan? Wat een diep ongelukkig mens staat daar. Zij is op dat moment een symbool van het leed van haar volk.

“Hoe lang nog Heer? O, erbarm U over Uw oude volk Israël!” smeek ik.

Een van de mannen naast mij roept ineens:

“Wie bidden kan, moet het doen; wij weten geen van allen wat er met ons gaat gebeuren. “

“Ja, wij kunnen bidden, ” antwoordt Betsie, “wij zullen het doen. Maar eigenlijk dachten wij dat we vrij kwamen. Is dat niet zo?”

“Nee. ” zegt de man en er klinkt medelijden in zijn stem. “Vrij komt u niet. U gaat de bunker in of nog erger, nie­mand weet het. “

“Dan heeft God hier zeker nog werk voor ons te doen. ” zegt Betsie dapper. Even later gaat zij zingen. Er is geen bewaking in de buurt, dus niemand verbiedt het ons. Op dat ogenblik ervaar ik een eigenaardige tegenstrijdigheid. Ik geniet werkelijk van het prachtige weer, de bloemen, struiken en wijde luchten en ook van het zingen, en tegelijk voel ik een intense spanning.

Betsie zet in:

Laat ons groot van Jezus denken

Van zijn liefde, trouw en macht;

Alle dingen zal Hij schenken

Dien, die veel van Hem verwacht.

“Opstellen in vijven, ” wordt ons toegesnauwd.

Naast me staat nu een medegevangene in een marechaus­see-uniform, dat erg gescheurd is. Hij neemt van Betsie haar pak over, want zij laat het bijna vallen.

“Mijn hart klopt zo vreemd, ” zegt zij. Ik voel haar pols en haar hartslag is zeer zwak en ongeregeld.

Wij gaan weer naar een ander kantoor waar wij al onze bezittingen weer af moeten geven. Is deze hele vertoning bedoeld als een kwelling, een plagerij? Waarom ons niet meteen gezegd waar wij heen gaan? Even later worden wij naar de binnenplaats van de bunkers gebracht. Aan drie zijden sombere cellen, kleine getraliede vensters, met een schuin afdakje erboven om vooral maar heel weinig licht binnen te laten. Ik weet dat hier gruwelen gebeurd zijn. Vrouwen zijn hier opgesloten geweest, door gebrek aan lucht gestikt.

Lang, heel lang moeten wij hier staan. Ik kijk naar de mannen die naast ons staan. Het zijn krachtige gezichten, ik lees wel bezorgdheid bij sommigen, maar ook een moedig aanvaarden van komend gevaar of leed. Wat zijn dit goede Nederlanders, waarnaast ik zij aan zij moet strijden.

“Help mij om dapper te zijn. Heer, ” bid ik.

Hoog in de lucht tekent een Engelse vliegmachine een lange witte streep.

De dreiging van de bunker wordt afgewend. Het einde van de dag van spanning brengt ons wel niet de zo zeer verlangde vrijheid, maar wij worden naar het “Lager” van Vught gebracht.

Het is nu al tegen de avond. Bijna de hele dag heeft dit spannend gaan en staan geduurd. Wij zijn doodmoe als wij bij de woonbarakken aankomen.

 

 

1945.08.25

De “vrome” laster huichelt altijd diepe pijn,

ze gaat met hangend hoofd, wil liefdes dochter zijn,

ze weent om ’s broeders val, spreekt van zijn “oude mens”,

zo sluipt ze kweez’lend rond als Satans felst venijn.

Br.

 

De antithese onvermijdelijk

Al wat gij doet met woord of werk. doet het alles in de naam van de Here Jezus; God, de Vader, dankende door Hem. (Kol. 03:17)

Daar Christendom en humanisme twee levensbeschouwingen zijn, die en in uitgangspunt én in doel geheel verschillend zijn, daar is het duidelijk dat de antithese onvermijdelijk is.

Waar we echter, hoewel niet van de wereld, toch in de wereld geplaatst zijn, daar zullen we telkens voor de vraag geplaatst worden: zijn de wegen, die het humanisme be­wandelt, de middelen die het gebruikt om het doel te bereiken, verschillend van de onze? Met andere woorden kan er in deze tijd van opbouw en herstel der krachten sprake zijn van een vruchtbaar samenwerken?

Waar we zagen hoe het doel van het Christendom ruimer en hoger is dan dat van het humanisme (namelijk de ere van God), daar is het toch zo, dat het doel van het humanisme: de opheffing, de veredeling van de mens, vrede, gerechtigheid en vrijheid eigenlijk eerst recht veilig zijn in het christen­dom. Zij zijn gegarandeerd in het woord van Christus: Zoekt eerst het koninkrijk Gods en al deze dingen zullen u toe­geworpen worden. Het christendom maakt de mens eerst waarlijk mens. En waar het ware humanisme in gevaar is, wordt ook de Kerk bedreigd. We hebben het deze jaren gezien – waar de strijd gevoerd wordt tegen barbarisme, tegen dictatuur en de knechting van het geweten, daar strijden christendom en humanisme op éen front. We zullen ook in de toekomst samen te strijden hebben tegen de verwording en de bedreiging van het menselijke, tegen de verwildering der jeugd, en voor de vrijheid van het geweten. Al staan we op zeer verschillende grondslag, toch kan er in vele praktische zaken sprake zijn van een vruchtbaar samenwerken.

Laten we goed begrijpen: de antithese is onvermijdelijk, doch zij wordt niet gezocht. Het is niet nodig deze als partijleuze telkens weer naar voren te brengen op ieder gebied en zodoende de krachten te verdelen, die anders samen gebundeld konden worden. De ware antithese is de noodzakelijke scheiding, die ons bedroeft, doch die we aanvaarden om Christus wil, bij de valse antithese gaat het om eigen partij of organisatie groot te maken.

Toch zal ook in de praktijk van het dagelijks leven, in de middelen die beiden gebruiken de antithese zich open­baren. De christen staat namelijk anders tegenover het gebruik der middelen dan de ongelovige. Al gebruikt hij dezelfde methodes en werkwijzen, hij gebruikt ze anders: want hij verwacht het er niet van.

Zo zullen we samenwerken in de strijd tegen de oorlog, doch we zullen anders werken: immers wij weten dat de uiteindelijke wereldvrede niet door onze bemoeiingen, doch alleen door de grote invasie van Christus zal bereikt worden.

Het handvest der volkeren wordt dan ook door de christen anders gelezen als door de wereldling.

Wanneer de christen een nieuwe opvoedingsmethode toe­past, dan doet hij dit, omdat hij alle hem gegeven middelen wil gebruiken om de gaven en krachten van het kind tot volle ontwikkeling te brengen, om er een goed mens van te maken, doch hij weet tevens, dat al deze middelen niet zullen baten, als God niet zelf het kind verandert en als het ware opnieuw baart door Zijn Heilige Geest.

Boven al de middelen, die wij gebruiken en boven al ons werken tezamen met de wereld, lezen wij toch steeds het woord van de psalmist: Zo de Here het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden de bouwlieden daaraan, zo de Here de stad niet bewaart, tevergeefs waakt de wachter.

Dwaas is het om niet te bouwen en niet te waken voor de vrede, doch wel zullen wij het steeds doen met het weten, dat we afhankelijk zijn van Hem, die ons schiep.

Daarom komt ook hier weer de antithese naar voren en wel het scherpst in twee middelen die de christen gegeven zijn als zijn machtigste wapens: namelijk het Woord en het gebed.

Het Woord, dat doorgaat tot het binnenste van de mens en oordelend werkt in het leven van de volwassene en van het kind, is het middel, om toegepast door de Geest, de harten te veranderen. Een waarlijk goede maat­schappij zal zich vormen, daar, waar de mens luistert naar dit Woord. Het is meer dan alle sociale wetgevingen. Want zeker, deze zijn nodig en zullen ook door de christen moeten gebruikt worden om te komen tot een rechtvaardige behandeling van de arbeider. Ze zijn noodzakelijk in een wereld, waar de mens door uitzuiging en slavernij zichzelf tracht te verrijken, doch zij leren geen ware naastenliefde en weldadigheid. Gods Woord verandert het hart en zegt tegen de werkgever: Gij, heren, betracht jegens uw dienst­knechten recht en billijkheid; gij weet toch, dat gij ook een heer in de hemel hebt.

Maar zij zegt eveneens tegen de werknemer: “gehoor­zaamt uw heren in alles, niet als mensen die hen naar de ogen zien, maar met eenvoud des harten in de vreze des Heren. “

Het Woord, dat hoger staat dan alle opvoedingsmethoden, omdat dit, het kind stelt tegenover de Allerhoogsten, aan Wie het ook van zijn verborgen daden – verantwoordelijk­heid schuldig is, maar dat het ook spreekt van de ver­zoening en bevrijding van zijn zonden en hartstochten door het bloed van Christus. Het opvoeden tot een deugdzaam leven is nuttig, doch de verlossing en reiniging van de zonde is oneindig meer.

Zo is het ook met het andere ons gegeven middel: het gebed. En juist hier wordt de antithese het aller scherpst. Want het gebed is wel ons aller krachtigst wapen: het is een beroep doen op Gods vrijmachtige soevereiniteit en op Zijn grote mensenliefde. Hier wordt ons gevoel van af­hankelijkheid van God omgezet in diepe vreugde, omdat wij zo’n machtige Vader hebben.

En dit alles is nu in het oog van de humanist nutteloos. Het ligt ver buiten zijn denken.

Nu dreigen hier voor de christen twee gevaren. Aan de ene zijde is er een ziekelijk mysticisme, dat de natuurlijke, ons gegeven middelen uitschakelt. Zomin als de ouders het straffen en opvoeden mogen nalaten om enkel voor het kind te bidden, zomin mogen wij ten opzichte van de maat­schappij, de middelen, die God ons gaf om onrecht en keren, verwaarlozen.

Doch omgekeerd – en dit gevaar is even groot – moeten wij er ten alle tijde er voor waken, dat we niet onder invloed van de humanistische wereldbeschouwing het gebed gaan minachten. De wereld kent dit middel niet en begrijpt het niet. Wie op onderwijsconferenties na bespreking van alle mogelijke methodes zou spreken over de kracht van het gebed, zou vreemd worden aangekeken. Zo is het ook op staatkundig gebied. Daar rekent de wereld enkel met sociale verordeningen, conferenties en allianties.

Daarom zal de christen aan alle pogingen tot bevordering van de vrede, tot verbetering van de sociale toestanden medewerken, doch hij doet het anders als de wereldling. Hij doet het biddend. Hij doet het zoals de gelovige arts ziekte en dood bestrijdt, die weet, dat deze middelen zonder Gods zegen geen waarde hebben en dat hij ook nimmer ziekte en dood uit de wereld zal kunnen verdrijven.

Want deze ganse wereld ligt onder de vloek der zonde en wacht op de dag van de bevrijding der kinderen Gods.

Br.

 

Offertypen van het O.T. door dr. W. ten Boom te Hilversum.

1. Het brandoffer (Lev. 01:01-09).

Wat van alle offers van het Oude Testament geldt, geldt wel bijzonder van het brandoffer, dat alle centrale trekken van de offerdienst omvat. Het dient niet tot onderwerping, maar tot opbouwing. Het stervende in de mens moet sterven en het offer is een snel proces, waarin de doodskrachten hun eindpunt bereiken. Maar het is tevens en vooral een levensproces, waarin al wat levenskrachtig is, wordt opge­wekt. Wij Europeanen dragen nog altijd iets van de angst van het heidendom met ons mee en daarom hebben wij altijd min of meer moeite met de gedachte van opbouw. Wij voelen ons meer thuis in de afbraak, ook in de zelf-afbraak en maken dan ook bij voorkeur van God een grote Afbreker, een “Kaputmacher” zei Blumhardt Sr. Maar God is een God van opbouw en niet van afbraak en de offerande is een snel proces ter genezing en ter bevrijding en niet tot verergering van het leed en versombering van het leven.

Het brandoffer loopt uit in de vuurbrand, die het al verteert. Nu zijn wij geneigd, getrouw aan onze negatieve methode, er onmiddellijk bij te voegen: Ja zeker, het vuur brandt en verteert. En dit is waar, maar slechts als moment in het Goddelijk bestuur. De Hebreeër dacht zich de zaak anders. Bij vuur dacht hij in de eerste plaats aan iets positiefs, aan het zonnevuur, dat licht en warmte verspreidt. Als het geweken is, overheersen de duistere machten; de mens tast hulpeloos rond in het duister, kan zich niet oriënteren en loopt gevaar zich te stoten. Maar nu komt de zon op. Het zonnevuur brengt verkwikking, wekt krachten, geeft uitzicht, groeikracht en wasdom aan de mensen en aan de natuur. Nu, dat doet God ook met Zijn hemelvuur. Dat vuur klaart op, richt, vertroost, helpt, bevordert. “De God, Die door vuur antwoordt, Die zal God zijn”, zegt Elia en wij zingen met Luther:

 

Geest des Heren, kom van Boven,

Laaf met Uw genadegloed.

Alle zielen, die geloven.

Doe hen blaken door Uw gloed.

 

Wat ligt er op het altaar? Kop, voor- en achterpoten en allerlei organen van het dier. Maar het heeft geen betrekking op het dier. Wat er met deze offerdelen wordt gedaan, heeft betrekking op de mens, die erin wordt ver­tegenwoordigd. De kop vertegenwoordigt het hoofd van de offeraar, de voorpoten zijn armen, de achterpoten zijn benen en aan en in deze offerdelen drukt de mens uit, wat hem­zelf moet of zal geschieden. In zoverre, is het dier plaatsbekledend voor de mens. Om b. v. kracht bij te zetten aan de betuiging van de psalmist, dat Gods liefde hem tot in merg en been doordringt, zegt hij: “brandoffers van merg- beesten zal ik U offeren”. (Ps. 066:015). En als de offeraar doende is met deze offerdelen, geeft hij uiting aan de gedachte van Lodensteyn:

Het oog in ’t zien, de voet in ’t wandelen

Dat in mijn denken, spreken, hand’len

In alles Uw beeltenis blijk’.

In de eindbrand van dit offer voelt de zondaar zich tot zijn recht komen; alles in zijn leven komt op hoger plan. Hij gevoelt zich in de Goddelijke vuurstroom opgenomen, gelijkgeschakeld in het hemelleven Gods. De glans van deze eindoplossing ligt de offeraar reeds op het voorhoofd als hij met het offer begint. Immers; de inleidende acte is de vrolijke toenadering, waarbij hij zeggen kan: “Komt, nadert voor Zijn aangezicht, zingt Hem een vrolijk lof­gedicht”. Dan legt hij dankbaar zijn hand op des brand­offers hoofd, “opdat het voor Hem aangenaam zij hem te verzoenen”. Het is geen zwaar corvee, het is geen diep vernederende acte, maar een ‘ zielverheffend gebeuren, die offercultus. Het is in de grond voor de mens een “aangenaam” bedrijf. Wel is dank het begin en dank het einde van de offerhandeling. Zij stelt de mens echter ook (maar niet uitsluitend) zware eisen. Hij moet zijn volle nood aan God uitleveren en dit wordt uitgesproken in de 2e handeling de z. g. slachting. Hierbij ligt het zwaartepunt op het uitstorten van het bloed. Ook weer iets, dat op de mens betrekking heeft. De offeraar stort zijn bloed, d. w. z. zijn ziel voor God uit en daarin stelt hij zijn doodsproblemen en beeldt dit uit aan het dier. De zonde heeft zijn levenskracht verbroken, het bloed, drager van het leven, vloeit lijdelijk uit als het bloed van het offerdier.

Beeld van Hem, Die als de Middelaar en Vertegenwoordiger van heel de mensheid, Zijn ziel om onzentwille heeft uit­gestort in de dood.

Maar de offerhandeling is de voornaamste, namelijk de verzoening. “Dat is de kern van heel de offerdienst” (Mamonides). De priester treedt naderbij en vangt in naam van Israëls God het bloed op. Het angstig, bruisende bloed, beeld van hartstocht en van wanhoop. Hij zegt tegen de offeraar, die zelfstandig zijn zonde heeft beleden: geef het bloed maar aan mij, niet gij, maar God weet er raad mee en als bewijs daarvan werpt hij het bloed tegen het altaar. Daar komt het tot rust, tegen de vaste, opvangende kracht van God, zoals de bruisende stortzee tegen de harde dijk van basalt aan de kust te pletter slaat en tevens tot rust komt. Zo wordt de nood, de menselijke bloednood, bij God tot rust gebracht en gestild.

Hier koortsen onze hartstochten uit; hier komen onze zenuwcomplexen tot rust. Hier wordt de te hoop gelopen kracht uiteengelegd en omgezet in nieuwe energie. Het altaar Gods is eindpunt en rustpunt, maar tevens een vernieuwd krachtcentrum voor een in zonde verloren mensheid. Verzoenen betekent: tot rust brengen, uitdoven, beschermend bedekken, zoals de hand de kaarsvlam uitdooft. Staande voor het kruis van Christus (dat is het altaar bij uitnemendheid) zegt de mens:

Dat Uw bloed mijn hoop doen wekke,

en mijn schuld voor God bedekke.

Dit is een zuiver Goddelijke actie, waarbij de mens steil afhankelijk is. De mens stelt zijn probleem in de bloedstorting, God vangt het op en ons weerspannig overtreden verzoent en zuivert Hij. Het kruis der verzoening wordt in deze acte afgebeeld, terwijl de daarop volgende vuurbrand het Goddelijk zegel en antwoord is op de aangebrachte verzoening, zoals de opstanding het antwoord Gods was op Golgotha.

In deze enkele zinnebeeldige handelingen, wordt tevens de gehele weg des heils vertegenwoordigd en afgebeeld. Wij mogen en wij moeten dankbaar tot God komen en worden door het kruis tot op de grond verootmoedigd, maar door de opstanding tot de hemel opgeheven.

Ook het ophangen van de huid van het offerdier, van dat fijngevoelige, prikkelbare orgaan van de huid, dat alles op zichzelf betrekt, is een gewichtige acte, waarbij de ijdelheid van de mens er volkomen aangaat. Maar het einde is de opstanding, die in de laaiende vuurbrand van Gods gunst de mens vernieuwd en de volle kracht des hemels in zijn dienst stelt. Zo is het offer louter winst. Een gave Gods, die wel de afbrekende krachten in de mens maar niet de mens zelf neerdrukt, integendeel hem veeleer opheft en bruikbaar maakt in het strijdperk van dit leven. Wij kunnen er nog bijvoegen, dat sommige bijbelvertalers op goede gronden het woord brandoffer vertalen met “opheffingsoffer”. De gedachte is dezelfde, want door de verzoening leeft de mens op, zijn leven, zijn eigenlijke leven begint pas en hij kan zeggen met de dichter:

Het leven was mij sterven.

Tot Gij mij op deed staan.

Gij doet mij schatten erven,

Die nimmermeer vergaan.

 

Overdenking op de pelgrimsreis

Strijd de goede strijd des geloofs (1 Tim. 06:12)

Een krantenbericht deelt mee, dat de Japanse minister van Oorlog harakiri heeft gepleegd in zijn ambtswoning “ten einde te boeten voor zijn falen bij de vervulling van zijn plichten als minister van Zijne Majesteit”.

Er is iets ontroerends in dit bericht.

Een land gaat onder, verliest de strijd door de geweldige technische overmacht van de vijand. En zonder zich hier­mee te verontschuldigen sterft deze minister van oorlog.

En nu weet ik wel, dat de geestesgesteldheid van een Japanner geheel anders is dan die van een Europeaan. Hij geeft zijn leven, niet omdat hij daardoor denkt snel in het Paradijs te komen, want dit zegt hem weinig. Hij geeft het eenvoudig omdat hij gelooft, dat het zijn plicht is om het te doen. Geslacht op geslacht is hem ingeprent dat “Dai Nippon” “Groot Japan” recht op hem heeft en dat zelfs het offer van zijn leven daarbij niet te veel is.

En toch… Toch werd ik even stil bij dit bericht. En de vraag kwam bij mij op: Wat doen wij…?

Deze man dient een keizer, een mens. Hij geeft zijn leven gaarne voor zijn vaderland, een rijk, dat hem hoogstens wat tijdelijk geluk kan geven. Toch dient hij het met zijn ganse persoonlijkheid.

En wij? Wij, die strijder, worden genoemd van Jezus Christus, hoe strijden wij?

Voor Hem, Die meer is dan een mens. Wiens koninkrijk eeuwig is en Die recht op ons heeft, niet door natuurlijke geboorte slechts, doch doordat Hij ons uit de afschuwelijkste slavernij loskocht met het allerhoogste wat Hij kon geven: zijn eigen leven? Hoe strijden wij?

Hoe menigmaal leggen we onze wapenen neer voor de strijd ten einde is, hoe weinig vurigheid van geest is er, hoe menigmaal trachten wij het op een akkoordje te gooien met wereld en Satan.

Voorts weest krachtig in de Here en in de kracht Zijner mogendheid. Doet de gehele wapenrusting Gods aan, om te kunnen standhouden. . . ‘

Óns leven is in plaats van een strijd, zo menigmaal een genoeglijk voortwandelen langs die wegen, waar we de minste weerstand ontmoeten.

In plaats dat we strijden in de voorste linies, waar de bloed- en vuurbanier wappert boven ons hoofd.

Het is wel eens gezegd, dat, de moderne mens in een kinderlijk tijdperk is gekomen, waarin hij het spel beoefent met een ernst en een hartstocht een betere zaak waardig.

Wee ons als christenen zulk een slappe levenshouding aannemen. Als alle plichtsgevoel tegenover onze opperste Koning weg is.

Als sport en radio en krant en duizend andere dingen ons afhouden van onze strijd.

Zevenmaal eindigt Jezus een brief aan zijn gemeente met een rijke beloften aan hem, die overwint.

Ja, zegt het boek der Openbaring: “Wie overwint zal alles beërven”.

Maak ernst met uw leven, maak ernst met de strijd waartoe gij opgeroepen zijt.

Want wie deze strijd verliest, heeft in werkelijkheid geestelijk harakiri gepleegd. Zijn lot is de tweede dood.

Alleen wie overwint zal eten van de boom des levens.

Br.

 

Blood donor.

Als een symbool van ‘t leven vloeit deze rode stroom

– kracht van mijn kracht – om hem, die reeds ging sterven

te redden in zijn nood, maar in die helse droom

van vuile rook en vuur en dodelijke scherven

Hij vloeit in bleke lippen als een zegenrijke kracht,

en één zal weten, dat er vrienden aan hem denken,

wier bloed een sterker hulp geeft in zijn donkere nacht,

dan veel welsprekendheid hem ooit kon schenken.

 

Doch, o, ik vraag of hij ook kent het bloed,

die roder stroom, die zuivere diepe vloed

veel kostbaarder, dan ooit mijn bloed kan zijn,

dat eens vergoten werd in bittere pijn,

dat zijn beminde ziel van dood bevrijd

en ’t leven geeft en vreugd in eeuwigheid. Uit het Engels

*) Een blood-donor is iemand, die zijn bloed geeft om een ander door transfusie in het leven te behouden. In de 2^e wereldoorlog werd dit bloed per vliegtuig naar de fronten vervoerd en is in vele gevallen het middel geweest tot herstel van zwaar gewonden.

 

Een gevangene en toch… door Corrie ten Boom (deel 4)

Het gehele huis wordt doorzocht. Een kast in de huis­kamer, afgekeurd als schuilplaats voor personen, maar waar wij waardevolle dingen in gestopt hebben, wordt ontdekt. Zilveren rijksdaalders, door ons opgespaard, worden op tafel gesmeten en verdwijnen in de tas van de Kapitein. Doosjes met horloges van Joden en snuisterijen komen tevoorschijn.

Langs de muren staan en zitten allen, die in de val liepen. Niemand spreekt er. Er is iets onheilspellends in dit zwijgen. Vader is heel rustig. Hij zit in de stoel bij de kachel.

Ik wil naar hem toegaan, maar de Gestapo-man draait mijn stoel achterste voren en ik moet met mijn gezicht naar de muur blijven zitten. In mijn eigen huis heb ik niets meer te zeggen. Is er boosheid in mijn hart om die vernederende behandeling? Neen! ik gevoel enkel medelijden met al die mensen om mij heen. Och, daar komt de oude zendeling Lasschuit binnen! Hij ook al arrestant?

Een oude juffrouw in de gang babbelt argeloos tegen een Gestapo-man: “Mijnheer ik kom waarschuwen, dat oom Herman gepakt is, de mensen hier mogen ook wel oppassen. Wilt U ze even zeggen, dat ze voorzichtig moeten zijn?”

“Ja zeker, ” antwoordt poesliefde Gestapo-man: “Wie moet ik nog meer waarschuwen?”

“O, dat weet ik niet, al die mensen bijvoorbeeld, die hier zo over huis komen”.

De telefoon rinkelt. Ik ben wel een beetje trots geweest, dat ik de telefoon clandestien heb behouden. Nu verwens ik die telefoon. Ik moet zelf de boodschappen aannemen met een Gestapo-man naast me. Ik probeer zoveel in de toon van mijn stem te leggen, dat de mensen aan het andere eind moeten begrijpen dat er onraad is.

Herhaaldelijk klinkt het: “Weet je al, dat oom Herman gepakt is? Pas op hoor! Er is gevaar voor jullie!”

O durfde ik maar uit te gillen: “Ja, dat weet ik en wij zijn ook gearresteerd en naast mij staat zo’n Gestapo-man en luistert mee!”

Maar ik durf niet, want ik heb respect voor de hand naast me.

Op een ogenblik wil een van de mannen zelf opbellen. Hij krijgt echter geen gehoor. De clandestiene aansluiting is verbroken! Men, heeft mij begrepen. Woedend vraagt Kaptein: “Hoe komt het, dat de lijn verbroken is? Hebben jullie een geheim nummer”?

Ik antwoord onnozel: “Ik weet nergens van, ik weet niet wat het is”, maar in mijn hart ben ik opgelucht. Gelukkig geen telefoontjes meer. Men heeft reeds vermoeden van ons ongeluk.

Ik zit nu toch weer bij vader en probeer de kachel op te poken. Betsie deelt wat brood uit. Ik kan het moeilijk door mijn keel krijgen, maar ik zie, dat de bediende het gretig aanpakt.

“Wat ellendig voor hem, dat hij ook vastgehouden wordt” gaat het door mij heen, “wat een verdriet voor zijn vrouw en kinderen. “

Ik krijg ineens een gevoel of de dood in ons huis is binnengekomen. De verhoudingen van het leven veranderen, als er sprake is van sterven. Alle omstandigheden verliezen ineens hun belangrijkheid. Het komt er niet op aan of de kachel uitgaat, een knoop van mijn japon er af is, het buffet onopgeruimd blijft.

Als er zoiets ingrijpends gebeurt, betekent dat meestal de dood. Nu is het iets anders: voor ons komt de gevangenschap.

De Gestapo-mannen zijn bezig een streep te trekken onder ons leven.

Maar als ik Betsie’s blik ontmoet, wijst zij naar ons mooie, nieuwe schouwtje. Daar hangt op de tegels een eenvoudig gebrandschilderd plankje waarop staat: “Jezus is Overwinnaar”.

Vader volgt ook mijn blik en zegt hardop. ‘ “Ja hoor, dat is zeker. “

Het is net of er een zekere ontspanning komt op de gezichten, nu er iemand iets heeft gezegd. Of komt het doordat ook anderen de tekst hebben gelezen?

Ik peins bij mezelf: “Het lijkt wel of de Gestapo nu overwinnaar is, maar ’t is niet zo”. Begrijpen doe ik het niet helemaal, maar geloven is niet hetzelfde als begrijpen.

De poes springt op mijn schoot, zijn zacht huidje schuurt hij tegen mij aan. ’t Ontroert mij. Wat zal er van hem wor­den, als straks het huis leeg is?

Een Gestapo-man zegt ineens tegen vader: “Ik zie daar een Bijbel liggen. Vertel eens wat staat daarin over de overheid?”

Vader antwoordt: “Vreest God, eert de Koningin. “

“Niet waar, dat staat er niet. “

“Neen, er staat: Vreest God, eert de Koning, maar dat is in ons geval de Koningin. “

Ik ben bijna dankbaar als wij naar het politiebureau in de Smedestraat worden gebracht. Vader leunt op mijn arm. Als hij de Friese klok in de gang passeert, zegt hij: “Trek de klok eens op”.

Beseft hij niet, dat hij hier morgen niet meer zal zijn, in dit huis met zijn vele herinneringen?

Terwijl wij dit alles beleven, zitten in de geheime kamer zes duikelaars weggeborgen. De Gestapo weet, dat ze er zijn, maar kan nergens de kamer vinden. Ons huis is zo oud en wonderlijk gebouwd, dat niemand zien kan, dat er een kamer is, waar twee muren zijn, waartussen ruimte is voor acht personen.

Er blijft een wacht van twee politiemannen achter om het huis te bewaken. Na twee en halve dag is er echter politie gekomen van de goede richting.

Deze was ingelicht door onze medewerkers en heeft de arme verstekelingen bevrijd. Wat waren ze dankbaar uit hun nauwe hokje te mogen komen, waar ze meer dan vijftig uren gestaan hadden! Toen alles donker was, durfden ze eerst de straat op te gaan. Eusie was zo blij, toen hij buiten kwam, dat hij midden op straat zijn armen ophief en een Joods gebed uitsprak. Zal hij nooit verstandig worden?

In het politiebureau wordt een grote matras voor ons neergelegd, waarop we moeten slapen. Ik tel 35 gevangenen. Al vaders kinderen: drie dochters, een zoon en één kleinzoon liggen bij hem.

“Ik heb dat eens gezien in een droom” zegt Betsie, “Ik begreep niet wat het was, maar ik zag vader met al zijn kinderen en vele anderen, liggend op een matras. “

Voor we gaan liggen, verzamelt vader allen om zich heen. Mijn broer leest op zijn verzoek Psalm 91 en vader bidt met ons.

Hoe dikwijls heb ik hem horen bidden. Zo rustig en kalm als altijd klinkt ook nu zijn stem. Het zal de laatste maal zijn, dat hij met ons bidt, maar ik weet dat gelukkig niet.

In het lokaal houdt een agent de wacht. Hij is vriendelijk en als hij naar vader kijkt, komt er een bedroefde blik in zijn ogen.

“Dit is zeker wel de oudste arrestant, die U ooit te bewaren hebt gehad?” vraag ik hem.

“Het is erg genoeg” bromt hij.

Doordat we bijna geheel aan onszelf zijn overgelaten, hebben wij voldoende tijd om rustig met elkander te over­wegen, welke antwoorden wij zullen geven bij een eventueel verhoor.

Zo gaan wij de nacht in.

(Wordt vervolgd).

 

 

Wij bouwen en verven ons huisje

en werken met veel overleg,

doch kijken liefst niet naar het kruisje,

dat wacht aan het eind van de weg.

Br.

 

De doop van Johannes en de doop van Jezus

Lezen. (Hand. 19:01-07)

“De doop van Johannes, was die uit de hemel of uit de mensen?” Dit was de vraag van Jezus aan de Schriftgeleerden, die Zijn bevoegdheid in twijfel wilden stellen. Wij willen deze vraag op een geheel andere wijze aan de orde rellen, wanneer we het verhaal van de twaalf discipelen gaan belichten.

Op zijn derde zendingsreis treft Paulus te Eféze enige mannen aan die discipelen genoemd worden. Daar de uitdrukking “discipelen” in de Handelingen steeds equivalent is met “christenen”, hebben wij hoogst waarschijnlijk hier te doen met enige leden van de gemeente Gods, die door Apollos gevormd was, voordat deze dieper in de waarheid was ingeleid. Van deze geleerden Alexandrijn verhaalt het vorige hoofdstuk, dat hij ingelicht was omtrent de weg des Heren, dat hij, vurig van geest zijnde, sprak en nauwkeurig leerde hetgeen op Jezus betrekking had, ofschoon hij alleen wist van de doop van Johannes.

We worden hier verplaatst in een discipelenkring van Johannes de Doper. Onverwacht en verrassend worden we aan de groten voorloper des Heren herinnerd. In het Egyptisch Alexandrië en in het Klein Aziatische Eféze, ver van de wateren van Bethabara (Bethanië over de Jordaan) is de invloed van deze Godsman merkbaar.

Zijn moeilijk werk is niet tevergeefs geweest. Het schone in Johannes’ prediking is, dat hij de Here een toegerust volk zou bereiden, dat zijn volgelingen geen stap achteruit behoefden te doen en geen leerstellingen als ballast over boord zouden moeten werpen. (Welk een merkwaardig ver­schil met vele onderwijzingen, die wij ontvingen en die later een hinderpaal bleken te zijn om dichter bij Jezus te komen!) Deze discipelen wachtten slechts op een nauwkeurig uitleg op een nadere vervulling van het heil, dat ze ook dadelijk zonder moeite gretig uit de handen van de apostel Paulus aangrijpen.

Want Johannes deed zijn werk onder de krachtige leiding van de Geest Gods. Aanvankelijk misschien vaag (ik kende Hem niet) maar later scherp formulerend, zegt hij: “Ik heb gezien en getuigd, dat deze de Zoon van God is”. Hij is de stem des roepende: “Baant Jahweh een weg in de steppe. Effent een pad in de woestijn voor onze God. ” Hij is de echte Jehova getuige, van Jezus Jehovah, d.w.z. het kind dat genoemd wordt: Wonderlijk, Raad, Sterke God, Vader der eeuwigheid, Vredevorst. (Dit is wel een scherpe tegenstelling met de Jehova getuigen onzer dagen, die hun stem verheffen op de straten om te getuigen, dat Jezus geen Jehova is).

Johannes doet een baanbrekend werk en daarvan is zijn roep een getuigenis. Wie de prediking van Johannes ver­staat, staat open voor de woorden van Jezus zelf. Zijn doop overtuigde van ongerechtigheid en eigen verwerpelijkheid, maar het was tevens een kracht tot nieuwe gehoor­zaamheid. “Brengt dan vruchten voort der bekering waar­dig”. zo luidt zijn eis. Hij roept het de goddeloze verbondsbrekers toe in de geest en in de kracht van Elia: “Ik heb u gevonden, omdat gij u vermeten hebt kwaad te doen in de ogen van Jahweh. “

(1 Kon. 21:20). De grote opwek­king, die hij verwacht, kan, evenals in onze dagen, slechts vooraf worden gegaan door de erkentenis van zonden en misdaden, door boete en berouw. Hij weet, dat de wortel van ons kwaad slechts op ene wijze kan uitgegraven wor­den. n.I. op de knieën! Zijn prediking is de weg tot behoud voor alle goddelozen. Daarom rechtvaardigde later ook de tollenaren en zondaren God, omdat zij door Johannes gedoopt waren in de vergiffenis van hun zonden, terwijl de wetgeleerden voor zich zelven de raad Gods verwierpen, daar zij weigerden zich op één lijn te stellen met zondaren, daar zij weigerden zich door deze gezant te laten dopen. (Luc. 06:30).

Hoe geheel anders ziet Jezus de doop van deze dienst­knecht. De Heiland schaart zich bij dat overblijfsel in Israël dat alleen uit genade wil zalig worden. Ja, Hij vernedert zich zover, dat Hij Johannes gebiedt Hem te dopen. Voor de doop met de Heilige Geest laat deze Hogepriester zich als een zoon van Aaron eerst dopen en daarna zalven (Ex. 29:04-07).

Jezus is hier representatief voor Zijn volk, dat ook in Zijn doop gedoopt is. In Zijn vernedering werd het oordeel weggenomen en te midden van zijn broederen verkondigt Hij de glorie van Jahweh. Want Hij kwam niet om de Wet en de profeten te ontbinden, dus ook niet de opdracht van de grootste der profeten van het oude verbond, Johannes, maar die te vervullen, d.w.z. aan te vullen of volledig te maken.

Het optreden van Jezus deed dus de doop van Johannes niet teniet. Integendeel, nooit valt Hij Johannes af, maar Hij aanvaardde de doop van Johannes als een Goddelijk sacrament. Maar er is echter een voortschrijding der Goddelijke genade. De minste in het Koninkrijk der hemelen is groter dan Johannes. God breekt niet af, maar schenkt steeds rijker beloften. Wat eerst diffuus licht is, wordt langzamerhand gebracht onder de stralen van de opkomende Zon der ge­rechtigheid. Uit Zijn volheid ontvangen we de ene genade na de andere.

Wanneer het werk van mensen mislukt, dan houdt men er mee op of men begint aan iets anders. Zo doet God niet. Elk verzet van mensen, elke schijnbare mislukking zal Gods beloften niet doen ophouden. God maakt geen broddelwerk. Een voorbeeld vinden we in het volk Israël. Schijn­baar is het een hopeloze taak en daarom heeft men de talrijke beloften voor het oude bondsvolk maar op de Nieuwtestamentische gemeente toegepast. Maar eenmaal zul­len de tijden der verkwikking voor het aangezicht des Heren aanbreken en zal Hij zeggen: “Waar is de scheidbrief van uw moeder, waarmee Ik haar weggezonden heb?” “In­dien hun verwerping de verzoening der wereld is, wat zal dan hun aanneming anders wezen dan leven uit de doden?” (Rom. 11:15).

Gods beloften worden heerlijk vervuld! Johannes legde het fundament, opdat het huis er op zou gebouwd worden. Zijn doop werd niet krachteloos of waardeloos. Want de bekering, de erkentenis van schuld, de wedergeboorte vormen ook nu nog de grondslag van de prediking. We lezen daar­om ook nergens, dat de discipelen van Johannes over gedoopt werden. Want zijn doop was uit God. Jezus alleen kan het méér heerlijke schenken, waar Johannes reeds verlangend naar uitzag. Daarom doopte Jezus zelf niet met water, om­dat zijn jongeren dit ook wel konden verrichten. Hij, de sterkere dan Johannes, blijft echter de Doper met de Heilige Geest. “Ik doop u met water, doch Hij komt, die sterker is dan ik, die zal u dopen met de Heilige Geest en met vuur. ” (Luc. 03:16).

De doop, zegt Petrus, en dit kan ook van de doop van Johannes gezegd worden, is een bede van een goed geweten tot God (1 Petr. 03:21). Zij is de betuiging van het ge­loof, dat deel heeft aan de opstanding van Christus. “Wij zijn met Hem begraven door de doop in de dood, opdat, gelijk Christus uit de doden opgewekt is door de majesteit des Vaders, zo ook wij in nieuwheid des levens zouden wandelen (Rom. 06:04).

In niets verschilt dan ook de waterdoop van Johannes met onze doop. Calvijn zegt hiervan: Alles bij alles wordt duidelijk aangetoond dat de doop van Johannes evenals bij ons, een doop der vernieuwing en der wedergeboorte is. En omdat de reiniging en de levensvernieuwing alleen uit Christus voortvloeit, daarom rustte de doop van Johannes door het geloof op Christus. “

Maar, vragen wij ons nu af, wanneer we de geschiede­nis van de twaalf eens rustig overlezen: Heeft Paulus dan deze mannen niet over gedoopt? Er staat toch in vers 5: En die hem hoorden werden gedoopt in de Naam des Heren.

Wanneer we de verschillende handleidingen eens nagaan, dan lezen we dienaangaande de volgende gedachten over deze gebeurtenis.

“Paulus handelde met een twaalftal mannen, die blijkbaar verdoolde discipelen van Johannes waren, die in de naam van Johannes waren gedoopt, dus met een doop die geen doop was. Door Paulus onderricht en gelovende, werden ze nu met de ware doop gedoopt. ” (Dr. Sillevis Smit)

“Het was een groep van twaalf mannen, die waren ge­doopt met de doop der bekering van Johannes de Doper. Die “Doop” van Johannes is evenwel voor Paulus zo totaal onvoldoende geworden, dat hij deze mannen doet overdopen”, (Baarslag)

“Wij menen daarom, dat Paulus de bewuste discipelen heeft gedoopt, voor zover zij namelijk hoorden naar wat hij hun van Jezus verkondigde. Niet terstond echter volgde op deze doop de mededeling des Geestes; deze kwam eerst tot stand als de apostel de gedoopten de handen oplegde. Paulus maakt een kennelijk onderscheid tussen de doop van Johannes en de christelijke doop. ” (v. Andel)

Calvijn zegt echter: “Maar dit geloof aan een onder­scheid tussen de doop van Johannes en die van Christus, bewust op bijgeloof, want ook de doop van Johannes was onderpand en zegel voor eenzelfde aanname tot het kind­schap en vernieuwing des levens. “

Wie daarom goed vers 5 wil begrijpen, die doet goed de Statenbijbel eens te raadplegen en te zien wat de Kanttekenaren er van zeggen. We lezen daar dan over het woordje hem in vers 5: Hem, namelijk Johannes de Doper. Want dit zijn de woorden van Paulus, verhalende hoe Johannes zijn discipelen doopte. Hetwelk blijkt uit de Griekse tekst. “

De Concordant Version schrift daarom: toen zeide Paulus: “Johannes doopte met de doop der bekering, zeggende tot het volk dat zij^: geloven zouden in de Ene die na hem kwam, dat is, in Jezus. En als zij dat hoorden werden zij in de naam van Jezus gedoopt: Zij plaatst dus vers 4 en5 tezamen tussen aanhalingstekens, om duidelijk te doen uitkomen, dat we hier met de woorden van de apostel te maken hebben.

Johannes wees het Lam Gods aan en doopte in de naam des Heren Jezus! Daarom kan Paulus aan dezelfde Efeziërs schrijven: één Heer, één geloof, één doop. ” Wan­neer we Petrus beluisteren in zijn rede op de Pinksterdag, dan klinkt de echo van Johannes woorden er doorheen: Bekeer u en een iegelijk van u worde gedoopt in de naam van Jezus Christus tot vergeving der zonden.

Iets wat Johannes niet schenken kon en Petrus evenmin zijn echter de volgende beloften: en gij zult de gaven des Heilige Geestes ontvangen. Het is de vraag van Paulus tot de twaalf discipelen: “Hebt gij de Heilige Geest ontvangen als gij geloofd hebt?”

(Wordt vervolgd.)

1. v. d. B.

 

Het naderende verderf

“Want wanneer zij zullen zeggen: Het is vrede en zonder gevaar, alsdan zal een haastig verderf hun overkomen, gelijk de barensweeën een bevruchte vrouw en zij zullen het geenszins ontvlieden”. (1 Thess. 05:03). “Wat zijn dit voor woorden?” zal misschien menig onkundige lezer of lezeres zich afvragen; “wie heeft dat gesproken, wat betekent het en wat hebben wij, wat heb ik daarmee te maken?” Welnu, deze woorden werden geschreven door de groten en ieder welbekenden Apostel Paulus, het machtige instrument in Gods hand, om het Evangelie van Jezus Christus bekend te maken onder het Joodse volk en ook onder de volkeren der wereld. Deze Apostel, eertijds een vervolger van de aan­hangers van Jezus, maar krachtdadig bekeerd en nu een hart­stochtelijk volgeling van de gekruisigden en opgestane Verlosser, spreekt hier tot de christenen van zijn dagen over de wederkomst van Christus en over hetgeen daaraan voor­af zal gaan. Paulus weet, naar aanleiding van Jezus’ eigen profetische woorden in de Evangeliën, dat er vele tekenen, veel oorlogen, veel rampen Zijn wederkomst zullen aankon­digen, maar Paulus zelf ziet met zienersblik heel het wereld­gebeuren van de tijd, waarin wij leven. “In het laatste der dagen”, zo zegt hij, “zal er ’n tijd zijn, waarin ’t schijnt, of de schrikwekkende oorlogen voorgoed bedwongen zijn, door het krachtdadig ingrijpen en het kloek beleid van machtige staatslieden, zodat de wereld met een zucht van verlichting zal zeggen: “Nu is het vrede en er is geen gevaar meer te duchten”. Maar juist dan, zegt Gods Woord, juist dan, wan­neer men zo gerust is, zal plotseling een haastig verderf hun overkomen, gelijk de weeën een bevruchte vrouw overvallen.

Het is nu wel tot de kennis en tot het bewustzijn van elk denkend wezen doorgedrongen, dat wij leven “in ’t laatst der tijden”, zoals de Bijbel dat noemt. De twee grote wereld­oorlogen van onze eeuw en vooral de laatste in zijn demoni­sche verschijnselen, ideologieën, satanische uitvindingen en gruwelijke martelkampen aan Duitslands zijde, hebben het mensdom doen sidderen van vrees en ontzetting voor het­geen de toekomst brengen zou en zij hebben zich herinnerd of in herinnering laten brengen, wat de Here Jezus in Zijn profetische rede heeft voorzegt, n.l. dat er in het laatst der dagen zouden zijn oorlogen, pestilenties en hongersnoden, waardoor het hart des mensen zou bezwijken van angsten, vrees en verwachting.

Ik vraag U, lezer, lezeres, hebben wij zulk een tijd niet juist achter de rug? Hoe waren onze aangezichten verbleekt en betrokken, hoe knaagde de honger aan onze afgematte lichamen, terwijl de smart om veler gemis of gruwzame dood ons gebogen deed gaan. Zijt gij het soms reeds vergeten? En zijt gij maar weer tot de oude orde overgegaan; eten, drinken, slapen, cafés, bioscopen en dancings? Zegt gij: zie­zo, wij kunnen gerust zijn. Duitsland wordt voorgoed ontwapend en vleugellam gemaakt, en de “big three” garan­deren ons een duurzame vrede, waarom zouden wij dan niet genieten wat er te genieten valt en nemen wat er te nemen is? O. Lezer(es), dan zijn Paulus’ woorden, neen, duizend­maal neen, dan zijn Gods woorden, door Paulus heen, tot u gesproken, dan sust gij uw ziel in slaap met een schone schijnvrede en dan zal het verderf, dat alrede in aantocht is, U overvallen als een dief in de nacht.

Want het is geen vrede, hier niet en onder de volkeren niet. Het broeit, het smeult overal. Eén vonk is maar nodig, om de haat, de ontevredenheid, de bandeloosheid en revolutiegeest te doen ontbranden en fel te doen uitslaan.

Hebt gij ook niet wel eens een onweersbui meegemaakt, waarna de atmosfeer niet verfrist, niet gezuiverd was, maar zwoel bleef als tevoren, van nog niet ontlaste elektriciteit?

Welnu in zulk een zwoele wereld atmosfeer ademen wij nu. Het heeft gedonderd over de wereld met felle bliksem­stralen, ook over ons land gingen zwaar Gods gerichten, maar de volkeren, en ook ons volk, hebben zich niet be­keerd tot de Almachtigen God, de Schepper van Hemel en aarde, en de atmosfeer is niet opgeklaard en zuiver geworden na deze vreselijke oorlog, maar gaat zwanger van geladenheid. Straks zal het weer uitbarsten! Wie zal zeggen hoe spoedig? Het zal komen als een “haastig verderf”, als een dief in de nacht… 

Want God laat niet met zich spotten. Hij, Die alzo lief de wereld had, dat Hij Zijnen enigen Zoon, Jezus Christus, overgaf tot in de dood des Kruises, opdat een iegelijk die in Hem geloven zou, niet zou verderven, maar het eeuwige leven hebben zou (Joh. 03:16), zal U niet sparen, als gij deze reddende genade afwijst, ze onverschillig voorbij gaat. of er geen acht op slaat.

Dan zal een haastig verderf ook U aangrijpen; als gij niet verzoend met God, voortlevend in uw eigen, zondige wegen wilt genieten van deze schijnvrede. Want dit zij U bekend, dat straks en wellicht zeer spoedig er één zal op­staan uit de volkeren zee. die door Gods Woord – de Bijbel – genaamd wordt “de Mens der zonde” of Anti­christ. Deze zal oneindig genialer en van groter formaat zijn, dan Hitler en zal niet zoals deze laatste, de tien- of honderdduizenden achter zich trekken, maar, zegt de Bijbel. . . de hele wereld zal hem aanhangen. Hij zal, evenals de gevallen afgod van deze tijd, verleidende woorden spre­ken en een schone schijn aannemen, maar in waarheid niet anders zijn dan een verwoester van alles’ wat goed en schoon is. Een vijand van God en van Christus.

Wanneer gij, o mijn lezer en lezeres. U door God niet bijtijds, – dat is nu – ziende laat maken en de aangeboden verlossing in Jezus Christus niet met uw hele hart aangrijpt, U aan Hem overgeeft met lichaam, ziel en geest, dan zult ook gij u blindelings mee laten slepen door deze Super­mens, die machtig geniaal zal zijn in Staatsbeleid, verstand en organisatievermogen, duizendmaal meer dan zijn voor­gangers. En hebt gij niet gezien, wat het einde wordt van deze menselijke “goden”? Waar zijn ze nu? Neergeveld. . . afgehouwen door Gods hand! En hun volgelingen ont­goocheld, bedrogen en in gevangenschap.

Nogmaals, wanneer gij U niet bijtijds overgeeft aan Gods leiding in uw leven, dan zult gij ’t naderend gevaar niet be­speuren, al zijt gij ook nu gewaarschuwd. Gij zult die waarschuwing vergeten en gij zult straks meegesleurd wor­den in de machtige wereldstroom, want de verleiding zal zo groot, zo magnetisch zijn. dat gij er u niet aan zult kunnen onttrekken in eigen kracht. En ’t “haastig verderf” zal ook u achterhalen. Wat dat verderf zijn zal?

Dat zal de grote eind-Revolutie zijn, de grote strijd der volkeren, die genaamd wordt Armageddon. De verschrik­kingen van die tijd worden door de Bijbel aangeduid met de woorden “grote Verdrukking” en zullen alles wat wij in deze oorlog gezien, gehoord’ en ervaren hebben, verre in de schaduw stellen. En als gij vandaag aan de dag de couran­ten leest, dan kunt gij de nieuwste Satanische moordwerk­tuigen voor die laatste strijd, die te komen staat, reeds in werking zien gaan.

Volgens President Trumar, betekent de atoom-bomuitvinding het einde van alle oorlogvoering en is daardoor de wereldvrede verzekerd.

Hoort gij het? Vrede – en geen gevaar.

Wij zullen zien. Gods Woord leert ’t ons anders en spreekt van een haastig verderf, dat de schijnvrede zal achterhalen.

Het zal een ondragelijke tijd zijn. Maar dit zij u ook bekend, geliefde lezers, dat de Here Zijne gelovigen be­loofd heeft, hen vóór die schrikkelijke tijd op te nemen in Zijn heerlijk Koninkrijk, waar geen tranen of rouw, maar eeuwige blijdschap zijn zal. Gij kunt – als gij wilt – daar ook bij behoren. Gij kunt nog kiezen, gij moogt kiezen, God geeft u als redelijk, denkend mens de vrije keuze, Gods Zoon of wereldse heerschappij en schijngenot. De Vrede Gods, die alle verstand te boven gaat, of de schijnvrede van onze tijd en een haastig verderf.

Wee u, wanneer gij achter moet blijven in de “grote verdrukking” de Eind-Revolutie der wereld, die te komen staat. Als de laagste instincten van de mens ontketend worden, zal er niet anders meer zijn dan wreedheid, ver­volging en een gruwzaam einde.

Gij hebt er iets van gezien in deze laatste jaren! Wees gewaarschuwd!

Nog iets vóór ik eindig. Het leven met Jezus is niet saai, niet eentonig, zoals velen denken. Het is schoon, verheven, veelbewogen, interessant. Het verveelt nooit, integendeel, het wordt steeds heerlijker. Gij zult het ervaren, als gij wilt geloven en U wilt overgeven aan Hem, die gezegd heeft: “Mij is gegeven alle macht, in Hemel en op aarde”. Hij komt spoedig om Zijn “getrouwen” Thuis te brengen, voordat de grote storm losbarst. U kunt er bij behoren, als u ernst er mee maakt en u voor Hem neerbuigt. Zijn vergoten Bloed zal uw zondig verleden wit wassen, wit als de sneeuw. Kiest Hem, en kiest Hem nog heden.

Zij zal U nooit berouwen

De keus van ’t smalle pad

Wij kennen de Getrouwe

Die ons heeft liefgehad.

 

Vest al Uw hoop op Hem

Dat ieder ’t aangezichte

Ginds naar de Godsstad richte

Daar ligt Jeruzalem I

1. K. H.

 

Lazarus’ tweede sterven

Moet ‘k weder gaan deez’ schemer-duist’re laan.

weer voelen deze koude ontvleesde hand.

die ’t warme bloed in de aad’ren stil doet staan

en langzaam wegschuift dit geliefde land?

 

Moet weder scheuren deze hechte band,

als ‘k aarz’lend uit dit lichaam op zal gaan

en ‘k vreemd omlaag blik naar deez’ oude hand

en ’t lang vertrouwde wordt een verre waan?

 

En toch. . . in mij zijn lang vergeten dromen,

die rijzen in mij als een zoete herinnering

aan gouden licht, dat langzaam openging,

aan verre wijdten onder hoge slanke bomen,

een milde vrede, die mij teer omving.

een eeuwig schoon, dat in mij slapen ging.

Br.

 

Uit de schepping

Herfst door Dr. H. J. Flipse.

Mij spreekt de blomme een tale,

Mij is het kruid beleefd,

Mij groeit het al te male

Dat God geschapen heeft.

We onderscheiden twee werelden, de verborgen en de zichtbare wereld. Nu komt het er maar op aan om “ziende” ogen te hebben, opdat we achter de zichtbare wereld ook de verborgene ontdekken. Vele stemmen zijn er in de afgelopen noodjaren geweest. “Hoe is ’t mogelijk, hoe kan God ’t toe­laten”. Maar wie “ziende” ogen heeft gekregen, heeft Gods Koninkrijk, Gods wereld, dus de verborgen wereld, heel sterk zien groeien. Hoevelen zijn er door de hel van angst, ziekte, gevangenschap, eenzaamheid heen toebereid gewor­den voor Gods wereld, hoe velen zijn er nu in gevangenschap, die nu pas open ogen krijgen voor Gods bedoeling met ons mensenleven. Wie nu met deze “ziende” ogen de herfstnatuur beschouwt, kan niet instemmen met de weemoedsgedachte, die dit jaargetijde bij velen wekt, maar ge­voelt integendeel in de stilte van de atmosfeer de stil-blijde muziek van beloften, die zeker vervuld zullen worden, be­loften van nieuwe vreugde, van tere Vaderzorg voor al wat geschapen is om door storm en donkerheid en koude heen te voeren tot rijker vrucht voortbrengen, nieuwe krachten verzamelen voor rijker bloei. Al die bladeren, die vallen, is dat dan geen afsterven? Neen het is juist bewaren van het leven. Bij lage temperatuur kan de plant geen water uit de bodem opnemen. Het water, dat geregeld door de bladeren verdampt, kan dan niet meer aangevuld worden. Daarom moet de plant zich, vóór het koude jaargetijde begint, van zijn bladeren ontdaan hebben. Dit gaat heel zorgvuldig. Eerst vormt zich een kurklaagje aan de bladvoet, waardoor het blad tenslotte af moet vallen en waarbij de wond, die hierdoor zou ontstaan, al reeds tevoren is afgesloten. Maar vooraf heeft eerst nog wat anders plaats. In de bladeren bevinden zich vele waardevolle stoffen, welke voor de plant definitief verloren zouden gaan, als de plant ze niet op tijd overbracht naar organen, die de winter overblijven. Zo blijven inderdaad bij de vorming van het afsluitende kurk­laagje de vaatbundels (nerven, voedselkanalen) tot ’t aller­laatste in functie. Organische stoffen (zetmeel en suikers) en fosfor, kalium en magnesium blijven voor de plant be­houden, terwijl calcium in het afstervend loof achterblijft.

Bladgroen bestaat uit een mengsel van vier kleurstoffen, n. l. twee groenen,

chlorofyl a en b, één gele, xantophyl en één rode, carotine. De groene kleurstoffen worden er uit gehaald. Het begin van het afsterven gaat daardoor ook gepaard met kleurverandering; geel tot bruin worden kastanje, beuk en eik; prachtig goudgeel de Noord-Ameri­kaanse tulpenboom: heel mooi bruinrood de Amerikaanse eik; zacht roze tot diep bloedrood de Amerikaanse es­doorn. De kleurverandering begint bij de onderste (oudste) bladeren van de twijg. Bij elk blad begint het bij de top en het gaat dan voort tot de bladvoet. De kleuren, die optre­den, slorpen uit het zonlicht nog zoveel mogelijk de warmte­stralen, waardoor ze de plant beschermen tegen te sterke afkoeling en dientengevolge te vroege bladafval. De knop­pen, die nu blootkomen, hebben schubben, waarover vaak kleurig hars en waartussen zachte haren. Dit vormt dan een natuurlijke bescherming tegen vocht en koude.

We behoeven bij deze herfstverschijnselen niet aan de dood te denken, maar zien hierin juist een zorgvuldig bewa­ren van het leven. De winterslaap van de plant begint, tijdens welke de levensfuncties tot een minimum beperkt zijn.

Het afvallen van het blad is dus een daad van de plant zelf en wordt niet veroorzaakt door storm of regen.

Dit herfstgebeuren is ons als een symbool van wat er nu met deze wereld plaats vindt. Sterven, maar een volkomen toebereiden van een geheel nieuwe wereld. God zegt: “Ik schep een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waarop ge­rechtigheid woont. ” Deze toebereiding is in volle gang. Zalig wie “ziende’ is geworden en niet als een dor blad afvalt, maar als een levende rank gebruikt wordt bij het toebereiden van de nieuwe wereld.

 

Een gevangene, en toch… (17) door Corrie ten Boom

Ik ben niet meer in Einzelhaft. Ik ben nu met honderd­vijftig anderen samen. Maar ook hun leed en angst zijn tussen de muren waar ik ben. Er is veel leed en angst bij ons. Een lieve jonge Jodin komt naar ons toe en zegt:

“Kunt u mij niet troosten? Ik ben zo bang. “

Betsie bidt met haar en wij voelen beiden dat er een nieuwe periode is gekomen. Er is nu omgang met vele anderen, wij zullen het leed moeten delen, maar ook zullen wij arbeiden mogen om anderen te helpen en te onder­steunen.

Moeilijk zijn de dagen in barak vier, die hierop volgen, maar we mogen uitdelen.

In de “Scheveningse barak”.      .

Wij zijn nu wel in Vught maar nog niet in het “Lager”, Daar dragen ze blauwe overalls met een rode streep op de rug, als uniform en een aardig blauw-met-wit genopt hoofd­doekje. Hier mogen wij eigen kleren aanhouden.

Sommige dingen hebben wij gemeen met de anderen. Wij zijn nu voortdurend samen met mensen van allerlei slag en zeer uiteen lopende karakters. Nooit is er gelegen­heid eens even alleen te zijn.

De behandeling in de Scheveningse barak is veel strenger. Men beschouwt het als “voorarrest”. Later bemerk ik, dat het eten hier veel minder is dan aan de andere kant van Vught. Pakketjes en brieven worden ook niet toege­laten. In het lager is men vaak buiten, maar hier bestaat het luchten uit een korte mars om de barakken heen. Om de kleinste overtreding wordt dit voorrecht nog ingetrokken.

In een aparte barak worden wij allen bij elkaar onder­gebracht, in één slaapzaal. Er staan tafels met banken. Wij moeten de hele dag naast elkaar zitten en hebben niets te doen. De Wachtmeisterinnen uit Scheveningen moeten ons leiding geven. Het zijn domme, ongeoefende vrouwen uit het volk. Zij kunnen hun gevangenen gemakkelijk de baas als die achter de gesloten celdeuren in bedwang ge­houden worden. Maar hier zijn ’t er enige honderden, die ondanks de tucht toch een zekere macht tegenover haar vertegenwoordigen. Zij hebben niet het flauwste benul van psychologie, van leiding geven of organiseren. Ik denk aan de tijd toen ik in het bestuur was van een meisjesvereniging en de kampen moest beoordelen.

“Een slecht geleid kamp, met totaal ongeschikte leidsters, ” zou zeker mijn oordeel over de Scheveningse barak zijn. De Wachtmeisterinnen voelen haar onmacht en zoeken hun kracht in voortdurend dreigen met zware straffen. Als wij marcheren geniet ik van de beweging en het even buiten zijn. Betsie is te zwak en te ongeoefend om in de pas te blijven. Zij valt dikwijls uit. Een gangloopster moet ons commanderen. Zij is een meisje uit het circus Sarasini. Dat zij fouten in de commando’s maakt vergeef ik haar, maar erg vind ik haar voortdurend spionneren en over­brengen van strafbare feiten. In de barak tegen over de onze zijn de mannelijke gevangenen uit Scheveningen. Velen van ons weten daar hun man, zoon of verloofde en proberen hen te zien of een bemoedigend woord toe te roepen of alleen maar een eenvoudige groet, wat natuurlijk streng verboden is.

 

 

1945.08.25

De “vrome” laster huichelt altijd diepe pijn,

ze gaat met hangend hoofd, wil liefdes dochter zijn,

ze weent om ’s broeders val, spreekt van zijn “oude mens”,

zo sluipt ze kweez’lend rond als Satans felst venijn.

Br.

 

De antithese onvermijdelijk

Al wat gij doet met woord of werk. doet het alles in de naam van de Here Jezus; God, de Vader, dankende door Hem. (Kol. 03:17)

Daar Christendom en humanisme twee levensbeschouwingen zijn, die en in uitgangspunt én in doel geheel verschillend zijn, daar is het duidelijk dat de antithese onvermijdelijk is.

Waar we echter, hoewel niet van de wereld, toch in de wereld geplaatst zijn, daar zullen we telkens voor de vraag geplaatst worden: zijn de wegen, die het humanisme be­wandelt, de middelen die het gebruikt om het doel te bereiken, verschillend van de onze? Met andere woorden kan er in deze tijd van opbouw en herstel der krachten sprake zijn van een vruchtbaar samenwerken?

Waar we zagen hoe het doel van het Christendom ruimer en hoger is dan dat van het humanisme (namelijk de ere van God), daar is het toch zo, dat het doel van het humanisme: de opheffing, de veredeling van de mens, vrede, gerechtigheid en vrijheid eigenlijk eerst recht veilig zijn in het christen­dom. Zij zijn gegarandeerd in het woord van Christus: Zoekt eerst het koninkrijk Gods en al deze dingen zullen u toe­geworpen worden. Het christendom maakt de mens eerst waarlijk mens. En waar het ware humanisme in gevaar is, wordt ook de Kerk bedreigd. We hebben het deze jaren gezien – waar de strijd gevoerd wordt tegen barbarisme, tegen dictatuur en de knechting van het geweten, daar strijden christendom en humanisme op éen front. We zullen ook in de toekomst samen te strijden hebben tegen de verwording en de bedreiging van het menselijke, tegen de verwildering der jeugd, en voor de vrijheid van het geweten. Al staan we op zeer verschillende grondslag, toch kan er in vele praktische zaken sprake zijn van een vruchtbaar samenwerken.

Laten we goed begrijpen: de antithese is onvermijdelijk, doch zij wordt niet gezocht. Het is niet nodig deze als partijleuze telkens weer naar voren te brengen op ieder gebied en zodoende de krachten te verdelen, die anders samen gebundeld konden worden. De ware antithese is de noodzakelijke scheiding, die ons bedroeft, doch die we aanvaarden om Christus wil, bij de valse antithese gaat het om eigen partij of organisatie groot te maken.

Toch zal ook in de praktijk van het dagelijks leven, in de middelen die beiden gebruiken de antithese zich open­baren. De christen staat namelijk anders tegenover het gebruik der middelen dan de ongelovige. Al gebruikt hij dezelfde methodes en werkwijzen, hij gebruikt ze anders: want hij verwacht het er niet van.

Zo zullen we samenwerken in de strijd tegen de oorlog, doch we zullen anders werken: immers wij weten dat de uiteindelijke wereldvrede niet door onze bemoeiingen, doch alleen door de grote invasie van Christus zal bereikt worden.

Het handvest der volkeren wordt dan ook door de christen anders gelezen als door de wereldling.

Wanneer de christen een nieuwe opvoedingsmethode toe­past, dan doet hij dit, omdat hij alle hem gegeven middelen wil gebruiken om de gaven en krachten van het kind tot volle ontwikkeling te brengen, om er een goed mens van te maken, doch hij weet tevens, dat al deze middelen niet zullen baten, als God niet zelf het kind verandert en als het ware opnieuw baart door Zijn Heilige Geest.

Boven al de middelen, die wij gebruiken en boven al ons werken tezamen met de wereld, lezen wij toch steeds het woord van de psalmist: Zo de Here het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden de bouwlieden daaraan, zo de Here de stad niet bewaart, tevergeefs waakt de wachter.

Dwaas is het om niet te bouwen en niet te waken voor de vrede, doch wel zullen wij het steeds doen met het weten, dat we afhankelijk zijn van Hem, die ons schiep.

Daarom komt ook hier weer de antithese naar voren en wel het scherpst in twee middelen die de christen gegeven zijn als zijn machtigste wapens: namelijk het Woord en het gebed.

Het Woord, dat doorgaat tot het binnenste van de mens en oordelend werkt in het leven van de volwassene en van het kind, is het middel, om toegepast door de Geest, de harten te veranderen. Een waarlijk goede maat­schappij zal zich vormen, daar, waar de mens luistert naar dit Woord. Het is meer dan alle sociale wetgevingen. Want zeker, deze zijn nodig en zullen ook door de christen moeten gebruikt worden om te komen tot een rechtvaardige behandeling van de arbeider. Ze zijn noodzakelijk in een wereld, waar de mens door uitzuiging en slavernij zichzelf tracht te verrijken, doch zij leren geen ware naastenliefde en weldadigheid. Gods Woord verandert het hart en zegt tegen de werkgever: Gij, heren, betracht jegens uw dienst­knechten recht en billijkheid; gij weet toch, dat gij ook een heer in de hemel hebt.

Maar zij zegt eveneens tegen de werknemer: “gehoor­zaamt uw heren in alles, niet als mensen die hen naar de ogen zien, maar met eenvoud des harten in de vreze des Heren. “

Het Woord, dat hoger staat dan alle opvoedingsmethoden, omdat dit, het kind stelt tegenover de Allerhoogsten, aan Wie het ook van zijn verborgen daden – verantwoordelijk­heid schuldig is, maar dat het ook spreekt van de ver­zoening en bevrijding van zijn zonden en hartstochten door het bloed van Christus. Het opvoeden tot een deugdzaam leven is nuttig, doch de verlossing en reiniging van de zonde is oneindig meer.

Zo is het ook met het andere ons gegeven middel: het gebed. En juist hier wordt de antithese het aller scherpst. Want het gebed is wel ons aller krachtigst wapen: het is een beroep doen op Gods vrijmachtige soevereiniteit en op Zijn grote mensenliefde. Hier wordt ons gevoel van af­hankelijkheid van God omgezet in diepe vreugde, omdat wij zo’n machtige Vader hebben.

En dit alles is nu in het oog van de humanist nutteloos. Het ligt ver buiten zijn denken.

Nu dreigen hier voor de christen twee gevaren. Aan de ene zijde is er een ziekelijk mysticisme, dat de natuurlijke, ons gegeven middelen uitschakelt. Zomin als de ouders het straffen en opvoeden mogen nalaten om enkel voor het kind te bidden, zomin mogen wij ten opzichte van de maat­schappij, de middelen, die God ons gaf om onrecht en keren, verwaarlozen.

Doch omgekeerd – en dit gevaar is even groot – moeten wij er ten alle tijde er voor waken, dat we niet onder invloed van de humanistische wereldbeschouwing het gebed gaan minachten. De wereld kent dit middel niet en begrijpt het niet. Wie op onderwijsconferenties na bespreking van alle mogelijke methodes zou spreken over de kracht van het gebed, zou vreemd worden aangekeken. Zo is het ook op staatkundig gebied. Daar rekent de wereld enkel met sociale verordeningen, conferenties en allianties.

Daarom zal de christen aan alle pogingen tot bevordering van de vrede, tot verbetering van de sociale toestanden medewerken, doch hij doet het anders als de wereldling. Hij doet het biddend. Hij doet het zoals de gelovige arts ziekte en dood bestrijdt, die weet, dat deze middelen zonder Gods zegen geen waarde hebben en dat hij ook nimmer ziekte en dood uit de wereld zal kunnen verdrijven.

Want deze ganse wereld ligt onder de vloek der zonde en wacht op de dag van de bevrijding der kinderen Gods.

Br.

 

Offertypen van het O.T. door dr. W. ten Boom te Hilversum.

1. Het brandoffer (Lev. 01:01-09).

Wat van alle offers van het Oude Testament geldt, geldt wel bijzonder van het brandoffer, dat alle centrale trekken van de offerdienst omvat. Het dient niet tot onderwerping, maar tot opbouwing. Het stervende in de mens moet sterven en het offer is een snel proces, waarin de doodskrachten hun eindpunt bereiken. Maar het is tevens en vooral een levensproces, waarin al wat levenskrachtig is, wordt opge­wekt. Wij Europeanen dragen nog altijd iets van de angst van het heidendom met ons mee en daarom hebben wij altijd min of meer moeite met de gedachte van opbouw. Wij voelen ons meer thuis in de afbraak, ook in de zelf-afbraak en maken dan ook bij voorkeur van God een grote Afbreker, een “Kaputmacher” zei Blumhardt Sr. Maar God is een God van opbouw en niet van afbraak en de offerande is een snel proces ter genezing en ter bevrijding en niet tot verergering van het leed en versombering van het leven.

Het brandoffer loopt uit in de vuurbrand, die het al verteert. Nu zijn wij geneigd, getrouw aan onze negatieve methode, er onmiddellijk bij te voegen: Ja zeker, het vuur brandt en verteert. En dit is waar, maar slechts als moment in het Goddelijk bestuur. De Hebreeër dacht zich de zaak anders. Bij vuur dacht hij in de eerste plaats aan iets positiefs, aan het zonnevuur, dat licht en warmte verspreidt. Als het geweken is, overheersen de duistere machten; de mens tast hulpeloos rond in het duister, kan zich niet oriënteren en loopt gevaar zich te stoten. Maar nu komt de zon op. Het zonnevuur brengt verkwikking, wekt krachten, geeft uitzicht, groeikracht en wasdom aan de mensen en aan de natuur. Nu, dat doet God ook met Zijn hemelvuur. Dat vuur klaart op, richt, vertroost, helpt, bevordert. “De God, Die door vuur antwoordt, Die zal God zijn”, zegt Elia en wij zingen met Luther:

 

Geest des Heren, kom van Boven,

Laaf met Uw genadegloed.

Alle zielen, die geloven.

Doe hen blaken door Uw gloed.

 

Wat ligt er op het altaar? Kop, voor- en achterpoten en allerlei organen van het dier. Maar het heeft geen betrekking op het dier. Wat er met deze offerdelen wordt gedaan, heeft betrekking op de mens, die erin wordt ver­tegenwoordigd. De kop vertegenwoordigt het hoofd van de offeraar, de voorpoten zijn armen, de achterpoten zijn benen en aan en in deze offerdelen drukt de mens uit, wat hem­zelf moet of zal geschieden. In zoverre, is het dier plaatsbekledend voor de mens. Om b. v. kracht bij te zetten aan de betuiging van de psalmist, dat Gods liefde hem tot in merg en been doordringt, zegt hij: “brandoffers van merg- beesten zal ik U offeren”. (Ps. 066:015). En als de offeraar doende is met deze offerdelen, geeft hij uiting aan de gedachte van Lodensteyn:

Het oog in ’t zien, de voet in ’t wandelen

Dat in mijn denken, spreken, hand’len

In alles Uw beeltenis blijk’.

In de eindbrand van dit offer voelt de zondaar zich tot zijn recht komen; alles in zijn leven komt op hoger plan. Hij gevoelt zich in de Goddelijke vuurstroom opgenomen, gelijkgeschakeld in het hemelleven Gods. De glans van deze eindoplossing ligt de offeraar reeds op het voorhoofd als hij met het offer begint. Immers; de inleidende acte is de vrolijke toenadering, waarbij hij zeggen kan: “Komt, nadert voor Zijn aangezicht, zingt Hem een vrolijk lof­gedicht”. Dan legt hij dankbaar zijn hand op des brand­offers hoofd, “opdat het voor Hem aangenaam zij hem te verzoenen”. Het is geen zwaar corvee, het is geen diep vernederende acte, maar een ‘ zielverheffend gebeuren, die offercultus. Het is in de grond voor de mens een “aangenaam” bedrijf. Wel is dank het begin en dank het einde van de offerhandeling. Zij stelt de mens echter ook (maar niet uitsluitend) zware eisen. Hij moet zijn volle nood aan God uitleveren en dit wordt uitgesproken in de 2e handeling de z. g. slachting. Hierbij ligt het zwaartepunt op het uitstorten van het bloed. Ook weer iets, dat op de mens betrekking heeft. De offeraar stort zijn bloed, d. w. z. zijn ziel voor God uit en daarin stelt hij zijn doodsproblemen en beeldt dit uit aan het dier. De zonde heeft zijn levenskracht verbroken, het bloed, drager van het leven, vloeit lijdelijk uit als het bloed van het offerdier.

Beeld van Hem, Die als de Middelaar en Vertegenwoordiger van heel de mensheid, Zijn ziel om onzentwille heeft uit­gestort in de dood.

Maar de offerhandeling is de voornaamste, namelijk de verzoening. “Dat is de kern van heel de offerdienst” (Mamonides). De priester treedt naderbij en vangt in naam van Israëls God het bloed op. Het angstig, bruisende bloed, beeld van hartstocht en van wanhoop. Hij zegt tegen de offeraar, die zelfstandig zijn zonde heeft beleden: geef het bloed maar aan mij, niet gij, maar God weet er raad mee en als bewijs daarvan werpt hij het bloed tegen het altaar. Daar komt het tot rust, tegen de vaste, opvangende kracht van God, zoals de bruisende stortzee tegen de harde dijk van basalt aan de kust te pletter slaat en tevens tot rust komt. Zo wordt de nood, de menselijke bloednood, bij God tot rust gebracht en gestild.

Hier koortsen onze hartstochten uit; hier komen onze zenuwcomplexen tot rust. Hier wordt de te hoop gelopen kracht uiteengelegd en omgezet in nieuwe energie. Het altaar Gods is eindpunt en rustpunt, maar tevens een vernieuwd krachtcentrum voor een in zonde verloren mensheid. Verzoenen betekent: tot rust brengen, uitdoven, beschermend bedekken, zoals de hand de kaarsvlam uitdooft. Staande voor het kruis van Christus (dat is het altaar bij uitnemendheid) zegt de mens:

Dat Uw bloed mijn hoop doen wekke,

en mijn schuld voor God bedekke.

Dit is een zuiver Goddelijke actie, waarbij de mens steil afhankelijk is. De mens stelt zijn probleem in de bloedstorting, God vangt het op en ons weerspannig overtreden verzoent en zuivert Hij. Het kruis der verzoening wordt in deze acte afgebeeld, terwijl de daarop volgende vuurbrand het Goddelijk zegel en antwoord is op de aangebrachte verzoening, zoals de opstanding het antwoord Gods was op Golgotha.

In deze enkele zinnebeeldige handelingen, wordt tevens de gehele weg des heils vertegenwoordigd en afgebeeld. Wij mogen en wij moeten dankbaar tot God komen en worden door het kruis tot op de grond verootmoedigd, maar door de opstanding tot de hemel opgeheven.

Ook het ophangen van de huid van het offerdier, van dat fijngevoelige, prikkelbare orgaan van de huid, dat alles op zichzelf betrekt, is een gewichtige acte, waarbij de ijdelheid van de mens er volkomen aangaat. Maar het einde is de opstanding, die in de laaiende vuurbrand van Gods gunst de mens vernieuwd en de volle kracht des hemels in zijn dienst stelt. Zo is het offer louter winst. Een gave Gods, die wel de afbrekende krachten in de mens maar niet de mens zelf neerdrukt, integendeel hem veeleer opheft en bruikbaar maakt in het strijdperk van dit leven. Wij kunnen er nog bijvoegen, dat sommige bijbelvertalers op goede gronden het woord brandoffer vertalen met “opheffingsoffer”. De gedachte is dezelfde, want door de verzoening leeft de mens op, zijn leven, zijn eigenlijke leven begint pas en hij kan zeggen met de dichter:

Het leven was mij sterven.

Tot Gij mij op deed staan.

Gij doet mij schatten erven,

Die nimmermeer vergaan.

 

Overdenking op de pelgrimsreis

Strijd de goede strijd des geloofs (1 Tim. 06:12)

Een krantenbericht deelt mee, dat de Japanse minister van Oorlog harakiri heeft gepleegd in zijn ambtswoning “ten einde te boeten voor zijn falen bij de vervulling van zijn plichten als minister van Zijne Majesteit”.

Er is iets ontroerends in dit bericht.

Een land gaat onder, verliest de strijd door de geweldige technische overmacht van de vijand. En zonder zich hier­mee te verontschuldigen sterft deze minister van oorlog.

En nu weet ik wel, dat de geestesgesteldheid van een Japanner geheel anders is dan die van een Europeaan. Hij geeft zijn leven, niet omdat hij daardoor denkt snel in het Paradijs te komen, want dit zegt hem weinig. Hij geeft het eenvoudig omdat hij gelooft, dat het zijn plicht is om het te doen. Geslacht op geslacht is hem ingeprent dat “Dai Nippon” “Groot Japan” recht op hem heeft en dat zelfs het offer van zijn leven daarbij niet te veel is.

En toch… Toch werd ik even stil bij dit bericht. En de vraag kwam bij mij op: Wat doen wij…?

Deze man dient een keizer, een mens. Hij geeft zijn leven gaarne voor zijn vaderland, een rijk, dat hem hoogstens wat tijdelijk geluk kan geven. Toch dient hij het met zijn ganse persoonlijkheid.

En wij? Wij, die strijder, worden genoemd van Jezus Christus, hoe strijden wij?

Voor Hem, Die meer is dan een mens. Wiens koninkrijk eeuwig is en Die recht op ons heeft, niet door natuurlijke geboorte slechts, doch doordat Hij ons uit de afschuwelijkste slavernij loskocht met het allerhoogste wat Hij kon geven: zijn eigen leven? Hoe strijden wij?

Hoe menigmaal leggen we onze wapenen neer voor de strijd ten einde is, hoe weinig vurigheid van geest is er, hoe menigmaal trachten wij het op een akkoordje te gooien met wereld en Satan.

Voorts weest krachtig in de Here en in de kracht Zijner mogendheid. Doet de gehele wapenrusting Gods aan, om te kunnen standhouden. . . ‘

Óns leven is in plaats van een strijd, zo menigmaal een genoeglijk voortwandelen langs die wegen, waar we de minste weerstand ontmoeten.

In plaats dat we strijden in de voorste linies, waar de bloed- en vuurbanier wappert boven ons hoofd.

Het is wel eens gezegd, dat, de moderne mens in een kinderlijk tijdperk is gekomen, waarin hij het spel beoefent met een ernst en een hartstocht een betere zaak waardig.

Wee ons als christenen zulk een slappe levenshouding aannemen. Als alle plichtsgevoel tegenover onze opperste Koning weg is.

Als sport en radio en krant en duizend andere dingen ons afhouden van onze strijd.

Zevenmaal eindigt Jezus een brief aan zijn gemeente met een rijke beloften aan hem, die overwint.

Ja, zegt het boek der Openbaring: “Wie overwint zal alles beërven”.

Maak ernst met uw leven, maak ernst met de strijd waartoe gij opgeroepen zijt.

Want wie deze strijd verliest, heeft in werkelijkheid geestelijk harakiri gepleegd. Zijn lot is de tweede dood.

Alleen wie overwint zal eten van de boom des levens.

Br.

 

Blood donor.

Als een symbool van ‘t leven vloeit deze rode stroom

– kracht van mijn kracht – om hem, die reeds ging sterven

te redden in zijn nood, maar in die helse droom

van vuile rook en vuur en dodelijke scherven

Hij vloeit in bleke lippen als een zegenrijke kracht,

en één zal weten, dat er vrienden aan hem denken,

wier bloed een sterker hulp geeft in zijn donkere nacht,

dan veel welsprekendheid hem ooit kon schenken.

 

Doch, o, ik vraag of hij ook kent het bloed,

die roder stroom, die zuivere diepe vloed

veel kostbaarder, dan ooit mijn bloed kan zijn,

dat eens vergoten werd in bittere pijn,

dat zijn beminde ziel van dood bevrijd

en ’t leven geeft en vreugd in eeuwigheid. Uit het Engels

*) Een blood-donor is iemand, die zijn bloed geeft om een ander door transfusie in het leven te behouden. In de 2^e wereldoorlog werd dit bloed per vliegtuig naar de fronten vervoerd en is in vele gevallen het middel geweest tot herstel van zwaar gewonden.

 

Een gevangene en toch… door Corrie ten Boom (deel 4)

Het gehele huis wordt doorzocht. Een kast in de huis­kamer, afgekeurd als schuilplaats voor personen, maar waar wij waardevolle dingen in gestopt hebben, wordt ontdekt. Zilveren rijksdaalders, door ons opgespaard, worden op tafel gesmeten en verdwijnen in de tas van de Kapitein. Doosjes met horloges van Joden en snuisterijen komen tevoorschijn.

Langs de muren staan en zitten allen, die in de val liepen. Niemand spreekt er. Er is iets onheilspellends in dit zwijgen. Vader is heel rustig. Hij zit in de stoel bij de kachel.

Ik wil naar hem toegaan, maar de Gestapo-man draait mijn stoel achterste voren en ik moet met mijn gezicht naar de muur blijven zitten. In mijn eigen huis heb ik niets meer te zeggen. Is er boosheid in mijn hart om die vernederende behandeling? Neen! ik gevoel enkel medelijden met al die mensen om mij heen. Och, daar komt de oude zendeling Lasschuit binnen! Hij ook al arrestant?

Een oude juffrouw in de gang babbelt argeloos tegen een Gestapo-man: “Mijnheer ik kom waarschuwen, dat oom Herman gepakt is, de mensen hier mogen ook wel oppassen. Wilt U ze even zeggen, dat ze voorzichtig moeten zijn?”

“Ja zeker, ” antwoordt poesliefde Gestapo-man: “Wie moet ik nog meer waarschuwen?”

“O, dat weet ik niet, al die mensen bijvoorbeeld, die hier zo over huis komen”.

De telefoon rinkelt. Ik ben wel een beetje trots geweest, dat ik de telefoon clandestien heb behouden. Nu verwens ik die telefoon. Ik moet zelf de boodschappen aannemen met een Gestapo-man naast me. Ik probeer zoveel in de toon van mijn stem te leggen, dat de mensen aan het andere eind moeten begrijpen dat er onraad is.

Herhaaldelijk klinkt het: “Weet je al, dat oom Herman gepakt is? Pas op hoor! Er is gevaar voor jullie!”

O durfde ik maar uit te gillen: “Ja, dat weet ik en wij zijn ook gearresteerd en naast mij staat zo’n Gestapo-man en luistert mee!”

Maar ik durf niet, want ik heb respect voor de hand naast me.

Op een ogenblik wil een van de mannen zelf opbellen. Hij krijgt echter geen gehoor. De clandestiene aansluiting is verbroken! Men, heeft mij begrepen. Woedend vraagt Kaptein: “Hoe komt het, dat de lijn verbroken is? Hebben jullie een geheim nummer”?

Ik antwoord onnozel: “Ik weet nergens van, ik weet niet wat het is”, maar in mijn hart ben ik opgelucht. Gelukkig geen telefoontjes meer. Men heeft reeds vermoeden van ons ongeluk.

Ik zit nu toch weer bij vader en probeer de kachel op te poken. Betsie deelt wat brood uit. Ik kan het moeilijk door mijn keel krijgen, maar ik zie, dat de bediende het gretig aanpakt.

“Wat ellendig voor hem, dat hij ook vastgehouden wordt” gaat het door mij heen, “wat een verdriet voor zijn vrouw en kinderen. “

Ik krijg ineens een gevoel of de dood in ons huis is binnengekomen. De verhoudingen van het leven veranderen, als er sprake is van sterven. Alle omstandigheden verliezen ineens hun belangrijkheid. Het komt er niet op aan of de kachel uitgaat, een knoop van mijn japon er af is, het buffet onopgeruimd blijft.

Als er zoiets ingrijpends gebeurt, betekent dat meestal de dood. Nu is het iets anders: voor ons komt de gevangenschap.

De Gestapo-mannen zijn bezig een streep te trekken onder ons leven.

Maar als ik Betsie’s blik ontmoet, wijst zij naar ons mooie, nieuwe schouwtje. Daar hangt op de tegels een eenvoudig gebrandschilderd plankje waarop staat: “Jezus is Overwinnaar”.

Vader volgt ook mijn blik en zegt hardop. ‘ “Ja hoor, dat is zeker. “

Het is net of er een zekere ontspanning komt op de gezichten, nu er iemand iets heeft gezegd. Of komt het doordat ook anderen de tekst hebben gelezen?

Ik peins bij mezelf: “Het lijkt wel of de Gestapo nu overwinnaar is, maar ’t is niet zo”. Begrijpen doe ik het niet helemaal, maar geloven is niet hetzelfde als begrijpen.

De poes springt op mijn schoot, zijn zacht huidje schuurt hij tegen mij aan. ’t Ontroert mij. Wat zal er van hem wor­den, als straks het huis leeg is?

Een Gestapo-man zegt ineens tegen vader: “Ik zie daar een Bijbel liggen. Vertel eens wat staat daarin over de overheid?”

Vader antwoordt: “Vreest God, eert de Koningin. “

“Niet waar, dat staat er niet. “

“Neen, er staat: Vreest God, eert de Koning, maar dat is in ons geval de Koningin. “

Ik ben bijna dankbaar als wij naar het politiebureau in de Smedestraat worden gebracht. Vader leunt op mijn arm. Als hij de Friese klok in de gang passeert, zegt hij: “Trek de klok eens op”.

Beseft hij niet, dat hij hier morgen niet meer zal zijn, in dit huis met zijn vele herinneringen?

Terwijl wij dit alles beleven, zitten in de geheime kamer zes duikelaars weggeborgen. De Gestapo weet, dat ze er zijn, maar kan nergens de kamer vinden. Ons huis is zo oud en wonderlijk gebouwd, dat niemand zien kan, dat er een kamer is, waar twee muren zijn, waartussen ruimte is voor acht personen.

Er blijft een wacht van twee politiemannen achter om het huis te bewaken. Na twee en halve dag is er echter politie gekomen van de goede richting.

Deze was ingelicht door onze medewerkers en heeft de arme verstekelingen bevrijd. Wat waren ze dankbaar uit hun nauwe hokje te mogen komen, waar ze meer dan vijftig uren gestaan hadden! Toen alles donker was, durfden ze eerst de straat op te gaan. Eusie was zo blij, toen hij buiten kwam, dat hij midden op straat zijn armen ophief en een Joods gebed uitsprak. Zal hij nooit verstandig worden?

In het politiebureau wordt een grote matras voor ons neergelegd, waarop we moeten slapen. Ik tel 35 gevangenen. Al vaders kinderen: drie dochters, een zoon en één kleinzoon liggen bij hem.

“Ik heb dat eens gezien in een droom” zegt Betsie, “Ik begreep niet wat het was, maar ik zag vader met al zijn kinderen en vele anderen, liggend op een matras. “

Voor we gaan liggen, verzamelt vader allen om zich heen. Mijn broer leest op zijn verzoek Psalm 91 en vader bidt met ons.

Hoe dikwijls heb ik hem horen bidden. Zo rustig en kalm als altijd klinkt ook nu zijn stem. Het zal de laatste maal zijn, dat hij met ons bidt, maar ik weet dat gelukkig niet.

In het lokaal houdt een agent de wacht. Hij is vriendelijk en als hij naar vader kijkt, komt er een bedroefde blik in zijn ogen.

“Dit is zeker wel de oudste arrestant, die U ooit te bewaren hebt gehad?” vraag ik hem.

“Het is erg genoeg” bromt hij.

Doordat we bijna geheel aan onszelf zijn overgelaten, hebben wij voldoende tijd om rustig met elkander te over­wegen, welke antwoorden wij zullen geven bij een eventueel verhoor.

Zo gaan wij de nacht in.

(Wordt vervolgd).